بي‌شك رسانه ملي مي‌تواند با در نظرگرفتن سياست‌ها و راهبردهاي درست، به‌عنوان مهم‌ترين ابزار تعيين‌كننده و اثرگذار در عرصه انتخابات، نقش كليدي و محوري در افزايش مشاركت اجتماعي مردم، نشاط فضاي انتخاباتي و دقت در انتخاب فرد اصلح ايفا كند. در آستانه انتخابات رياستجمهوري كه در خرداد 1400 برگزار خواهد شد، اداره‌كل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه با هدف كمك به تأمين محتوا و ارتقاي سطح برنامه‌هاي شبكه‌هاي ملي و استاني، مجموعه حاضر را در دوفصل، تقديم برنامه‌سازان محترم رسانه ملي مي‌كند. در پايان از پژوهشگران ارجمندي كه در توليد اين اثر مشاركت فعال داشتند به‌ويژه جناب آقاي سيدصادق سيدنژاد و جناب آقاي احسان آذركمند تشكر مي‌كنيم.
بدون شك تبيين و توجه به مناسبتهاي ديني با درونمايه برگرفته از معارف الهي و فرهنگ اسلامي در ذات خود علاوه بر تعظيم شعائر مذهبي و ارزشهايي همچون عزت ملي، وحدت ملي و روح مشاركتجويي، مي‌تواند عاملي براي ايجاد دلبستگي بيشتر مردم به آموزه‌هاي ديني و آرمانهاي ناب اسلامي باشد. از سويي بنابر تعاليم ديني و اسلامي، بزرگداشت مناسبتها و ايام الله و تعظيم شعائر الله به‌عنوان مصاديق تحول انسان و تحقق شايسته اين مهم معرفي شده است و نقش عمدهاي در اشاعه فرهنگ غني اسلامي خواهد داشت. از ديگر سو بهدليل دو ويژگي مهم «ديني و ملي بودن» سازمان صدا وسيما، مناسبتهاي ديني و ملي جدانشدني از فرايند توليد و پخش در برنام هريزي خرد و كلان اين رسانه بزرگ بهشمار مي آيند. اين موضوع بزرگترين فلسفه وجودي تولد اين اثر در اداره كل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه است. اهميت اين موضوع، اداره كل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه را بر آن داشت تا با تدوين مجموعه‌اي با عنوان «ايده‌ها؛ دستينه‌اي براي برنامه‌سازان» علاوه بر معرفي آثار مناسب با مناسبتهاي مذهبي كه در اداره كل منتشر شده است به معرفي محورها، موضوعها و ايده هاي پيشنهادي براي گروههاي مختلف برنامهساز در رسانه ملي بپردازد. اميد است اين تلاش اندك، گامي مؤثر در پيشبرد اهداف رسانه ملي بردارد. در طراحي اين كتاب سعي شده است برخي از مهم‌ترين دغدغه هاي برنامه سازان در حوزه انقلاب اسلامي، تاريخ و مناسبتها مورد توجه قرار گيرد كه در ذيل به آنها اشاره مي‌شود. - درج دقيق تاريخ و مناسبتهاي شمسي، قمري و ميلادي با استفاده از منابع معتبر و با آخرين اطلاعات جمعآوري شده از مركز تقويم ژئوفيزيك دانشگاه تهران (مصوبه شوراي فرهنگ عمومي) - معرفي آيات و روايتهاي مناسب با مناسبت روز - معرفي كتاب، نشريه و ويژه نامه هاي مناسب با مناسبتهاي مهم ملي و مذهبي - معرفي موضوعها و ايده هاي پيشنهادي مناسبتهاي مذهبي براي گروه هاي مختلف برنامهساز با هدف جلوگيري از تكراري شدن مباحث كارشناسي در شبكه ها در ايام منتسب به معصومين(ع)
بدون شك تبيين و توجه به مناسبتهاي ديني با درونمايه برگرفته از معارف الهي و فرهنگ اسلامي، علاوه به آنكه در ذات خود، مفاهيمي همچون تعظيم شعائر مذهبي و ارزشهايي همچون عزت ملي، وحدت ملي و روح مشاركتجويي دارد، مي‌تواند عاملي براي ايجاد دلبستگي بيشتر مردم به آموزه‌هاي ديني و آرمانهاي ناب اسلامي باشد. از سويي بنابر تعاليم ديني و اسلامي، بزرگداشت مناسبتها و ايامالله و تعظيم شعائر الهي، به‌عنوان مصاديق تحول انسان و تحقق شايسته اين مهم معرفي شدهاند و نقش عمدهاي در اشاعه فرهنگ غني اسلامي دارند. از ديگر سو بهدليل دو ويژگي مهم «ديني و مليبودن» سازمان صدا‌وسيما، مناسبتهاي ديني و ملي، جزء جدانشدني از فرايند توليد و پخش در برنامه ريزي خرد و كلان اين رسانه بزرگ بهشمار مي آيند. اين موضوع، بزرگترين فلسفه وجودي توليد اين اثر در اداره كل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه است. اهميت اين مسأله، اداره كل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه را بر آن داشت تا با تدوين مجموعه‌اي با عنوان «ايده‌ها؛ دستينه‌اي براي پژوهشگران و برنامه‌سازان» علاوه بر معرفي آثار مرتبط با مناسبتهاي مذهبي كه در اداره‌كل منتشر شده است، به معرفي محورها، موضوعها و ايده هاي پيشنهادي براي گروههاي مختلف برنامهساز در رسانه ملي بپردازد. اميد است اين تلاش اندك، گامي مؤثر در پيشبرد اهداف رسانه ملي باشد.
بدون شك تبيين و توجه به مناسبتهاي ديني با درون مايه برگرفته از معارف الهي و فرهنگ اسلامي در ذات خود علاوه بر تعظيم شعائر مذهبي و ارزش هايي همچون عزت ملي، وحدت ملي و روح مشاركت جويي، مي تواند عاملي براي ايجاد دلبستگي بيشتر مردم به آموزه هاي ديني و آرمان هاي ناب اسلامي باشد. از سويي بنابر تعاليم ديني و اسلامي، بزرگداشت مناسبتها و ايام الله و تعظيم شعائر الله به‌عنوان مصاديق تحول انسان و تحقق شايسته اين مهم معرفي شده است و نقش عمدهاي در اشاعه فرهنگ غني اسلامي دارد. از ديگر سو بهدليل دو ويژگي مهم «ديني و مليبودن» سازمان صدا‌وسيما، مناسبتهاي ديني و ملي جز جدانشدني از فرايند توليد و پخش در برنامه ريزي خرد و كلان اين رسانه بزرگ بهشمار ميآيند. اين موضوع بزرگترين فلسفه وجودي توليد اين اثر در اداره كل پژوهش هاي اسلامي رسانه است. اهميت اين موضوع، اداره كل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه را بر آن داشت تا با تدوين مجموعه‌اي با عنوان «ايده‌ها؛ دستينه‌اي براي پژوهشگران و برنامه‌سازان» علاوه بر معرفي آثار مناسب با مناسبت هاي مذهبي كه در اداره كل منتشر شده است به معرفي محورها، موضوعها و ايده هاي پيشنهادي براي گروه هاي مختلف برنامهساز در رسانه ملي بپردازد. اميد است اين تلاش اندك، گامي مؤثر در پيشبرد اهداف رسانه ملي باشد. اين اثر دومين دفتر مجموعه «ايده ها»ست كه در آن به مناسبت هاي شمسي و قمري فصل تابستان مي پردازد. در طراحي اين كتاب سعي شده است برخي از مهم‌ترين دغدغه هاي پژوهشگران و برنامه سازان در حوزه انقلاب اسلامي، تاريخ و مناسبتها مورد توجه قرار گيرد كه در ذيل به آنها اشاره مي‌شود. درج دقيق تاريخ و مناسبتهاي شمسي، قمري و ميلادي با استفاده از منابع معتبر و با آخرين اطلاعات جمع آوري شده از مركز تقويم ژئوفيزيك دانشگاه تهران (مصوبه شوراي فرهنگ عمومي) معرفي آيات و روايتهاي مناسب با مناسبت روز معرفي كتاب، نشريه و ويژهنامه هاي مناسب با مناسبتهاي مهم ملي و مذهبي معرفي موضوعها و ايده هاي پيشنهادي مناسبتهاي مذهبي براي گروه هاي مختلف برنامهساز با هدف جلوگيري از تكراري‌شدن مباحث كارشناسي شبكه ها در ايام منتسب به معصومان(ع). لازم به ذكر است فايل اين مجموعه در سايت اداره‌كل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه (www.irc.ir) رسانه بارگذاري شده است.
مقدمه قال الامامُ الرِّضا عليه السلام : «رَحِمَ اللّهُ عَبْدا اَحْيا أمْرَنا،» فَقُلْتُ لَهُ: «فَكَيْفَ يُحْيِي أمْرَكُمْ؟» قالَ: «يَتَعَلَّمُ عُلُومَنا و يُعَلِّمُها النّاسَ، فَإِنَّ النّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحاسِنَ كَلامِنا لاَتَّبَعُونا». بحار الانوار ج 2 ـ ص 30. اداره كل پژوهش هاي اسلامي رسانه افتخار دارد در طول بيست سال گذشته در جهت نشر و گسترش فرهنگ اهل بيت عليهم السلام در موضوعات مختلف آثار و تأليفاتي را با اهداف تأمين محتواي برنامه سازي رسانه ملي ارائه نموده است. كتاب حاضر، مجموعه اي است از متون مناسبتي درباره امام حسن مجتبي عليه السلام كه در سه بخش كلي شخصيت شناسي، سيره شناسي، انديشه شناسي، بخش متون ادبي و بخش پاياني محورهاي برنامه سازي، با هدف كمك فكري به گروه هاي مختلف برنامه سازي تهيه و تدوين گرديده است در باب نوشتار حاضر چند نكته قابل ذكر مي باشد. 1. محتواي اين مجموعه شامل نوشتارهاي اكثراً كوتاهي است كه در هر كدام به صورت مستقل (بدون ارتباط الزامي به قبل و بعد) قابل استفاده مي‌باشد. 2. اين مجموعه به دليل اينكه از مطالب آثار مختلف در اين زمينه تجميع گرديده است ممكن است به صورت طبيعي از لحاظ قلم و نگارش متفاوت باشند. 3. تلاش شده است كه اين نوشتار به لحاظ منطقي در ذيل بخش هاي مختلف و منطقي تدوين گردد كه اميدواريم مورد استفاده برنامه سازان محترم قرار گيرد. 4. در بخش محورهاي برنامه سازي با هدف استفاده بهينه سعي شده تا بر اساس گروه هاي برنامه ساز محوريابي انجام شود و در عين حال نسبت به مسائل روز جامعه نيز تناسب بيشتري داشته باشد. 5. با توجه به اينكه در نظر است در خصوص همه معصومين عليهم السلام چنين مجموعه‌اي ارائه شود و از هر گونه انتقاد و پيشنهاد در جهت ارتقاي كيفي اين گونه آثار استقبال مي نمائيم. در پايان از همه عزيزاني كه ما را در تهيه وتدوين اين مجموعه ياري نمودند تقدير و تشكر فراوان داريم بويژه از سركار خانم سقلاطوني، آقايان حسين هرندي، حسيني ايمني، جعفرزاده و جناب آقاي عباسي كه با تلاش-هاي خود اين مجموعه را به سامان رساندند، و همچنين از ساير همكاران اداره كل و مديريت خدمات پژوهشي كه در چاپ اثر زحمات فراواني كشيدند. گروه تاريخ و مناسبت ها اداره كل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه
سلام بر ميهمانان خدا، سلام بر روزه داران رمضان، سلام بر آنانكه با نيروي ايمان نفس را مهار كرده و خود را از پليديها و زشتي ها رهانيدند و به دروازه سعادت و سلامت ره سپردند. در موسم رحمت و تجلي حقيقت و نزول بركت با تهذيب نفس و تطهير قلب به عالم عُلْوي پر مي گشاييم و طيران آدميت را به نظاره مي نشينيم و با تمرين خلوص و بندگي از خدا مي خواهيم كه بر محمد و آلش درود فرستد و بر ما شناخت فضايل اين ماه و بزرگداشت حرمت آن را ارزاني فرمايد. و ارج مي نهيم تلاش شايسته جناب حجه الاسلام داود رجبي نيا را كه با تهيه اين مجموعه ارمغان راهمان را فراهم ساختند. اميد كه در رشد و تعالي برنامه هاي معنوي ماه مبارك رمضان مورد استفاده برنامه سازان ارجمند قرار گيرد.
آن گاه كه شب تيره ناآگاهي با شعار علم گرايي، جهان را گرفته و لشكر تباهي با پرچم سكولاريسم و سلاح فناوري به سرزمين، روح و روان انسان قرن بيستم هجوم آورده و انسانيت در شُرف نابودي بود، ابرمردي از سلاله انبيا، فرياد بر آورد و خفتگان را به بيداري خواند. بي شك، شعاع خورشيد انقلاب اسلامي كه از افق ايران برآمد، گسترده تر از آن است كه بتوان در يك سرزمين محدودش كرد. امام خميني كبير(رحمة الله عليه) با احياي دستورالعمل ناب وخالص الهي، همه الگوهاي ارتباطي موجود را به چالش كشيد، و امواج اين انفجارِ نور، ديوارهاي ناآگاهي را شكست و پرده¬هاي شب تيره را دريد. آيا اين رود خروشان آگاه كه خواب آرام طاغوت هاي زمان را آشفته كرده بود، مي‌توانست آن گونه كه ميخواست به راه خود ادامه دهد؟ هرگز، بي‌شك، آنان كه با پيروزي اين انقلاب، منافعشان به خطر افتاده، يا به باد رفته بود، ساكت و آرام ننشستند و بي‌وقفه، با انواع دسيسه‌ها و تمام عِدّه و عُدّه به مقابله با آن برخاستند. تا كنون كه سي و چند سال از پيروزي انقلاب شكوهمند اسلامي ايران گذشته، وقايع تاريخي بسياري به وقوع پيوسته است، و كشتي انقلاب به گرداب‌هاي هايلي وارد و از آن به سلامت خارج‌شده، كه اگر برخي از آنها براي بسياري از كشورها رخ مي‌داد، طومار آنها را درهم مي-پيچيد. بالطبع همه اين وقايع در يك سطح و از يك جنس نيستند؛ برخي نقاط عطف و پيچ¬هاي تاريخي، گردنه هاي صعب العبوري هستند كه گذر از آنها نيازمند صرف هزينه هاي مادي و غيرمادي بسيار است. نگاشته پيش¬رو در صدد است به برخي از اين نقاط عطف تاريخي اشاره كرده، با بررسي مقدمات، شكل¬گيري و چگونگي برون رفت از آنها، آينه اي فراهم آورد تا گامي در مسير بصيرت افزايي خوانندگان، به‌ويژه مديران و برنامه‌سازان رسانه ملي برداشته باشد. در اين پژوهش به برخي از مهم‌ترين وقايع و تحولاتي مي‌پردازيم كه از پيروزي انقلاب تا پس از حوادث سال 1388، در نظام جمهوري اسلامي به وجود آمده و در جهت‌گيري كلان نظام أثرگذار بوده است. نقاط بحراني‌اي كه در اين قسمت به اجمال بررسي مي‌شوند عبارت‌اند از: همه‌پرسي نظام جمهوري اسلامي؛ تسخير لانه جاسوسي امريكا؛ تجاوز نظامي عراق به ايران؛ توطئه آيات شيطاني؛ مهار منافقين در دهه 60 ؛ رحلت حضرت امام خميني رحمه الله ؛ ظهور جريان اصلاح‌طلب دوم خرداد؛ نهضت توليد علم؛ جنبش نرم‌افزاري؛ دستيابي به فناوري هسته‌اي؛ فتنه 1388.
در آستانه اربعين حسيني، اداره‌كل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه با توجه به شرايط كرونا و بسته‌شدن مرزهاي زميني و هوايي، مجموعه‌اي را در موضوع «راهبردها و ايده‌هاي اربعيني ناظر به تعطيلي ناشي از بحران كرونا در سال 1399» به‌منظور استفاده مديران و برنامه‌سازان محترم رسانه ملي آماده كرده است. در اين اثر، اولويت‌هاي برنامه‌سازي، موضوعات و محورها در قالب‌هاي متنوع معرفي شده است؛ به‌گونه‌اي كه با توليد برنامه‌هاي ويژه در رسانه‌ها و فرصت‌هاي تبليغي، جامعه مومنان ضمن اينكه همچنان خود را در حال و هوا و فضاي اربعين و حماسه اربعين حس كنند، در اين شرايط ويژه فرصتي براي بازانديشي نسبت به حقيقت اربعين و حماسه اجتماعي آن داشته باشند.رويكرد كلي استخراج ايده‌ها برگرفته از آناليز و واشكافي حقيقت اربعين از منظر نظام ارزشي و شعائر فرهنگي و رفتارهاي اجتماعي و الگوهاي سبك زندگي در زيست اربعيني و هويت جهان جغرافيايي اربعين و بازخواني احاديث و زيارات اربعيني و رسالت‌ها و مسئوليت‌هاي ميزبان/زائر اربعين ... و استخراج ايده‌هاي برنامه‌اي/تبليغي ناشي از آن است. لازم به يادآوري است، در اين اثر سعي شده با آگاهي‌بخشي به مباحث كمترموردتوجه مانند جغرافياي تشيع، از سطحي‌نگري و شعارزدگي در ايده‌هاي تبليغي و برنامه‌اي كه موجب افت جايگاه رسانه، آن هم در زمان دورافتادگي مخاطب از اربعين مي‌شود، پرهيزشده و با نزديك‌سازي مخاطب به فضاي واقعي اربعين و جلب اعتماد او، زمينه را براي حال و هوا و پيام‌سازي‌هاي جديد در فضاي جاري هماهنگ با فرصت‌هاي مجازي پيش‌روي او يا ظرفيت اقدامات محلي و بومي فراهم سازد.ضمن سپاس از نويسندگان اين مجموعه، به‌ويژه حجت‌الاسلام محمد رضايي آدرياني و كارشناسان محترم حوزه رسانه، اميد است اين اثر مورد توجه مديران و برنامه‌سازان رسانه ملي قرار بگيرد. اداره كل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه
هدف نام گذاري سالانه رهبرمعظم انقلاب اسلامي منطبق بر اهميت موضوع به تناسب شرايط روز كشور ،تمركز فعاليت ها در حاكميت اعم از قواي سه گانه و حول شعار سال است و تعيين اين شعارها سالانه نه ققط براي مسئولان اجرايي ، قضايي و قانون گذار كشور ،كه راهبرد براي آحاد ملت است . در سال 1399نيز رهبر معظم انقلاب ،محور فعاليت ها را «جهش توليد"نام گذاري فرمودند. اداره‌كل پژوهش هاي اسلامي رسانه طبق روال سال هاي گذشته ، فرمان رهبر معظم انقلاب را لبيك گفته و بر اين اساس با هدف دستيابي سهل عوامل رسانه ملي به ويژه دست اندركاران برنامه سازي به موضوعات مرتبط با جهش توليد بخش هايي از آثار منتشر شده در سالهاي گذشته را در قالب يك مجموعه مستقل در اختيار علاقمندان قرار مي گيرد، بدان اميد كه در روشن شدن ابعاد گوناگون موضوع رونق توليد مفيد واقع گردد. كتابهايي كه دراين خصوص به كار رفته اند عبارتند از: حمايت از توليد ملي در سيره عالمان ديني و نخبگان ملي(سيد علي محمّدي متكازيني و سيد محمدحسين حسيني هرندي) رسانه ملي پيشران اقتصاد مقاومتي(گروهي) رسانه و نقش خانواده در توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني (حسين رئيسي واناني، غلام‌حسن عيوضي) توليد، كار و سرمايه از منظر آموزه‌هاي ديني (سيد صادق سيدنژاد و سيد رضي سيدنژاد) ايدهپردازي و موضوعيابي رسانهاي توليد ملّي؛ حمايت از كار و سرمايه ايراني )محمدكاظم جعفرزاده فيروزآبادي( زيرنويس ها و پيام هاي كوتاه ويژه توليد ملي حمايت از كار و سرمايه ايراني(مريم سقلاطوني) زن، خانواده و توليد با تأكيد بر نقش رسانه ملي(رضايي و پيشوايي) نقش رسانه در ارتقاي توليد ملي و توسعه‌يافتگي (سيده صديقه حسيني) راهنماي مطالعاتي اقتصاد مقاومتي، توليد و اشتغال
خانواده تنها جمعي از افراد نيست بلكه گروهي پوياست كه ارتباط بين آنان، انجام كار و فعاليت مشترك بر اساس هدف مشتركي انجام مي‌گيرد كه تحقق اين هدف نيازمند ايجاد يك ارتباط عاطفي و صميمي بين اعضاي خانواده است. پيوند عاطفي موجب مي‌شود اعضاي گروه در تأمين نيازهاي يكديگر به صورت فعال مشاركت نمايند و اين امر حاصل ارتباط صحيح بين افراد خانواده است و اين ارتباط حاصل نمي‌گردد مگر آنكه اعضاي گروه با نوعي تفهيم و تفاهم و درك متقابل با هم تعامل داشته باشند. رسانه‌ها را هر چند عامل كفر دانسته‌اند و برخي انديشمندان ورود ابزارهاي رسانه اي به محيط خانواده و اجتماع را به ورود بيگانه تعبير كرده اند و رسانه را از عوامل مؤثر به دگرگوني هاي خانواده مي دانند. اما در كنار اين مسئله مي توان به پي آمدهاي مثبت آن از جمله افزايش سطح آگاهي اعضاي خانواده در زمينه هاي مختلف و اصلاح رفتار فردي و اجتماعي اشاره نمود. رسانه ها مي توانند بر موضوعاتي همچون تربيت فرزندان و چالش هاي درون خانواده تأثير بگذارند. رسانه ها بهتر از هر عامل ديگري مي توانند با فرهنگ سازي مثبت، آثار منفي فرهنگي حاصل از كاركرد رسانه ها را بي اثر سازند و براي عملي كردن اين موضوع، ساخت برنامه هاي ويژه نياز نيست و به راحتي مي توان اين فرهنگ را منتقل كرد. فضاي ايجاد شده از سوي برنامه هاي مختلف به ويژه سريال ها و فيلم ها، قابليت زيادي را براي گنجاندن پيام در خود دارند و بايد به طور شايسته به آن توجه شود. پيام هاي كوتاه و زيرنويس هاي تلويزيوني مي تواند يكي از ظرفيت هاي رسانه در انتقال پيام و افزايش سطح آگاهي مخاطب باشد. ازاين رو مركز پژوهش‌هاي اسلامي صدا و سيما كوشيده است با بهره گيري از آموزه هاي اخلاقي ديني و با رعايت ايجاز، مجموعه زيرنويس هاي تلويزيوني خانواده را آماده و در اختيار برنامه سازان رسانه قرار دهد تا ياري گر رسانه در استفاده از اين ظرفيت باشد.
