گل صد برگ، تلاشي براي شناساندن جنبه هاي مختلف شخصيت، زندگي و سيره و روش پيامبر اعظم صلي الله عليه و آله به كودكان و نوجوانان ايران اسلامي است. نويسنده محترم اين كتاب، جناب حجت الاسلام آقاي سيد محمد مهاجراني، با دستمايه قرار دادن رواياتي كه در كتابهاي معتبر در زمينه سيره و روش زندگي آن حضرت وارد شده، داستانهاي زيبايي را خلق كرده است كه هر كدام از آنها، گلبرگي از گل صد برگ وجود مقدس پيامبر خاتم را به نمايش ميگذارد. اميدواريم اين اثر مورد توجه برنامه سازان محترم صدا و سيما به‌ويژه گروه هاي كودك و نوجوان قرار گيرد و آنها را در معرفي بهتر پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله به مخاطبان خود ياري دهد.
در آستانه ورود به چهلمين سال دوران ارزشمند دفاع مقدس در تاريخ انقلاب اسلامي هستيم. رهبر فرزانه انقلاب درباره دفاع مقدس مي‌فرمايد: «ما هرچه براي دوره دفاع مقدس سرمايه‌گذاري و كار كنيم، زياد نيست؛ چون ظرفيت هنري و ادبي كشور براي تبيين اين دوره، خيلي گسترده، وسيع و عميق است و از اين ظرفيت، تاكنون استفاده خوب و درخوري نشده است» (31/6/1384). اگر نگاه جامعي به اين دوره از انقلاب اسلامي داشته باشيم، نوع و حجم مجموعه فعاليت‌هايي كه توسط مردم و مسئولان كشور انجام شده، شگفت‌آور بوده و داراي ابعاد مختلف و ظرفيت گسترده‌اي است كه رسانه ملي مي‌تواند سال‌ها از اين گنجينه بي‌پايان بهره‌هاي مختلف ببرد.
قال الامامُ الرضا(ع): «رَحِمَ اللّهُ عَبْدا اَحْيا أمْرَنا،» فَقُلْتُ لَهُ: «فَكَيفَ يحْيي أمْرَكُمْ؟» قالَ: «يتَعَلَّمُ عُلُومَنا و يعَلِّمُها النّاسَ، فَإِنَّ النّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحاسِنَ كَلامِنا لاَتَّبَعُونا». (بحار الانوار، ج2، ص30) ادارهكل پژوهشهاي اسلامي رسانه افتخار دارد در طول بيش از بيست سال گذشته در جهت نشر و گسترش فرهنگ اهلبيت(ع) در موضوعات مختلف آثار و تأليفاتي را با اهداف تأمين محتواي برنامهسازي رسانه ملي ارائه كرده است. كتاب حاضر، مجموعهاي است از متون مناسبتي درباره امام باقر(ع) كه در شش بخش كلي شخصيت‌شناسي، سيره‌شناسي، انديشه‌شناسي، بخش متون ادبي و زيرنويسها، ايدهها و محورهاي برنامهسازي و پاياني منبع‌شناسي، با هدف كمك فكري به گروههاي مختلف برنامهسازي تهيه و تدوين گرديده است در باب نوشتار حاضر چند نكته قابل ذكر است: محتواي اين مجموعه شامل نوشتارهاي اكثراً كوتاهي است كه هر كدام به صورت مستقل (بدون ارتباط الزامي به قبل و بعد) قابل استفاده است. اين مجموعه به دليل اينكه از مطالب آثار مختلف در اين زمينه تجميع گرديده است ممكن است به صورت طبيعي از لحاظ قلم و نگارش متفاوت است. تلاش شده است كه اين نوشتار به لحاظ منطقي در ذيل بخشهاي مختلف تدوين گردد كه اميدواريم مورد استفاده برنامهسازان محترم قرار گيرد. در بخش محورهاي برنامهسازي، با هدف استفاده بهينه سعي شده تا محوريابي بر اساس گروههاي برنامهساز انجام شود و در عين حال نسبت به مسائل روز جامعه نيز تناسب بيشتري داشته باشد. با توجه به اينكه در نظر است در خصوص همه معصومين(ع) چنين مجموعهاي ارائه شود، از هر گونه انتقاد و پيشنهاد در راستاي ارتقاي كيفي اينگونه آثار استقبال ميكنيم. در پايان از همه عزيزاني كه ما را در تهيه و تدوين اين مجموعه ياري كردند به‌ويژه آقايان سيدمحمدحسين حسينيهرندي وحسين عباسي و خانم مريم سقلاطوني، كه با تلاشهاي خود اين مجموعه را به سامان رساندند، تقدير و تشكر مي‌شود و همچنين از ساير همكاران ادارهكل و مديريت خدمات پژوهشي كه در چاپ اثر زحمات فراواني كشيدند.
سلام بر لطف لطيف نامتان! سلام بر عطر نجيب معصوميتتان كه مشام جان را مي آشوبد. سلام بر اشرف مخلوقات هستي و خاندان پاكش كه نشانه هاي فضيلتند؛ اي گل هاي سرسبد آفرينش! شكوه نامتان را درود. اي اهل بيت رسول روشني! اگر ستارگان، امان آسمانند، شما اَمان كون و مكانيد؛ مگر نه آن كه خداوند، به رسول آب و آيينه فرمود: «لولاك لما خلقت الافلاك»؟ تربتتان، تكه اي از خاك بهشت است و دستان نيازمان، همواره بر مشبك هاي ضريح شما دخيل بسته اند؛ چه غربت آشنايي دارد حتي مزار بي نشانتان! اعجاز عشقيد و معصوم ترين واژه آفرينش. دل هاي خالص، با محبت شما مي تپند و همه وجودمان، همواره با ذكر «أللهم صل علي محمد و آل محمد» معطّرند. اينك در انتظار آخرين خورشيد، دستان بغض، گلويمان را مي فشارد و اشك هامان، چكه چكه از چشم ها فرو مي چكند. شكوفه ها پلك مي گشايند؛ چشمه ها به شوق، از خاك مي جهند؛ جويباران به زمزمه وصل، دشت ها را در مي نوردند و عاشقانه و مشتاقانه، به جست وجوي او بر مي خيزند؛ در كدامين آدينه، آفتاب از مغرب طلوع مي كند تا همه هستي به احترام «قائم» قيام كنند؟ در اين مسير نوراني، برگي از ارادتمندي رهروي فرزانه، تحفه راه مشتاقان است تا توشه اي برگيرند.
شامل: پيام‌هاي كوتاه ديني و زيرنويس‌هاي تلويزيوني جهت مناسبت‌هاي قمري فروردين ماه يكهزار و سيصد و نود هجري شمسي
شامل: پيام‌هاي كوتاه ديني و زيرنويس‌هاي تلويزيوني جهت مناسبت‌هاي شمسي فروردين ماه يكهزار و سيصد و نود هجري شمسي
در دنياي امروز، رسانه‌ها جايگاه ويژه‌اي در بين افراد جامعه پيدا كرده‌اند و توانسته‌اند ساعت‌هاي بسياري را با مردم همراه شوند. در اين ميان رسانه ملي با گسترش تكنولوژي‌هاي روز و افرايش شبكه‌هاي راديويي و تلويزيوني، نقش بسزايي در جريان تبادل رسانه‌اي دارد. از اين رو همواره يكي از دغدغه‌هاي برنامهسازان، توليد محتواي خام و استفاده از آنها در خلال برنامه سازي بوده است. يكي از برنامههاي پر مخاطب و به ويژه حساس شبكه‌هاي مختلف صدا و سيما، اعم از سراسري يا استاني، برنامههاي صبحگاهي است كه رويكردي متفاوت با ديگر برنامههاي راديويي و تلويزيوني دارد؛ زيرا مي‌تواند تأثير بسياري در شكل دهي يك روز با نشاط و معنوي براي مخاطبان داشته باشد. برنامههاي صبحگاهي، همواره نقطه آغاز برنامههاي پر مخاطب يك روز رسانه بوده‌اند و از اين رو هيچ وقت در زمان پخش آنها خللي ايجاد نشده است. بنابراين مي‌توان گفت؛ برنامههاي صبحگاهي فصل جدا نشدني برنامههاي سازمان صدا و سيماست كه مخاطبان آن را تمام قشرهاي جامعه تشكيل مي‌دهند. اين برنامه‌ها هر صبح و در فصل‌هاي گوناگون سال بر روي آنتن شبكهها مي‌روند و جريان و سيري ثابت دارند. مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما با توجه به اهميت فصل‌هاي سال در صدد برآمده است تا محتواي خام نويسندگان و برنامه سازان هر يك از فصلها را با توجه به موضوع‌هاي هر فصل تهيه و توليد كند. اثر حاضر كه با عنوان ويژه نامه فصل زمستان تهيه و توليد شده است، با رويكردهاي موضوعي مختلفي كه با اين فصل در ارتباط هستند تنظيم شده است. موضوعاتي از قبيل: سلام‌هاي زمستاني، مناجات‌هاي صبح زمستان. زمستان، نماد كهن سالي، تأملي بر نشانه‌هاي زمستاني، زمستان و آمادگي براي تولد دوباره، رنگ سفيد و روانشناسي آن در متون اسلامي و ... ساختار كلي محتوايي اين مجلد را در بر مي‌گيرد. همچنين استفاده از كلام بزرگان به ويژه ائمه معصومين عليهم السلام و بهره گيري از آيات و احاديث مرتبط با فصل زمستان ديگر بخشهاي اثر حاضر است. از ديگر مواردي كه در اين مجموعه به آن توجه شده است فصل زمستان در شعر شاعران پارسي است كه با توجه به نوع نگاه هر يك از شاعران درآمد بر اشعارشان نوشته شده و سپس از شعر آنها استفاده شده است. سعي شده است رويكرد پيام‌هاي ويژه فصل زمستان، رويكردي معنوي و ديني باشد تا رسانه بتواند دقايق خوب و اميد بخشي را براي مخاطبان در فصل زمستان ايجاد كند.
سال‌هاست يكي از دغدغه‌هاي مديران شبكه‌هاي راديويي و تلويزيوني كشور، تهيه برنامههاي صبحگاهي جذاب و پرهيجان است. برنامه‌هايي كه مخاطبان آن را عموم مردم تشكيل داده و با توجه به نيازها و موقعيت اجتماعي‌شان از اين برنامه‌ها استفاده مي‌كنند. چه اينكه بسياري از مردم دوست دارند صبحي پر از نشاط، اميد و شادي را آغاز كرده و آن را مقدمه‌اي براي يك روز خوب در نظر بگيرند. به عقيده بسياري از كارشناسان امر برنامهسازي، يك برنامه صبحگاهي خوب، مي‌تواند مخاطب را براي تمام روزي كه در انتظارشان است، آماده كرده و شرايطي به وجود بياورد كه با يك نگاه جديد و با روحيه‌اي عالي، تمام روز سر حال باشند. به همين دليل است كه برنامههاي صبحگاهي، جزء ثابت و بدون تغيير جدول پخش برنامههاي تلويزيون و راديو هستند. با توجه به اهميت موضوع و از آنجا كه از برنامههاي صبحگاهي به عنوان يكي از پرمخاطب ترين، متنوع ترين و جذاب‌ترين برنامه هاي صدا و سيما ياد مي‌شود، مي‌توان بستري مناسب فراهم كرد تا اين برنامه طلايي شبكه ها علاوه بر جذابيت هاي ظاهري، بيش از پيش محتوايي توام با اميدآفريني و شادي‌بخشي را ارائه نمايند و مخاطبان را بر تأمل بيشتر به تحولات دروني و متناسب با تغيير فصل ها واداشت. مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما جهت سهولت امر برنامهسازي صبحگاهي در رسانه ملي اقدام به توليد و تدوين متوني ادبي نموده است كه اغلب اين متون متأثر از آموزه‌هاي ديني و با محورهاي متنوع در قالب چهار فصل سال است. اثر پيش رو به پيام‌هاي زندگي ويژه فصل بهار مي‌پردازد كه در آن موضوع‌هايي از قبيل: صبح در آيينه قرآن و روايات، صبح در ادب پارسي، از بهار بياموزيم، درس دوباره زيستن، دوباره نگريستن، نوجويي و نو شدن دل‌ها، اميدواري به شكفتن مجدد، بهار نماد مهرورزي و محبت، نشانه‌هاي بهاري در قرآن، تشبيهات بهاري و... مورد توجه قرار گرفته است. استفاده از آيه‌ها و احاديث متناسب با فصل بهار و همچنين بهره‌گيري از ضرب المثل‌ها و شعرهاي پارسي از ديگر مواردي است كه در ساختار محتوايي اين اثر استفاده شده است. همچنين سلام‌ها و نيايش‌هاي بهاري و يادداشت‌هاي كوتاه صبحگاهي با محوريت فصل بهار از ديگر مواردي است كه نويسندگان مجموعه به آن توجه داشته‌اند. اميد كه نويسندگان و برنامهسازان رسانه، بتوانند با بهره‌گيري از درون مايه‌هاي محتوايي اين مجموعه، لحظه‌هايي همراه با آرامش معنوي، تذكري ديني و معرفتي را در ذهن مخاطبان برنامه ايجاد كنند.
با نگاهي هر چند كوتاه و گذرا به تاريخ به اين برداشت مي رسيم كه دو مقوله هنر و دين از ديرباز پابه پاي هم حركت كرده اند. حضور پنهان و بي بديل هنر به ويژه ادبيات در ذات بسياري از مقوله هاي ديني جريان داشته و موجب تعالي بخشي آموزه هاي ديني و انبساط روح و جان آدمي شده است. بر همين اساس، شايد بتوان نتيجه گرفت كه دليل اين پيوند و پيوستگي و همراهي همان اثرگذاري مضاعف دين و هنر به ويژه ادبيات در ژرفاي جان و عمق احساس انسان هاست. دين يعني پيام و كاربردي كردن پيام برآمده از بطن دين و زينت بخشي آن به دست كلام ادبي مي تواند يكي از مؤلفه هاي رسالت رسانه به شمار آيد. به راستي، چه رسالتي بالاتر از اينكه رسانه ملي بتواند اين آموزه هاي ارزشمند را در قالب موجزترين كلام به مخاطبان خود ارائه كند. يكي از گونه هاي نوين رسانه اي كه در انتقال پيام و محتوا مي تواند نقش آفريني كند، قالب زيرنويس و پيام كوتاه است. ديرزماني از پيدايش اين قالب نمي گذرد، ولي با توجه به درجه اهميت و قابليت هاي اثرگذاري آن، با اقبال عموم مردم روبه رو شده است. چون يكي از مهم ترين اهداف رسانه ملي، اهتمام به بزرگداشت مناسبت هاي ملي و مذهبي و توجه به حفظ شعاير اسلامي است، مي توان انتظار داشت كه با تكثر شبكه هاي راديويي ـ تلويزيوني در عرصه ملي، استاني، محلي و برون مرزي، عرضه آثار در قالب زيرنويس و پيام كوتاه به بستر مناسبي براي رسيدن به اهداف و رسالت مهم صدا و سيما تبديل شود. گروه مناسبت هاي مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما با نظر به كاركردهاي اين قالب كوتاه و شاخصه هاي آن، توليد و تدوين مجموعه اي را آغاز كرده است با همين عنوان، تا بخشي از اين رسالت رسانه ملي را بر دوش گيرد. آنچه اكنون پيش روي شما قرار دارد، رهاورد اين هم سونگري و تلاش براي مهندسي پيام هاي كوتاه و زيرنويس هاي اجتماعي ـ مذهبي و هدايت افكار عمومي است كه اميد داريم مورد توجه و عنايت همكاران محترم در رسانه ملي قرار گيرد.
رسانه‌هاي جمعي وسايل ارتباطي هستند كه در آگاهي‌بخشي به جامعه نقش بسيار مؤثري دارند. رسانه نوعي نهاد اجتماعي است كه با توليد انواع پيام، در جهت كاهش آسيب‌ها، ايجاد نظم اجتماعي، پذيرش الگوهاي شيوه زندگي در جامعه و هم‌نوايي و سازگاري با محيط حركت مي‌كند. رسانه‌ها به ويژه راديو و تلويزيون، توانايي‌ها و ظرفيت‌هاي بسيار گسترده‌اي براي آموزش در تمام سطوح و حوزه‌ها دارند و كاركرد آموزشي آنها همه اشكال و مواد رسانه‌اي را در بر مي‌گيرد. آموزش از طريق رسانه بسيار فراتر از آموزش رسمي است و گستره وسيعي از مخاطبان را در بر مي‌گيرد. يكي از حوزه‌هايي كه رسانه‌ها در جهان امروز به آن توجه مي‌كنند و به عنوان مرجع به آن رجوع مي‌كنند، «بهداشت و سلامت» است. بسياري از مردم سواد سلامت ندارند و لازم است رسانه كاركرد آموزشي خود را به طور مطلوب ايفا كند. سواد سلامت عبارت است از توانايي مردم جامعه در زمينه درك و به كار بستن اطلاعات و دستورالعمل‌هاي مربوط به سلامت (مانند دانستن بهبود شيوه زندگي سالم و يا پيشگيري و درمان بيماري‌هاي واگير و غير واگير) كه از طرف مراكز خدمات سلامت و بهداشت به عموم جامعه ارائه مي‌شود؛ زيرا پايين بودن آگاهي مردم جامعه در اين موارد با شيوع بسياري از مشكلات سلامتي و بيماري‌هاي واگير و غير واگير ارتباط دارد. بنابراين، امروزه، مسئولين و صاحب‌نظران به ارزش اين آگاهي به عنوان شاخصي مهم براي شناسايي وضعيت كلي سلامت جامعه توجه دارند. يكي از مواردي كه مي‌تواند سبب ارتقاي وضعيت بهداشت جامعه شود، آموزش اصول مهم سلامت براي عموم مردم است كه بايد به زبان و بيان ساده‌اي ارائه شود تا عموم مردم آن را درك و استفاده كنند. پيام‌هاي كوتاه قالبي است كه به سبب ايجاز و رسايي بر مخاطب اثر بسياري دارد. ازاين‌رو، در اين مجموعه كه با همت گروهي از نويسندگان و پژوهشگران محترم در مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما تدوين گرديده،سعي شده است تا با تامين بخشي از نياز محتوايي برنامههاي حوزه سلامت و بهداشت ياريگر برنامه سازان رسانه ملي باشد.
