قال الامامُ الرِّضا عليه السلام : «رَحِمَ اللّهُ عَبْدا اَحْيا أمْرَنا،» فَقُلْتُ لَهُ: «فَكَيْفَ يُحْيِي أمْرَكُمْ؟» قالَ: «يَتَعَلَّمُ عُلُومَنا و يُعَلِّمُها النّاسَ، فَإِنَّ النّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحاسِنَ كَلامِنا لاَتَّبَعُونا». بحارالانوار ج 2 ـ ص 30. اداره كل پژوهش هاي اسلامي رسانه افتخار دارد در طول بيست سال گذشته در جهت نشر و گسترش فرهنگ اهل بيت عليهم السلام در موضوعات مختلف آثار و تأليفاتي را با اهداف تأمين محتواي برنامه سازي رسانه ملي ارائه نموده است. كتاب حاضر، مجموعه اي است از متون مناسبتي درباره امام حسن عسكري عليه السلام كه در شش بخش كلي شخصيت شناسي، سيره شناسي، انديشه شناسي، بخش متون ادبي و بخش پاياني محورهاي برنامه سازي، با هدف كمك فكري به گروه هاي مختلف برنامه سازي تهيه و تدوين گرديده است در باب نوشتار حاضر چند نكته قابل ذكر مي باشد. 1. محتواي اين مجموعه شامل نوشتارهاي اكثراً كوتاهي است كه هر كدام به صورت مستقل (بدون ارتباط الزامي به قبل و بعد) قابل استفاده مي‌باشد. 2. اين مجموعه به دليل اينكه از مطالب و آثار مختلف اداره كل در اين زمينه تجميع گرديده است ممكن است به صورت طبيعي از لحاظ قلم و نگارش متفاوت باشند. 3. تلاش شده است كه اين نوشتار به لحاظ منطقي در ذيل بخش هاي مختلف و منطقي تدوين گردد كه اميدواريم مورد استفاده برنامه سازان محترم قرار گيرد. 4. در بخش محورهاي برنامه سازي با هدف استفاده بهينه سعي شده تا بر اساس گروه هاي برنامه ساز محوريابي انجام شود و در عين حال نسبت به مسائل روز جامعه نيز تناسب بيشتري داشته باشد. 5. با توجه به اينكه در نظر است در خصوص همه معصومين عليهم السلام چنين مجموعه‌اي ارائه شود و از هر گونه انتقاد و پيشنهاد در جهت ارتقاي كيفي اين گونه آثار استقبال مي نمائيم. در پايان از همه عزيزاني كه ما را در تهيه و تدوين اين مجموعه ياري نمودند تقدير و تشكر فراوان داريم بويژه از سركار خانم سقلاطوني، آقايان حسيني-هرندي، حسيني ايمني، جعفرزاده و عباسي كه با تلاش هاي خود اين مجموعه را به سامان رساندند، و همچنين از ساير همكاران اداره كل و مديريت خدمات پژوهشي كه در چاپ اثر زحمات فراواني كشيدند.
اين پژوهش طي نه فصل به بررسي سيره اخلاقي پيامبر اعظم (ص) در قالب سيره هاي فردي و اجتماعي، اخلاق خانوادگي، اخلاق اجتماعي، اخلاق حكومتي، اخلاق نظامي، اخلاق اقتصادي، اخلاق زيست محيطي، اخلاق علمي و اخلاق پزشكي مي پردازد.
ام البنين با معرفتي كه به مقام اهل بيت عليهم السلام داشت، فرزنداني را در دامان خود پرورش داد كه به مفاهيمي چون: ايثار، وفا و فداكاري معنا بخشيدند. بي ترديد، در عصر حاضر كه غرب با بيان الگوهاي نامناسب و مبتذل مي كوشد فرهنگ منحط خود را گسترش دهد، و زنان و مادران ما را تحت تأثير خود قرار دهد، مسئوليت ما در معرفي الگوهايي سازنده هم چون ام البنين عليهاالسلام دوچندان مي شود. در اين نوشتار فضايل و منش حضرت ام البنين بيان شده تا فراراه برنامه سازان قرار گيرد.
اين مجموعه تصميم دارد به سير در زندگاني و فضايل نرجس خاتون(س) مادر بزرگوار امام زمان (عج) بپردازد.
سلام بر ميهمانان خدا، سلام بر روزه داران رمضان، سلام بر آنانكه با نيروي ايمان نفس را مهار كرده و خود را از پليديها و زشتيها رهانيدند و به دروازه سعادت و سلامت ره سپردند. درود بر حرمت گذاران اين ماه، درود بر بهره مندان از بركات و فضيلتهاي ماه رمضان كه بر سفره مغفرت و بخشايش پروردگار، به صيقل جسم و جان و مجاهده با نفس مشغولند. سلام بر ليلهالقدر، شب نور و رحمت، شب نزول قرآن و مطلع خيرات و سعادت؛ كه منشاء زندگي نوين و مبداء تحول و كمال انسانهاست. در موسم رحمت و تجلي حقيقت و نزول بركت با تهذيب نفس و تطهير قلب به عالم عُلْوي پر ميگشاييم و طيران آدميت را به نظاره مينشينيم و با تمرين خلوص و بندگي از خدا ميخواهيم كه بر محمد و آلش درود فرستد و بر ما شناخت فضايل اين ماه و بزرگداشت حرمت آن را ارزاني فرمايد. و ارج مينهيم تلاش شايسته جناب حجهالاسلام محمد صالحنيا و آقاي ميثم نمكيآراني را كه با تهيه اين مجموعه ارمغان راهمان را فراهم ساختند. اميد كه در رشد و تعالي برنامههاي معنوي ماه مبارك رمضان مورد استفاده برنامه‌سازان ارجمند قرار گيرد.
مديريت از جمله مهم ترين عواملي است كه مي تواند سازمان يا جامعه اي را به اهداف مطلوب خويش برساند. نگاهي گذرا به دگرگوني هاي تاريخي به خوبي نشان مي دهد كه پيشرفت ها و تحولات مثبت مديون رهبران هوشمند و مديران آگاه و مدبر است و در مقابل، بسياري از معضلات و مسائل اجتماعي در ضعف يا سوء مديريت ريشه دارد. طرح مديريت در غرب به عنوان علمي خاص و جديد پس از دوران رنسانس و انقلاب صنعتي و با ديدي كاملاً مكانيكي و ماشيني آغاز شد و در طول ساليان دراز به رويكردهاي انساني تر و جامع تر تغيير يافت. با اين حال، انديشه اداره صحيح جامعه و برقراري نظم و نظامي مناسب براي رفاه و ترقي جامعه از ديرباز مورد توجه نخبگان بشر به ويژه پيامبران و صالحان الهي بوده است. منابع غني اسلامي به دليل امتياز والايي چون پيوند با وحي الهي و نيز برخورداري از زلال عصمت اهل بيت عليهم السلام، اصول و رهنمودهاي متقن و جامعي را در همه زمينه ها از جمله مديريت براي بشر به ارمغان آورده است. طبيعي است كه بررسي ها، تحقيقات و تضارب مستمر آرا مي تواند جامعه و صاحب نظران اسلامي را در اين زمينه به ترسيم نظام مطلوب مديريتي نزديك سازد. كتاب حاضر تلاشي است در اين مسير كه با محوريت كلام اميرمؤمنان علي(ع) در «فرمان به مالك اشتر نخعي» به كوشش پژوهشگر ارجمند جناب آقاي اميرهوشنگ آذردشتي نگاشته شده است. اميد كه براي مديران رسانه ملي و ديگر مشتاقان، ثمربخش باشد.
حفظ و بقاي امت اسلامي در گرو وجود ارتشي مقتدر، مردمي و مكتبي است. در سيماي تاريخ مي بينيم كه تنها كشورها و تمدن هايي توانسته اند پايدار بمانند كه نيروي دفاعي لازم را براي رويارويي با دشمنان فراهم كرده باشند. جايگاه و اهميت ارتش در حيات ملت ها با بررسي حيات تمدن هايي آشكار مي شود كه به درجات بالاي علم و فرهنگ رسيده بودند، ولي به دليل اينكه از دشمن احتمالي غافل شدند، به يك باره همه چيز خود را از دست دادند. ارتش ايران در دو قرن گذشته، حكومت هاي متعددي را تجربه كرده است و پس از پيروزي انقلاب اسلامي، با رويكردي جديد و نگرشي نو، وارد مناسبات جهاني شد و با پشت سر گذاشتن جنگ تحميلي و اندوختن تجربه هاي گران بها، هم اكنون يكي از ارتش هاي مطرح منطقه و جهان به شمار مي آيد. اين نوشتار مي كوشد كاستي ها و فزوني هاي ارتش ايران در پيش و پس از انقلاب اسلامي را با استفاده از ديدگاه اسلام و با بهره گيري از علم و تجربه، بررسي و رهنمودهاي لازم را براي پر بار شدن هر چه بيشتر اين نهاد مقدس ارائه دهد. عنوان هاي پژوهش بدين قرار است: سيماي ارتش در اسلام، ويژگي هاي ارتش مكتبي و مطلوب در اسلام، ارتش ايران، ارتش در برهه هاي حساس، سلسله مراتب در پيكره ارتش، تهديدهاي رخ داده نسبت به ارتش، فرصت ها و وظايف ارتش در زمان صلح، مراسم و نمادهاي ارتش، وظايف نهاد عقيدتي ـ سياسي ارتش، شهيدان ارتش، سخنان بزرگان، برگزيده ادب فارسي و همراه با برنامه سازان.
اقتصاد و تلاش و كوشش فردي و اجتماعي يكي از ضرورت‌هاي زندگي دنيوي انسانهاست. اين حركت، آن‌گاه كه سمت و سويي معنوي پيدا كند و زمينه ساز حيات جاودانه باشد، روندي جهادگونه و همراه با مجاهدت در تمامي عرصه‌ها را طلب مي‌نمايد. آشنايي با مباحث اقتصادي، راه‌كارهاي برون‌رفت از فقر و درماندگي، مسير دست‌يابي به توسعه و شكوفايي، شناخت آسيب‌ها و موانع پيش‌رو و بالاخره فراهم ساختن مقدمات تمدن ناب اسلامي، نياز پژوهشگران و محققين به منابع مرتبط با اقتصاد اسلامي را ضروري مي‌نماياند. در مجموعه حاضر تلاش شده بخشي از كتاب‌هاي موجود در اين عرصه براي ارائه به پيشگاه برنامه‌سازان و علاقه‌مندان مطالعات اقتصادي معرفي گردد.
شهيد مطهري نگين حلقه فرزانگان، شخصيتي بينظير و انديشمندي گرانقدر است كه خوان انديشه او سالها بر آستان حق جويان و حق پويان گسترده است. شخصيتي چنين جامع و مانع، به حق توجه ديگران را به خويش جلب كرده است. به گونهاي كه كمتر كسي چون او را ميتوان يافت كه ديگران در تبيين و تشريح ديدگاهها و نقد و بررسي آثارش، به اين اندازه، اشتياق نشان داده باشند. بر اين اساس، شايسته است تا از غواصان علم و انديشه، در درياي ژرف دانش او به غور نشينند و گوهرهاي گرانبها و ناياب را ارمغان راه، انديشمندان سازند. در اين راه، متفكراني وارسته، خامه در دست نهادند و بر ژرفاي دانش استاد زانو زدند و دُرْ واژههايي از معرفت، فضل و ادب، فلسفه و عرفان برچيدند و كتاب‌هاي گرانسنگي به يادگار گذاشتند. كتاب‌شناسي در پهنه گسترده پژوهش‌هاي علمي، كاري شايسته و بايسته است و تدوين كتاب نامه و كتاب شناخت با پيشينه تاريخي، ضرورتِ دانش امروز به شمار ميآيد. ميزان توجه دانشمندان و پژوهشگران به دانش اطلاع رساني يكي از معيارهاي توسعه فرهنگي در هر جامعه اي به شمار مي رود. در جامعه هاي پيشرفته هر پژوهشگري پس از اشراف بر پژوهشهايي كه پيش از او انجام گرفته است، ميكوشد بر ميراث علمي پيشينيان بيافزايد. اصولاً يكي از سودمندهاي كتاب‌شناسي توصيفي و موضوعي اين است كه دريابيم در چه زمينههايي، پژوهش لازم انجام گرفته و در چه عرصهاي پژوهشها به تكرار و يكنواختي دچار گرديده يا در چه موضوعهايي، پژوهش‌هاي بايستهاي صورت نگرفته است. با دسترس بودن مأخذشناسي توصيفي و تخصصي، از هدر رفتن زمان و انجام كارهاي موازي، پيشگيري خواهد شد و ميتوان در كوتاهترين زمان ممكن، به همه مأخذهاي مرتبط با موضوع دست يافت و به ساماندهي پژوهش‌هاي خويش همت گماشت. مجموعه‌اي كه در اختيار داريد، تلاشي است كه براي برآوردن اين نياز پژوهشگران كه به وسيله پژوهشگر ارجمند، جناب آقاي سلمان حبيبي، انجام گرفته است. و اكنون با همه كاستيها، آن را به ساحت دانشوران ارجمند تقديم ميداريم و پنجره ديدگانمان را به سوي رهنمودهاي سودمند ميگشاييم.
مناسبت‌هاي ديني و ملي، جزء جدانشدني از فرايند توليد و پخش در برنامه‌ريزي خرد و كلان رسانه ملي بهشمار ميآيند. بدون شك، تبيين و توجه به مناسبت‌هاي ملي و ديني در رسانه ملي مي‌تواند عاملي براي ارتقاي فرهنگ مخاطبان باشد. از طرفي، يكي از نيازهاي اساسي و ديرپاي انسان، كه عمري به درازي عمر بشر دارد و همواره به گونه‌هاي خاص متناسب با درك و تقاضاي جمعي و امكانات و ظرفيت‌هاي محيطي در چهارچوب فرايندهايي پاسخ‌‌يافته، تفريح و سرگرمي است. بخش بزرگي از فعاليت‌هاي تمهيدشده در رسانه ملي نيز پركردن اين ظرفيت مهم است كه يكي از اين ظرفيت‌ها، طرح سؤالات مسابقه‌اي است. سؤالات مسابقه‌اي علاوه بر آنكه نقش مشاركت مخاطبان در برنامه را ارتقا مي‌بخشد در افزايش سواد فرهنگي، سياسي و اجتماعي مخاطبان نيز اثر مي‌گذارد. بي‌شك، توجه به اين مقوله مي‌تواند در اشاعه فرهنگ ايراني_اسلامي نقشي عمده ايفا كند. اهميت اين موضوع، بزرگترين فلسفه وجودي توليد اين اثر است. اين امر، اداره‌كل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه را بر آن داشت تا به درخواست صداوسيماي مركز يزد، جامه عمل بپوشاند و با تدوين مجموعه‌اي با عنوان «سؤالات مسابقه‌اي ويژه مناسبت‌هاي شمسي و قمري» علاوه بر طرح سؤالاتي پيرامون محور مناسبتها همراه با پاسخ آن‌ها، در تقويت اطلاعات فردي، اجتماعي و انتقال هويت فرهنگي و تاريخي به نسل‌هاي آينده گام بردارد. لازم است يادآوري كنيم به‌دليل حجم زياد مناسبت‌هاي تقويم شمسي و قمري، در اين اثر تنها به موضوعات و مناسبت‌هايي پرداختيم كه در برنامه‌سازي مهم‌ترند. اين اثر كه شامل دو فصل مناسبت‌هاي ملي (شمسي) و مناسبت‌هاي مذهبي (قمري) است به برنامه‌سازان بخش مسابقه و سرگرمي تقديم مي‌شود. اميد است محتواي تهيه‌شده در اين مجموعه بتواند نياز برنامه‌سازان محترم را برطرف كند. در پايان لازم است از همكارمان مرحومه زهرا متعلم ياد كنيم كه با وجود داشتن بيماري سخت در هنگام نگارش اين اثر، خالصانه براي تهيه و توليد آن بسيار كوشيد. از خداوند متعال براي روح پاكش علو درجات را خواستاريم؛ اميد است كه اين تلاش مجدانه، باقيات‌الصالحاتي براي آن عزيز سفركرده باشد. همچنين از ديگر همكارانمان آقايان سيدصادق سيدنژاد و سيدمحمدحسين حسيني هرندي كه در پديدآوري اين نوشته ما را ياري كردند، سپاسگزاريم. گفتني است فايل اين اثر در پايگاه اطلاع‌رساني اداره‌كل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه به آدرس www.irc.ir بارگذاري شده است. اداره‌كل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه
