تمدن اسلامي آن گاه اوج مي گيرد كه به خودباوري برسد. امام امت روح خودباوري را در كالبد جامعه ي اسلامي دميد و جامعه را با رهبري، خلاقيت، تدبير و استعدادهاي تازه و كارگشا آشنا ساخت. البته ارايه و عرضه ي درست دين و مفاهيم ديني از سوي كارشناسان مسلمان براي اوج گيري تمدن لازم است و به عنوان يكي از عوامل فرهنگي، نقشي كليدي دارد. جامعه ي اسلامي از برخورد انديشه ها نمي هراسد و تنها موانع رواني، سياسي و فرهنگي مانند: تعصب كوركورانه، روحيه ي تقليد، غرور، نبود روح نقادي و ترس از نوآوري، ممكن است به اين تمدن آسيب برساند. بايد دنباله روي و تقليد از غرب از كشورهاي اسلامي رخت بربندد و وحدت ديني پديد آيد تا بتوان با انگيزه ي نيرومند در برابر فشارهاي خارجي مقابله كرد. توطئه افكني دشمنان اسلام در ايجاد درگيري هاي فرقه اي و مذهبي، قومي و قبيله اي و درگيري هاي مرزي از آسيب هايي است كه بارها و بارها مسلمانان ضربه هاي جبران ناپذيري را از اين رهگذر محتمل شده اند. در كنار همه ي اين عوامل، موانع اقتصادي نيز مي تواند جامعه ي اسلامي را به فقر و ناداري بكشاند كه تنها راه مهار آن، بازنگري جدي در ساختار اقتصادي است. پژوهش گر ارجمند آقاي علي آقاجاني قناد كوشيده است شكوفايي و بالندگي تمدن اسلامي را از زواياي گوناگون به تصوير بكشد. به اميد اين كه روح عزّت و سربلندي بيش از پيش در تمدن اسلامي بدمد و با حكومت عدالت آفرين مهدي(عج) شكوفايي، نشاط و بالندگي بي چون و چراي اسلام و مسلمانان را در سراسر گيتي شاهد باشيم.
انسان‌ها در هر سني فعاليت‌هاي اصلي و محوري دارند كه بيشتر زمان خود را در آن سن، پيرامون آن محور مي‌گذرانند. كودكان و نوجوانان نيز كه از اين امر جدا نيستند، فعاليت اصلي‌شان پيش از مدرسه، بازي و پس از مدرسه، درس است. طبيعي است كه بعد از بازي و درس خسته مي‌شوند و به يك فعاليت جانبي نيازمند مي‌گردند تا اوقات خالي را از فعاليت ياد شده پر و خستگي‌هاي خو را برطرف كنند. تلويزيون يكي از بهترين وسيله‌هايي است كه مي‌تواند اوقات فراغت آنان را پر كند و به عنوان ابزاري ارزشمند، اين اوقات را با برنامه‌ريزي صحيح و هدفمند مديريت نمايد. افزون بر اين، تلويزيون مي‌تواند با كاركردهاي پنهاني كه دارد، به عنوان وسيله‌اي سازنده، هدايت‌كننده رفتارهاي اجتماعي و اخلاقي كودكان و نوجوانان باشد. در حال حاضر در ميان تمام وسايل ارتباط جمعي، تلويزيون تنها رسانه‌اي است كه ميلياردها انسان در سراسر جهان به طور گسترده‌اي از آن استفاده مي‌كنند و بر اساس آمار، بيشترين مخاطب آن در حال حاضر كودكان و نوجوانان هستند، به همين دليل اين رسانه نقش مهمي را در ايجاد الگوهاي ذهني، رفتاري و ارتباطي كودكان ايفا مي‌كند. با وجود مزاياي مثبت تلويزيون از قبيل نقش برجسته آن در امر اطلاع‌رساني و آموزش، فرهنگ‌پذيري و ايجاد تفنن و سرگرمي، اگر اين رسانه مانند تكنولوژي‌هاي ارتباطي ديگر صحيح استفاده نشود، تأثيرهاي منفي انكارناپذيري دارد كه در صورت بي‌توجهي به آنها ممكن است تأثيرهاي مثبت اين رسانه فراگير را تحت تأثير قرار دهد. مركز پژوهش‌هاي اسلامي صدا و سيما با توجه به اهميت اين موضوع، مطالبي كوتاه و موجز را تدوين و توليد كرده است تا مخاطبان شبكه پويا؛ يعني؛ كودكان و نوجوانان بتوانند علاوه بر تماشاي فيلم‌هاي مورد علاقه خود، مطالبي متنوع شامل آموزه‌هاي ديني، تربيتي و نكته‌هاي اجتماعي و اخلاقي را بياموزند. اميد است اين تلاش اندك راهگشاي بخشي از دغدغه‌هاي اصلي والدين، مربيان تربيتي و برنامه‌سازان رسانه ملي باشد.
برگزاري مجالس عزاداري امام حسين(ع) در پرورش شعور و شور مذهبي مسلمانان نقش بسياري داشته است. عظمت بي‌مانند واقعه خونين عاشورا و به‌دنبال آن، نقش محافل سوگواري امام حسين(ع) و ياران باوفايش، اين رخداد را به موضوع مهم و سترگي تبديل كرده است. موضوعي كه همواره الهام‌بخش و سرآغاز حركت‌هاي مهم به‌شمار مي‌آمده و در طول تاريخ، منشأ روشنگري و راهيابي به حقيقت بوده است. اين مجالس، زمينه آشنايي مردم را با معارف اهل‌بيت و مسائل روز جهان اسلام، فراهم مي‌كند و سبب تقويت باورهاي اخلاقي مردم مي‌شود. در واقع، مجالس عزاداري مانند دانشگاهي است كه مردم در آن آموزش مي‌بينند، بدون اينكه به تشكيلات خاصي يا بودجه معيّني نيازمند باشند. البته به مرور زمان، سليقه‌ها، فرهنگ‌ها و آداب و رسوم مناطق، ناخواسته، بر ساختار و ماهيت مجالس عزاداري، اثر مي‌گذارد و گاهي زمينه انحراف آنها را فراهم مي‌آورد. دشمنان قسم‌خورده اسلام كه آثار شگرف اين مجالس را ديده‌اند، بيكار ننشسته‌اند و سال‌هاست مي‌كوشند اين مجالس را از معنويت راستين تهي كنند. ازاين‌رو، شناسايي سيره رفتاري و عملي ائمه(ع)، در زدودن اين خرافات از دامان مجالس عزاداري نقش فراواني دارد. آقاي ايرج حجازي پژوهشگر پژوهش حاضر، مي‌كوشد در اين نوشته سيره معصومان(ع) را در برپايي اين مجالس بازگويد تا بدين ترتيب برنامه‌سازان رسانه را در ساخت برنامه‌ها ياري رساند.
علامه اقبال لاهوري، يكي از ستارگاني بود كه با طلوع خود، تاريكي جهل و غفلت را زدود و آميزه اي از برهان و عرفان، سياست و ديانت، جهاد و اخلاق و دشمن ستيزي و مردم خواهي بود كه هم با گذشته اصيل، پيوندي ناگسستني داشت و هم افق آينده را به نيكي مي نگريست. اقبال با انديشه ژرف، اراده استوار و روح لطيفش، شخصيت ممتازي يافته بود كه آوازه اش، مرزها را درنورديد و جاودانه شد. بايد گفت چنين شخصيتي كه از يك سو، انديشه هاي بلند انساني، ديني، سياسي، اجتماعي و تربيتي دارد و از سوي ديگر، فرهنگ حاكم بر غرب را افيون ملت ها مي داند، الگويي شايسته و كم نظير در زندگي فردي و اجتماعي مسلمانان به شمار مي رود. اثر حاضر، جستاري در زندگي علامه محمد اقبال لاهوري است كه براي تبيين جنبه هاي شخصيتي وي در برنامه هاي گوناگون صدا و سيما تنظيم شده است.
مقام معظم رهبري طبق يك سنت حسنه، با توجه به ضرورتهاي موجود و شرايط سياسي و اقتصادي و اجتماعي و نيز ترفندها و توطئههاي دشمنان، براي هر سال، نام و شعار خاصي برميگزينند. رهبر فرزانه انقلاب، در اهميت اين موضوع ميفرمايند: ... شعار سال با دو منظور مطرح مي‌شود: يكي جهت‌دادن به سياستهاي اجرايي و عملكرد مسئولين دولتي و مسئولين حكومتي است، يكي توجيه افكار عمومي است؛ يعني افكار عمومي توجّه پيدا كنند به اينكه چه مسئله‌اي امروز براي كشور مهم است. براين اساس، نام حمايت از كالاي ايراني را براي سال 1397 انتخاب و در توضيح آن ميفرمايند: ... امروز براي كشور، مسئله كالاي ايراني يك مسئله مهمّي است. .... شعار امسال، هم خطاب به مسئولين است، هم خطاب به مردم است. شعار امسال حمايت از كالاي ايراني است. كالاي ايراني يعني محصول نهايي كار و سرمايه و فعّاليّت اقتصادي و ذهن و ابتكار و همه‌چيز. سرمايه‌گذار با سرمايه خود، كارگر با كار خود، طرّاح با ذهن خود و با دانش خود، اينها همه تلاش مي‌كنند و محصول [كار آنها] مي‌شود كالاي ايراني. بنابراين چيز باعظمتي است، چيز بسيار مهمّي است، اين را بايستي حمايت كرد. در حمايت از اين كالاي ايراني، كه محصول تلاش فعّالان اقتصادي و فعّالان كارگري و سرمايه‌گذاران و برنامه‌ريزان و طرّاحان و مانند اينها است، هم مردم نقش دارند به‌عنوان توليد‌كننده كالاي ايراني، هم مردم نقش دارند به‌عنوان مصرف‌كننده كالاي ايراني؛ هم بايد توليد كنند، هم بايد مصرف كنند؛ هم بايد در توليد تلاش كنند... در اين‌باره، مسئوليتهايي متوجه رسانه ملي است كه از جمله آنهاست: تبيين ابعاد مختلف موضوع، اصول و مباني و راه و روشهاي تحقق آن، وظايف مسئولين و مردم، پيگيري فعاليت‌هاي قواي سه‌گانه و ارائه گزارش از عملكردها و... بر اين اساس، يكي از كارهاي ضروري در انواع فعاليت‌هاي دستاندركاران رسانه ملي به ويژه برنامه‌سازان، تبيين مباني موضوع سال و بررسي موضوع از زواياي مختلف و مناسب با نياز مخاطبان است. اداره‌كل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه با درك اين نقش اساسي و بر اساس مأموريت راهبردي و وظايف ذاتي خويش و به هدف ياري‌رساندن به برنامه‌سازان محترم رسانه ملي اين مجموعه را تقديم مي‌كند . برخي از مهمترين عناوين اثر پيشرو به شرح ذيل است: ـ اصول و مباني توليد و مصرف كالاي داخلي (در آيات و روايات) ـ حمايت از توليد و مصرف كالاي داخلي از منظر امام خميني رحمه الله و مقام معظم رهبري(مدظله العالي) ـ خانواده و حمايت از كالاي ايراني با تأكيد بر نقش رسانه ملي (محورها و ايدههاي برنامهسازي) ـ تجربههاي موفق اقتصادي در كشورهاي جهان و... اين پژوهش در گروه انقلاب اسلامي، تاريخ و مناسبتهاي دفتر پژوهش‌هاي كاربردي دين و رسانه به سرانجام رسيده كه اميدواريم ويراست دوم كتاب ساخت ايران مورد استفاده مديران و برنامه‌سازان رسانه ملي قرار گيرد از همه عزيزاني كه در به ثمر نشستن اين مجموعه نقش داشتند به‌ويژه نويسندگان و پژوهشگران محترم آقايان: سيدصادق سيدنژاد، حجتالاسلام والمسلمين عبدالله جلالي، حجتالسلام والمسلمين محمد طوسي، احسان آذركمند، عيسي زارعي، حميد رحماني، محمدمهدي قرباني و خانمها: فريده پيشوايي، زهرا متعلم و فاطمه جهانگير صميمانه تشكر و قدرداني ميكنيم.
مقام معظم رهبري(مدظله العالي) طبق يك سنت حسنه با توجه به ضرورتهاي موجود و شرايط سياسي، اقتصادي، اجتماعي و نيز ترفندها و توطئههاي دشمنان، براي هر سال، نام و شعار خاصي برميگزينند كه اين كار از جهاتي داراي اهميت است. رهبر فرزانه انقلاب خود دراين باره ميفرمايند: «شعار سال با دو منظور مطرح مي‌شود: يكي جهت‌دادن به سياستهاي اجرائي و عملكرد مسئولين دولتي و مسئولين حكومتي است، يكي توجيه افكار عمومي است؛ يعني افكار عمومي توجّه پيدا كنند به اينكه چه مسئله‌اي امروز براي كشور مهم است». براين اساس، نام حمايت از كالاي ايراني را براي سال 1397 انتخاب مي‌كنند و در توضيح آن ميافزايند: «امروز براي كشور، مسئله كالاي ايراني يك مسئله مهمّي است... شعار امسال، هم خطاب به مسئولين است، هم خطاب به مردم است. شعار امسال حمايت از كالاي ايراني است. كالاي ايراني يعني محصول نهايي كار و سرمايه و فعّاليّت اقتصادي و ذهن و ابتكار و همه‌چيز. سرمايه‌گذار با سرمايه خود، كارگر با كار خود، طرّاح با ذهن خود و با دانش خود، اينها همه تلاش مي‌كنند و محصول [كار آنها] مي‌شود كالاي ايراني. بنابراين چيز باعظمتي است، چيز بسيار مهمّي است؛ اين را بايستي حمايت كرد. در حمايت از اين كالاي ايراني ـ كه محصول تلاش فعّالان اقتصادي و فعّالان كارگري و سرمايه‌گذاران و برنامه‌ريزان و طرّاحان و مانند اينها است ـ هم مردم نقش دارند به‌عنوان توليد‌كننده كالاي ايراني، هم مردم نقش دارند به‌عنوان مصرف‌كننده كالاي ايراني؛ هم بايد توليد كنند، هم بايد مصرف كنند؛ هم بايد در توليد تلاش كنند». در اين‌باره مسئوليتهاي چندي متوجه رسانه ملي است كه تبيين ابعاد مختلف موضوع، اصول و مباني و راه و روشهاي تحقق آن، وظايف مسئولين و مردم، پيگيري فعاليت قواي سه‌گانه، ارائه گزارش از عملكردها و... از جمله آنهاست. بر اين اساس، يكي از كارهاي ضروري در انواع فعاليت‌هاي دستاندركاران رسانه ملي، به‌ويژه برنامه‌سازان، تبيين مباني حمايت از كالاي ايراني در آيات و روايات، سيره معصومين(ع)، علما، راهبردهاي رسانه ملي و... است كه اداره‌كل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه، همچون سال‌هاي گذشته، با هدف ياري‌رساندن به برنامه‌سازان، اين مجموعه را تقديم مي‌كند.
امام زين العابدين، زينت محراب و اسوه عبادت كنندگان است. شجاعت، زهد، تقوي، بخشش و... از اينكه قرين او هستند، بر خود مي بالند. امام سجاد(ع) اقيانوس بي كراني است كه غوّاصان از دست يابي به عمق وجودش عاجزاند، اما باكي نيست، چرا كه نوشيدن جرعه اي از اين بي كران همچون دم مسيحايي مي تواند مردگان را حياتي جاويدان بخشد. اين نوشتار كه به همت محقق ارجمند جناب حجه الاسلام علي اصغر هادوي نيا به رشته تحرير درآمده، گوشه اي از زندگاني آن امام همام را به تصوير كشيده و سيره عملي و مبارزات سياسي، علمي و اجتماعي را بيان كرده است، اميد است مورد استفاده برنامه سازان قرار گيرد.
كتاب حاضر، مجموعه اي است از متون مناسبتي درباره امام سجاد(ع) كه در شش بخش كلي شخصيت شناسي، سيره شناسي، انديشه شناسي، بخش متون ادبي، محورهاي برنامه سازي و منبع‌شناسي، با هدف كمك فكري به گروه هاي مختلف برنامه سازي تهيه و تدوين شده است در باب نوشتار حاضر چند نكته قابل ذكر است. محتواي اين مجموعه شامل نوشتارهاي اكثراً كوتاهي است كه هر كدام به صورت مستقل (بدون ارتباط الزامي به قبل و بعد) قابل استفاده است. اين مجموعه به دليل اينكه از مطالب آثار مختلف در اين زمينه تجميع گرديده است ممكن است به صورت طبيعي از لحاظ قلم و نگارش متفاوت باشند. تلاش شده است كه اين نوشتار به لحاظ ساختاري در ذيل بخش هاي مختلف تدوين گردد كه اميدواريم برنامه سازان محترم از آن بهره ببرند. در بخش محورهاي برنامه سازي، با هدف استفاده بهينه، سعي شده تا محوريابي بر اساس گروه¬هاي برنامه¬ساز انجام شود و در عين حال نسبت به مسائل روز جامعه نيز تناسب بيشتري داشته باشد. با توجه به اينكه در نظر است در خصوص همه معصومان: چنين مجموعه‌اي ارائه شود، از هر گونه انتقاد و پيشنهاد براي ارتقاي كيفي اين‌گونه آثار استقبال ميكنيم.
مكتب عاشورا به مثابه چشمه جوشاني است كه جوشش آن را پاياني نيست. قرن‌هاست كه جان‌هاي تشنه از اين چشمه، جام بر مي‌دارند و سيراب مي‌شوند. گرچه اين رخداد جان‌سوز تاريخ، تلخ بود، شيريني‌هاي فراواني براي بشريت به ارمغان آورد و گرچه ناگوار بود، خاستگاه صدها بركت براي جامعه انساني شد. به اين حماسه از زاويه‌هاي گوناگون نگاه و از آن، درس گرفته شده است. يكي از اين نگاه‌ها، نگاه زيبايي‌شناسانه به آن است. از آنجا كه حماسه عاشورا از اين منظر، كمتر مورد توجه قرار گرفته است، زمينه‌اي فراهم آمد تا به اين حماسه از نگاه زيبايي‌شناسانه و در ساختار اثري مستقل ـ آن هم در اندازه توان و بضاعت نگارنده ـ پرداخته شود. گرچه در اين اثر، محور سخن، «زيبايي حسّي» است و حماسه عاشورا از منظر «زيبايي حسّي» (استتيك) بررسي شده است، به ابعاد «زيبايي معنوي» حماسه عاشورا نيز اشاره گرديده است؛ زيرا در فرهنگ اسلامي، زيبايي، اعم از حسّي و معنوي است و همان‌گونه كه زيبايي حسّي مصاديقي دارد، زيبايي معنوي نيز مصداق‌هايي دارد، كه چه‌بسا با هيچ‌كدام از معيارهاي حسّي، نمي‌توان اندازه‌گيري كرد؛ چنانكه استاد علامه محمدتقي جعفري در تبيين اين سخن حضرت زينب عليها السلام كه فرمود: «ما رأيتُ اِلّا جَميلاًـ» و نيز درباره جنبه زيبايي معنوي حماسه عاشورا مي‌گويد: زيبايي‌هاي معقول (معنوي)، كوتاه‌ترين راه به سوي خداست... در مورد حسين بن علي بايد ديد در درون اين مرد، چه چيزي نهفته بود كه اگر حادثه صدها بار هم تندتر از اين مي‌شد، براي او هيچ فرقي نمي‌كرد... بلكه حضرت زينب هم زيبايي اين حادثه را مي‌ديد. يزيد به حضرت زينب گفت: ديدي با برادرت چه كردند؟ زينب گفت «ما رأيتُ اِلّا جَميلاً.» ما بايد درباره زيبايي؛ چه تصوري داشته باشيم كه قطعه قطعه شدن اعضاي عده‌اي از پاكان اولاد آدم، اين‌گونه زيبا جلوه كند؟ ما از زيبايي چه چيزي بايد در نظر داشته باشيم كه آن همه مصائب و شدايد را زيبا بدانيم.
خواجه نصير الدين طوسي (597 ـ 672 ه .ق) يكي از علماي برجسته شيعه در ابتداي عصر ايلخاني و برخوردار از همه علوم آن زمان بود. وي در رياضيات، طب، هندسه، نجوم، فلسفه، فقه، حديث و كلام تبحّر ويژه داشت و تا پيش از حمله هلاكو، او را به عنوان منجم و متكلم مشهور مي شناخت. پس از حمله هلاكو به ايران و ورود خواجه به دستگاه حكومت هلاكو، نه تنها از جايگاه علمي وي كاسته نشد، بلكه آثار علمي بيشتري از ايشان به ظهور رسيد. او همچنين در اين دوره به دليل برخورداري از نفوذ سياسي، بيش از پيش بر شهرت خود افزود. تجلي سياسي خواجه در اين بزنگاه تاريخي، فايده هاي فراواني براي ايران و ايراني در پي داشت. در روزگاري كه سلطه مغولانِ كم بهره از تمدن پيشرفته ايران، مي كوشيد تا همه عناصر ارزنده و پوياي فرهنگ و تمدن ما را نابود كند، خواجه توانست با درايت و ايستادگي، مانع اين امر گردد. خدمات او به فرهنگ و تمدن ايران و مذهب شيعه امامي بر كسي پوشيده نيست، ولي چيزي كه بيش از همه به دست فراموشي سپرده شده خدمات ايشان به فرهنگ و تمدن سراسر جهان اسلام است. با تأسف، اين بي توجهي از همان عصر تاكنون گاه به طور عمدي به دلايل مذهبي و سياسي مديريت شده است. اين گروه، همكاري خواجه با هلاكو خان اولين ايلخان مغول را به ويژه در فتح بغداد، دستاويز قرار داده و بارها به او تاخته اند. موضع خواجه در برابر حكومت و قدرت به معناي اخصّ و يا اعمّ آن و منشاء اين موضع از زمره موضوع هاي مطرح در اين تحقيق است. ابتدا عملكرد او در ارتباط با حكومت هاي وقت و سپس مواضع نظري ايشان و ارتباط احتمالي آنها با عملكرد وي بررسي مي شود. البته دليل توجه ويژه به مواضع سياسي وي ازاين روست كه بيشتر شهرت و اعتبار و آثار خواجه، مربوط به دوره پس از يورش مغول به ايران است كه خواجه در اين دوره از جايگاه و نفوذ بالايي در دستگاه سياسي برخوردار بود
