سال‌هاست يكي از دغدغه‌هاي مديران شبكه‌هاي راديويي و تلويزيوني كشور، تهيه برنامههاي صبحگاهي جذاب و پرهيجان است. برنامه‌هايي كه مخاطبان آن را عموم مردم تشكيل داده و با توجه به نيازها و موقعيت اجتماعي‌شان از اين برنامه‌ها استفاده مي‌كنند. چه اينكه بسياري از مردم دوست دارند صبحي پر از نشاط، اميد و شادي را آغاز كرده و آن را مقدمه‌اي براي يك روز خوب در نظر بگيرند. به عقيده بسياري از كارشناسان امر برنامه‌سازي، يك برنامه صبحگاهي خوب، ميتواند مخاطب را براي تمام روزي كه در انتظارشان است، آماده كرده و شرايطي به وجود بياورد كه با يك نگاه جديد و با روحيه‌اي عالي، تمام روز سر حال باشند. به همين دليل است كه برنامههاي صبحگاهي، جزء ثابت و بدون تغيير جدول پخش برنامههاي تلويزيون و راديو هستند. با توجه به اهميت موضوع و از آنجا كه از برنامههاي صبحگاهي به عنوان يكي از پرمخاطب ترين، متنوع ترين و جذاب‌ترين برنامه هاي صدا و سيما ياد مي‌شود، مي‌توان بستري مناسب فراهم كرد تا اين برنامه طلايي شبكه ها علاوه بر جذابيت هاي ظاهري، بيش از پيش محتوايي توام با اميدآفريني و شادي‌بخشي را ارائه نمايند و مخاطبان را بر تأمل بيشتر به تحولات دروني و متناسب با تغيير فصل ها واداشت. مركز پژوهش‌هاي اسلامي صدا و سيما جهت سهولت امر برنامه‌سازي صبحگاهي در رسانه ملي اقدام به توليد و تدوين متوني ادبي نموده است كه اغلب اين متون متأثر از آموزه‌هاي ديني و با محورهاي متنوع در قالب چهار فصل سال است. اثر پيش رو به پيامهاي زندگي ويژه فصل بهار مي‌پردازد كه در آن موضوع‌هايي از قبيل: صبح در آيينه قرآن و روايات، صبح در ادب پارسي، از بهار بياموزيم، درس دوباره زيستن، دوباره نگريستن، نوجويي و نو شدن دل‌ها، اميدواري به شكفتن مجدد، بهار نماد مهرورزي و محبت، نشانه‌هاي بهاري در قرآن، تشبيهات بهاري و... مورد توجه قرار گرفته است. استفاده از آيه‌ها و احاديث متناسب با فصل بهار و همچنين بهره‌گيري از ضرب المثل‌ها و شعرهاي پارسي از ديگر مواردي است كه در ساختار محتوايي اين اثر استفاده شده است. همچنين سلام‌ها و نيايش‌هاي بهاري و يادداشت‌هاي كوتاه صبحگاهي با محوريت فصل بهار از ديگر مواردي است كه نويسندگان مجموعه به آن توجه داشتهاند. اميد كه نويسندگان و برنامه‌سازان رسانه، بتوانند با بهره‌گيري از درون مايه‌هاي محتوايي اين مجموعه، لحظه‌هايي همراه با آرامش معنوي، تذكري ديني و معرفتي را در ذهن مخاطبان برنامه ايجاد كنند.
در دنياي امروز، رسانه‌ها جايگاه ويژه‌اي در بين افراد جامعه پيدا كرده‌اند و توانسته‌اند ساعت‌هاي بسياري را با مردم همراه شوند. در اين ميان رسانه ملي با گسترش تكنولوژي‌هاي روز و افرايش شبكه‌هاي راديويي و تلويزيوني، نقش بسزايي در جريان تبادل رسانه‌اي دارد. از اين رو همواره يكي از دغدغه‌هاي برنامه‌سازان، توليد محتواي خام و استفاده از آنها در خلال برنامه سازي بوده است. يكي از برنامههاي پر مخاطب و به ويژه حساس شبكه‌هاي مختلف صدا و سيما، اعم از سراسري يا استاني، برنامههاي صبحگاهي است كه رويكردي متفاوت با ديگر برنامههاي راديويي و تلويزيوني دارد؛ زيرا ميتواند تأثير بسياري در شكل دهي يك روز با نشاط و معنوي براي مخاطبان داشته باشد. برنامههاي صبحگاهي، همواره نقطه آغاز برنامههاي پر مخاطب يك روز رسانه بوده‌اند و از اين رو هيچ وقت در زمان پخش آنها خللي ايجاد نشده است. بنابراين مي‌توان گفت؛ برنامههاي صبحگاهي فصل جدا نشدني برنامههاي سازمان صدا و سيماست كه مخاطبان آن را تمام قشرهاي جامعه تشكيل مي‌دهند. اين برنامه‌ها هر صبح و در فصل‌هاي گوناگون سال بر روي آنتن شبكهها مي‌روند و جريان و سيري ثابت دارند. مركز پژوهش‌هاي اسلامي صدا و سيما با توجه به اهميت فصل‌هاي سال در صدد برآمده است تا محتواي خام نويسندگان و برنامه سازان هر يك از فصلها را با توجه به موضوع‌هاي هر فصل تهيه و توليد كند. اثر حاضر كه با عنوان ويژه نامه فصل زمستان تهيه و توليد شده است، با رويكردهاي موضوعي مختلفي كه با اين فصل در ارتباط هستند تنظيم شده است. موضوعاتي از قبيل: سلام‌هاي زمستاني، مناجات‌هاي صبح زمستان. زمستان، نماد كهن سالي، تأملي بر نشانه‌هاي زمستاني، زمستان و آمادگي براي تولد دوباره، رنگ سفيد و روانشناسي آن در متون اسلامي و ... ساختار كلي محتوايي اين مجلد را در بر مي‌گيرد. همچنين استفاده از كلام بزرگان به ويژه ائمه معصومين عليهم السلام و بهره گيري از آيات و احاديث مرتبط با فصل زمستان ديگر بخش‌هاي اثر حاضر است. از ديگر مواردي كه در اين مجموعه به آن توجه شده است فصل زمستان در شعر شاعران پارسي است كه با توجه به نوع نگاه هر يك از شاعران درآمد بر اشعارشان نوشته شده و سپس از شعر آنها استفاده شده است. سعي شده است رويكرد پيامهاي ويژه فصل زمستان، رويكردي معنوي و ديني باشد تا رسانه بتواند دقايق خوب و اميد بخشي را براي مخاطبان در فصل زمستان ايجاد كند.
حركت جامعه بشري به سوي معنويت و رسوخ دين در جنبه‌هاي مختلف زندگي، در عصر جاري رو به فزوني و گسترش است؛ چرا كه قدرت معنوي و اجتماعي دين، در كاهش ستم و گرايش هرچه بيشتر ملت‌ها به مبارزه با يغماگران اقتصادي و غاصبان سمت هاي سياسي، بزرگ ترين نقش را داشته است. حفظ و تقويت رويكرد جامعه بشري به دينداري، نيازمند ارتباط مردم با عالمان ديني است. ارتباط مردم با عالمان ديني، افزون بر جنبه مذهبي، ميتواند مسائل كلان اقتصادي، سياسي و اجتماعي را نيز پوشش دهد. عالمان دين در طول تاريخ از جايگاه اجتماعي والا و ارزشمندي برخوردار بوده و در چشم و دل مردم، قداست و اعتبار فراواني داشته اند. انسان ها با فطرت پاك الهي، پيام هاي آسماني را باور دارند و عالمان دين را به عنوان مفسران و مترجمان و پاسبانان امانت آسماني و سخن خدا مي‌شناسند. ازاين‌رو، روحانيت شيعه، هميشه قدرتي الهي و مردمي بوده‌اند كه با عنايت الهي و حمايت مردمي، قدرت‌هاي استبدادي و استعماري و صاحبان زر و زور را در دنياي اسلام مهار كرده و با شيوه هاي گوناگون، مظلومان را از چنگ ظالمان رها بخشيد‌ه‌اند. امروزه روشن شده است كه اگر توانايي رسانه در جامعه‌پذيري، بالا باشد، ميتواند افكار و خواسته‌هاي خود را در طيف هاي گوناگون، به جامعه منتقل كند و بهره‌هاي خوبي به دست آورد و آن نيرو نيز مي تواند محور دگرگوني‌هاي جامعه باشد. در اين ميان، شايسته است از اين ظرفيت بهره بريم و با توجه به سال 1391 كه سال «توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني» است، انديشه و تجربه‌هاي ارزشمند مقام معظم رهبري را براي نسل جديد ترسيم كنيم. ازاين‌رو، اين اثر تلاشي است براي معرفي نقش عالمان ديني و نخبگاني كه با عمل خود، در راه استقلال جامعه اسلامي گام برداشته‌اند. نگارش حاضر در فرصتي اندك توسط پژوهشگران ارجمند آقايان سيدعلي محمّدي متكازيني و سيدمحمدحسين حسيني هرندي فراهم آمده است.اميد است دست‌مايه‌اي براي برنامه‌سازان رسانه ملي باشد.
مقام معظم رهبري سال 1392 را سال حماسه‌آفريني در عرصه سياسي و اقتصادي نام‌گذاري كردند. ايشان در پيام نوروزي خود فرمودند: «لازم است كه هم در زمينه اقتصاد، هم در زمينه سياست، حضور مردم حضوري جهادي باشد.» ايشان در عرصه حماسه اقتصادي، بر توليد ملي و حمايت از كار و سرمايه ايراني و در عرصه حماسه سياسي بر حضور پرشور مردم در عرصه انتخابات تأكيد داشتند تا همچون سال‌ها قبل و دوره‌هاي گذشته بر اقتدار جمهوري اسلامي ايران در عرصه داخلي و بين‌المللي افزوده شود. تحقق اين مهم مستلزم آن است كه دولت آينده، مسير حمايت از توليد ملي و تقويت بنيان‌هاي توليد و اشتغال ملي را حمايت كند. ازاين‌رو، حضور حماسي سياسي مردم در عرصه انتخابات؛ يعني: انتخاب به گونه‌اي باشد كه دولت آينده متعهد به اين موضوع باشد و در واقع مقدرات عمومي كشور را براي چهار سال آينده اين‌گونه برنامه‌ريزي نمايد. اگر آگاهي از پيام جديد وجود نداشته باشد يا پيام‌هايي كه به آگاهي جامعه رسيده‌اند، نتوانسته باشند علاقه و توجه مردم را جلب كنند، فراموش مي‌شوند و در نتيجه انتظار حركت در بستر پذيرش اجتماعي وجود نخواهد داشت. ازاين‌رو، مركز پژوهش‌هاي اسلامي صدا و سيما در همكاري و همراهي با تلاشگران عرصه رسانه ملي در تحقق اين مهم، مجموعه پيامهاي كوتاه و زيرنويس‌هاي تلويزيوني كه با تلاش و ذوق ادبي جمعي از نويسندگان متعهد و با كوشش سركار خانم مريم سقلاطوني نگارش و گردآوري شده است، را به اهالي رسانه تقديم مي‌كند. اميد است رضايت همكاران و مخاطبان رسانه ملي را جلب كند.
ادبيات، هنري كلامي و شعر، اثري ادبي است كه نتيجه شناخت و تجربه ذهني و عيني انسان است كه در پيوند با قوّه تخيل، همراه با احساس، با زباني آهنگين و در قالبي مناسب ارائه مي‌گردد و موجب التذاذ مي‌شود. طرح مطالب گوناگون، از جمله مسائل سياسي در شعر، از لذّت هنري آن نمي‌كاهد. رابطه متقابل ادبيات و اجتماع و به عبارت ديگر، جنبه‌هاي اجتماعي ادبيات را نمي‌توان انكار كرد. شعر فارسي از ديرباز پيوندي تنگاتنگ با جامعه دارد و همواره در هر واژه‌اي بازتاب زندگي اجتماعي و فرهنگ مردم، مذهب و اعتقادت آنان است. در اين دوره نيز مسائل سياسي اجتماعي در شعر انقلاب اسلامي نمودي روشن پيدا كرده و موضوعات جديد اجتماعي در شعر انقلاب به روشني قابل نقد و بررسي است.ادبيات پناهگاه ذهن خسته و روح برآشفته بشر است. گاه روح آدميان در كارزار اين روزگار سخت، پريشان مي‌شود و انسان به ناچار براي تقويت دوباره روح و روان خويش به سايه ادبيات پناه مي‌برند تا با مطالعه آثار ادبي روح خودرا پرورش ده د و براي ادامه زندگي خويش معنايي تازه دريابد. رسالت ادبيات و اهل ادب همين است كه بتوانند براي مردم جامعه خويش پيام‌آور خوبي‌ها باشند و از اين طريق مردم را به زندگي دلگرم كنند. از اين رو، از همان آغاز تا كنون ادبيات نقشي اجتماعي بر عهده داشته است. ادبيات دو وجه دارد: يكي آسماني و يكي زميني؛ يعني ادبيات علمي است كه زمين و آسمان را به هم مي‌پيوندد. نماد دو بعدي انسان است. عمر يا ماندگاري آثار ادبي به ميزان پاسخ‌گويي آنها به نيازهاي اجتماعي و روحي و معنوي بشر بستگي دارد. ادبيات گذشته ما هرگز از انديشه‌هاي سياسي و اجتماعي زمان خويش خالي نبوده است. هرچند در روش پرداختن به اين مسائل در مقايسه با ادبيات معاصر تفاوت‌هايي ديده مي‌شود در ميراث ادبي گذشتگان به مضامين سياسي اجتماعي بسيار توجه شده است. طاهره صفارزاده مي‌گويد: «كوشش شاعراين است كه در زمان خود بي‌طرف نباشد. شاعران خوب هميشه صادق‌ترين مورخين عصر خودشان بوده‌اند. ما با زمان حافظ، در شعر او روبه‌رو مي‌شويم». در اين نوشته برآنيم كه مؤلفه‌هاي تحقق حماسه سياسي وحماسه اقتصادي را با مراجعه به برخي از دواوين شعرا به نظاره بنشينيم. ولي قبل از شروع بحث بر خود لازم مي‌دانم از راهنمايي‌هاي برادر فرزانه وفرهيخته‌ام جناب آقاي دكتر حسين گودرزي و پي‌گيري‌ها واهتمام ويژه جناب آقاي عليرضا رنجبر و ياري مجدانه دختر عزيزم ريحانه هاشمي كه در جمع آوري منابع وفيش برداري مطالب زحمت زيادي كشيدند صميمانه سپاسگزاري كنم. اين موضوع در دو محور كلي دنبال مي‌شود،حماسه سياسي وحماسه اقتصادي. لذا بايد ديد براي تحقق حماسه سياسي وحماسه اقتصادي به چه لوازم وتدابيري ومؤلفه‌هايي نياز داريم.
رهبر معظم انقلاب اسلامي، حضرت آيتالله خامنه‌اي ـ دامت بركاته ـ بر اساس نگاه راهبردي و كلان‌نگر خود به مسائل و مشكلات كشور و در استمرار حركتي كه از پنج سال پيش تاكنون در زمينه نام‌گذاري سال‌ها به موضوع‌ها و مسائل مهم اقتصادي آغاز كرده‌اند، سال 1392 را نيز به موضوعي اقتصادي اختصاص دادند و آن را «سال حماسه سياسي و حماسه اقتصادي» ناميدند. ناگفته نماند كه مقام معظم رهبري در سال جاري به دليل موقعيت خاص كشور در عرصه بين‌المللي و با توجه به شرايط ويژه داخلي كشور؛ و قرار گرفتن در آستانه دهمين دوره انتخاب رياست جمهوري، افزون بر موضوع اقتصاد به موضوع سياست نيز توجه كردند و خواستار حماسه‌سازي مردم و مسئولان در دو حوزه سياست و اقتصاد شدند. ايشان در پيام نوروزي خود در اين‌باره فرمودند: سال 92 را به عنوان «سال حماسه سياسي و حماسه اقتصادي» نام‌گذاري مي‌كنيم و اميدواريم به فضل پروردگار، حماسه اقتصادي و حماسه سياسي در اين سال به دست مردم عزيزمان و مسئولان دلسوز كشور تحقق پيدا كند. با توجه به جايگاه و نقش حساس و تعيين‌كننده رسانه ملي در تحقق رهنمودها و مطالبه‌هاي مقام معظم رهبري در زمينه آفريدن حماسه سياسي و حماسه اقتصادي در سال 1392، در كتاب حاضر به بررسي و تبيين مهم‌ترين راهبردها و سياست‌هاي رسانه ملي در سال حماسه سياسي و حماسه اقتصادي مي‌پردازيم. گفتني است، كتاب راهبردها و سياست‌ها حاصل مجموعه جلسات كارشناسي است كه با حضور و هم‌انديشي كارشناسان حوزه‌هاي سياست، اقتصاد، رسانه و ارتباطات در مركز پژوهش‌هاي اسلامي صدا و سيما تشكيل شده است.
نزديك به يك دهه است كه مقام معظم رهبري در آغاز هر سال جديد با تدبيري هوشمندانه و با در نظر گرفتن موقعيت زماني، سياست‌ها، راهبردها و جهت‌گيري‌هاي كلان كشوررا براي رسيدن به قله‌هاي پيشرفت و توسعه با نام‌گذاري سال جديد تعيين مي‌كنند. امسال نيز طبق روال ساليان گذشته با توجه به حساسيت‌هاي موجود در دو عرصه «سياست» و «اقتصاد» با نام‌گذاري «سال حماسه سياسي و حماسه اقتصادي»، افق كاري را براي برنامههاي كشور در سال پيش رو، جلوي ديدگان مسئولان و مردم قرار دادند. البته در تبيين و كالبدشكافي موضوع حماسه سياسي و حماسه اقتصادي كه در اين نوشتار مدنظر نگارنده است بايد گفت: منظور و مقصود معظم‌له از اين نام‌گذاري، اين است كه مردم و مسئولان با تلاش شجاعانه و بانشاط تهديدها وتحريم‌هاي دشمنان را به فرصت‌ها تبديل كنند و با توكل به خداي بزرگ انقلاب اسلامي را پيش ببرند و دشمنان را مأيوس نمايند و اينها همه در يك مقطع خاص مثل انتخابات خردادماه خلاصه نمي‌شود. بلكه سطح توقع ايشان اين است كه در تمام طول سال و در تمام صحنه‌هايي كه براي حضورمردم، احساس نياز مي‌شود، با توجه به شرايط داخلي و خارجي حضور مردم به گونه‌اي باشد كه تمام تلاش‌هاي ناحق بين‌المللي و همه فتنه‌انگيزي‌هاي داخلي براي انحراف مسير انقلاب اسلامي از مسير اصلي خود ناكام شود. بي‌شك اين مهم فقط با يك حضور حماسي ميسّر است. البته اين حماسه‌آفريني فقط منوط به حضور مردم نمي‌شود، بلكه همان اندازه كه مردم مي‌توانند در آفرينش حماسه نقش داشته باشند به همان اندازه، حتي بيش ازآن مسئولان هم تأثيرگذار هستند. در واقع در سال حماسه سياسي مسئولان با هم‌دلي و وحدت بيشتر ضمن اينكه دوشادوش مردم در تمام صحنه‌ها حضور مي‌يابند با روحيه‌اي متفاوت، اراده‌اي قوي‌تر همچنين انگيزه‌اي مضاعف و بصيرتي بيشتر براي حل مشكلات سياسي و اجتماعي مردم كوشش كنند. با نگاهي به اوضاع اقتصادي كشور در هجمه همه‌جانبه جهان استكبار در درهم شكستن اقتصاد كشور عزيزمان كه به فرموده رهبر معظم انقلاب «مي‌خواستند ملت ايران را به وسيله تحريم فلج كنند اما نتوانستند.» شعار حماسه اقتصادي راهبردي‌ترين و كوبنده‌ترين دكتريني است كه مطرح نمودند و در واقع به ثمر نشاندن تمامي ميوه‌ها و برنامه‌ها و شعارهاي سال‌هاي گذشته است. با تأمل در آيات الهي درمي‌يابيم كه مطالبه حماسه همه‌جانبه و يك‌پارچه امت اسلامي و در يك صف مستحكم با شور و شعف فراوان در مقابله با دشمنان خدا در عرصه‌هاي بين‌المللي و داخلي چيزي است كه رهبر فرزانه انقلاب اسلامي از آحاد مختلف مردم انتظار دارند و نيز روح حماسه مقاومت و پايداري، حماسه عمل به شعارها و شعورها، حماسه جهاد در صف واحد، حماسه وحدت پولادين امت، حماسه حضور با همراهي و رهبران الهي، حماسه غلبه جهاني دين خدا، حماسه استقامت در ايمان و سرانجام حماسه پيروزي در آموزه‌هاي ديني نهفته است. بنابراين با توجه به محدوديت زماني تلاش نموده‌ايم با بهره‌گيري از منابع آيات و روايات به ويژگي‌هاي حماسه و انواع آن و نگاه اسلام به مباني و بايسته‌هاي حماسه سياسي و اقتصادي و آسيب‌شناسي آنها بپردازيم اميد است كه مورد قبول حق افتد.
نام‌گذاري سال‌ها كه در سنوات اخير توسط مقام معظم رهبري انجام مي‌گيرد تدبير و راهبرد حكيمانهاي است كه معظم‌له به منظور هدايت جامعه و توجه دادن آن به مسائل سياسي، فعال ساختن اذهان جهت ارائه آراء و ديدگاهها، همدل و همفكر كردن مردم و مسئولان، وحدت و انسجام بخشيدن به مسير حركت عمومي كشور، پيشگيري از خطرها و خنثي كردن توطئهها، برجسته نمودن ارزشها و موضوعات اصلي مورد نياز كشور و زمينهسازي براي توليد علم و فكر به كار ميگيرند. مقام معظم رهبري به دليل پيش رو بودن انتخابات رياست جمهوري كه تعيين‌كننده بالاترين مقام اجرايي كشور ميباشد و همچنين به دليل تداومبخشي به حركتهاي قبلي كشور در حوزه اقتصاد سال 1392 را سال «حماسه اقتصادي، حماسه سياسي» نام‌گذاري فرمودهاند كه قبل از ورود به هر بحثي بايد ديد كه علت اين نام‌گذاري چيست و اين واژه داراي چه ويژگيهايي است كه معظم له در اين سال انتظار دارند تا جامعه در جهت تحقق اين شعار گام بردارد. يكي از روشهاي مطالعه درباره چيستي و چرايي موضوع باز بيني و ترسيم خطوط فكري رهبران ديني و سياسي است كه هر چند كار آساني نيست اما گام مهمي جهت تبيين و تعميق آن است، چرا كه مهم‌ترين اصل در شناخت هر حركت و نهضتي، شناخت دقيق رهبران و آگاهي از انديشهها و خصوصيات فردي و اجتماعي آنان است. در اين راستا جهت تبيين حماسه سياسي و حماسه اقتصادي بر مبناي بيانات حضرت امام رحمه الله ومقام معظم رهبري سه عنصر اساسي قابل بازشناسي است: 1. مباني و اصولي كه بر اساس انديشه امام و مقام معظم رهبري موجب تحقق حماسه سياسي و اقتصادي مي‌گردد. 2. اهدافي كه بر مبناي انديشه ايشان براي حماسه سياسي و اقتصادي متصور است. 3. راهبردها، راهكارها و روشهايي كه براي وصول به اين اهداف در نظر است و بايد به كار گرفته شود. شايان ذكر است كه با توجه به موضوع تحقيق، صرفاً مفاهيمي مورد توجه است كه داراي دو ويژگي اساسي باشد: نخست مرتبط بودن با سياست و اقتصاد و ديگري مطلوبيت آن مفهوم از منظر حضرت امام رحمه الله و مقام معظم رهبري. در اين تحقيق هدف كشف اصول و ارزشها و همچنين كشف نظر و ديدگاههاي حضرت امام رحمه الله و مقام معظم رهبري است و به دليل آن كه تحقيق مرتبط با مطالب موجود است از روش اسنادي استفاده شده است و روش گردآوري اطلاعات فيش برداري از منابع بوده است. براي به دست آوردن وجمع بندي مطالب نياز به يك طرح يا الگوي از پيش تعيين شده بود تا بر اساس آن به منابع مراجعه و بيانات مرتبط استخراج گردد و به اين منظور مدل swot به عنوان الگو انتخاب گرديد و پس از مراجعه به منابع بيانات در 4 بخش مباني، فرصت‌ها و تهديدها، نقاط ضعف و قوت و راهكارها تدوين گرديده است. از ويژگي‌هاي اين تحقيق مي‌توان به اتقان و دسته بندي مطالب بر اساس يك مدل علمي و كاربردي اشاره نمود كه برنامه سازان مي‌توانند از آن براي انتخاب موضوعات برنامههاي گفتگومحور، انتخاب سوژه براي تهيه گزارش و برنامههاي مستند و... استفاده نمايند.
هرساله مقام معظم رهبري، حضرت آيتالله خامنه‌اي به هنگام تحويل سال و آغاز سال جديد هجري شمسي با پيام نوروزي خويش، ضمن تبريك حلول سال نو به همه ملت‌هاي مسلمان در اقصي نقاط جهان، به ويژه ملت ايران و ملت‌هايي كه عيد نوروز را گرامي مي‌دارند و آن را مبناي شروع سال جديد خود مي‌دانند، نامي براي سال جديد برمي‌گزينند. در واقع اين نام‌گذاري به تعبيري اولويت آن سال و منشور راهبرد كلان و چارچوب فعاليت مديريت راهبردي و مجموعه نظام اجرايي كشور در طول يك سال است. با نگاهي به نام‌هاي انتخاب شده در سال‌هاي گذشته درمي‌يابيم اين نام‌گذاري‌ها هوشمندانه و هدف‌مندانه صورت مي‌گيرد؛ به نحوي كه با مد نظر قرار دادن سند چشم‌انداز، قانون برنامه توسعه، نيازهاي روز نظام جمهوري اسلامي، قشرهاي مختلف جامعه و آحاد ملت، اوضاع و اقتضائات روز كشور، اوضاع و تحولات منطقه‌اي و بين‌المللي، چشم‌انداز تحولات در سطح ملي و بين‌المللي، در قالب آن نقشه راه كشور براي يك سال ترسيم و خطوط كلان و كلي اولويت كاري و جهت‌گيري حركت دستگاه‌هاي اجرايي روشن مي‌شود. بر همين روال به هنگام تحويل سال1393 مقام معظم رهبري پس از تبريك سال نو اين سال را سال «اقتصاد، فرهنگ با عزم ملي و مديريت جهادي» نام نهادند. جايگاه و اهميت اقتصاد در برنامه‌ريزي‌هاي كلان كشور در سال جديد و لزوم تبيين رويكرد نظري و منظومه فكري حضرت امام خميني رحمه الله و مقام معظم رهبري در اين زمينه بر كسي پوشيده نيست، اما به دليل اهميت و جايگاه فرهنگ به عنوان زيربناي هرگونه حركت اقتصادي، اجتماعي و سياسي و فعاليت پژوهشي، و نيز به لحاظ گستردگي و حجم وسيع كار و ممكن نبودن پرداختن به هر دو موضوع اقتصاد و فرهنگ در فرصت زماني كوتاه، در اين مجموعه صرفاً بر موضوع فرهنگ متمركز شده و تلاش كرده‌ايم با بهره‌گيري از «روش اسنادي» و «تحليل محتواي كيفي» و با مراجعه به مجموعه آثار و سخنراني‌هاي حضرت امام خميني رحمه الله و مقام معظم رهبري در حوزه «فرهنگ» و مد نظر قرار دادن دو مفهوم كليدي «عزم ملي و مديريت جهادي» به عنوان شيوههاي تحقق اين راهبرد، خطوط كلي انديشه آنان را در اين حوزه استخراج و در چارچوبي مدون و علمي تجزيه و تحليل و ارائه كنيم. آشكار است كه در منظومه فكري حضرت امام رحمه الله و رهبر معظم انقلاب موضوع فرهنگ از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است تا جايي كه حضرت امام رحمه الله در طول حيات پربارشان و رهبر معظم انقلاب در مناسبتها و ديدارهاي مختلف مردمي و مسئولان با ايشان و فرمان‌هاي ابلاغي ايشان به نهاد‌هاي ذي‌ربط، همواره بر اين موضوع تأكيد داشتهاند. ازاين‌رو، تبيين انديشه فرهنگي اين دو بزرگوار كاري بسيار مهم، راهگشا نيازمند رعايت ظرافت‌هاي روش‌شناختي، و اتخاذ رويكرد همه‌جانبه‌نگري و تشكيل گروه‌هاي پژوهشي بين‌رشته‌اي و پيش‌بيني زمان كافي است. نگارنده با اذعان به نكات مذكور، كوشيده است متناسب با نياز مخاطبان خود كه عموماً مديران، مسئولان و برنامه‌سازان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران در شبكه‌هاي سراسري و استاني‌اند، از اين خرمن توشه‌اي برچيند و محورهاي كلان و كلي فرمايش‌هاي آنان را استخراج و براي سياست‌گذاري رسانه‌اي و توليد برنامههاي مختلف عرضه كند. بنابراين، مركزيت و محور اصلي مباحث اين مجموعه، منظومه فكري امام خميني رحمه الله و مقام معظم رهبري بوده است؛ در عين حال در پايان كتاب محورها و موضوعات برنامه‌اي دسته‌بندي و تدوين شده، و نيز يافته‌هاي پژوهشي نگارنده و شاخص‌هاي راهبردي فرهنگي ـ كه دبيرخانه شوراي عالي انقلاب فرهنگي با الهام از انديشه‌هاي آنان در سال 1389 تدوين كرده ـ محوريابي و موضوع‌شناسي شده است.
سال 1392 در شرايطي آغاز شد كه جمهوري اسلامي ايران در سي و پنجمين سال از عمر با شكوه خود دهه نود را با شروعي قدرتمند در عرصه‌هاي مختلف سياسي، علمي، دفاعي، فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي آغاز كرد. سالي كه گذشت اگرچه دستاورد‌هاي زيادي را در عرصه‌هاي مختلف براي ايران اسلامي به ارمغان آورد اما در برخي بخش‌ها مانند بخش اقتصادي كه شعار ويژه سال بود با نقايص و كاستي‌هايي روبرو بود كه موضوع نام‌گذاري سال جديد از سوي رهبر فرزانه انقلاب به خوبي روشن‌گر اين امر و آينده‌اي است كه ايشان براي كشور ترسيم كرده‌اند. رهبرفرزانه انقلاب بااشاره به حركت روبه رشد ملت ايران درسال گذشته به ويژه درعرصه مواجهه اقتصادي و سياسي با جهان استكبار، چشم‌انداز سال 92را اميدوارانه و همراه با پيشرفت و تحرك و ورزيدگي و حضور جهادي ملت ايران درعرصه‌هاي سياسي واقتصادي دانستند و امسال را سال «حماسه سياسي و حماسه اقتصادي» نام‌گذاري كردند و فرمودند: نگاه عمده ما بايد به طرف جلو باشد، سال نو را ببينيم، براي آن خودمان را آماده كنيم و برنامه‌ريزي كنيم. اما حتماً نگاه به پشت سر و راهي كه طي كرده‌ايم هم براي ما مفيد است.براي اينكه ببينيم چه كرده‌ايم، نتايج كار ما چه بوده است و از آن درس بگيريم و تجربه بياموزيم. رهبر فرزانه انقلاب با اظهار اميدواري به اهتمام جمعي ملت ايران، رويكرد نظام مقدس جمهوري اسلامي را در سال پيش‌رو چنين ترسيم فرمودند: البته آنچه را كه ما درسال 1392 درپيش رو داريم، باز عمدتاً در دوعرصه مهم اقتصاد و سياست است. در عرصه اقتصاد به توليد ملي بايد توجه شود همچنان كه در شعار سال گذشته بود، البته كارهايي هم انجام گرفت منتها ترويج توليد ملي و حمايت از كار و سرمايه ايراني، در يك سال به سرانجام نمي‌رسد. خوشبختانه در نيمه دوم سال 1391 سياست‌هاي توليد ملي تصويب و ابلاغ شد ـ يعني در واقع اين كار ريل گذاري شد ـ كه بر اساس آن مجلس و دولت مي‌توانند برنامه‌ريزي كنند و حركت خوبي را آغاز كنند و ان شاءالله با همت بلند و پشتكار به پيش بروند. نگاهي كوتاه بر پيام نوروزي رهبر عظيم‌الشأن انقلاب نشان مي‌‌دهد كه ايشان سال گذشته را در بسياري از زمينه‌ها سالي به نفع ملت ايران دانستند. اما نام‌گذاري امسال به نام سال «حماسه سياسي و حماسه اقتصادي» در ادامة ضرورتي است كه رهبري در طول پنج سال گذشته براي تمركز روي مسائل اقتصادي در نام‌گذاري سال‌ها و تأكيد به مسئولين و مردم براي حركت به سمت اصلاح اقتصاد جامعه و در نتيجه به ارمغان آوردن نشاط و رفاه عمومي تشخيص داده‌اند. البته بايد توجه داشت كه نام‌گذاري سال‌ها تنها يك شعار تبليغاتي براي پر كردن تابلوهاي تبليغي و يا ثبت بر سربرگ نهادها نيست بلكه اين نام‌گذاري تأكيدي است بر راهي كه شخص اول كشور با درايت و هوشمندي براي حركت ملت در طول آن سال در نظر گرفته‌اند ولي شايد در برخي از سال‌ها در اين زمينه كوتاهي شده است. در همه اين پنج سالي كه از دهه چهارم انقلاب اسلامي مي‌‌گذرد، تأكيد رهبري بزرگوار انقلاب بر افزايش توان اقتصادي در كشور نشان‌دهنده اين است كه جمهوري اسلامي در مسير رشد و توسعه، اكنون به جايگاهي رسيده است كه براي قدرت‌نمايي يك نظام ديني در سرتاسر جهان ـ در كنار حضور قوي در عرصه‌هاي سياسي و اجتماعي و علمي ـ نياز به ساخت يك اقتصاد اسلامي بدون وابستگي دارد تا كشورهايي كه ايران را الگوي خود قرار داده‌اند، ايران مستقل را يك ايران مقتدر اقتصادي هم ببينند. بررسي راهي كه رهبري از سال 88 و از «اصلاح الگوي مصرف» تا سال 89 كه آن را «همت مضاعف كار مضاعف» ترسيم كردند تا سال گذشته كه به «جهاد اقتصادي» و سال گذشته به «توليد ملي و حمايت از كار و سرمايه ايراني» رسيدند؛ اين موضوع را به اثبات مي‌‌رساند كه در مسير تبديل ايران به يك قدرت اقتصادي، ايشان از ريشه‌اي‌ترين كارها همچون تغيير فرهنگ مصرف در كشور تا ملزومات آن يعني حمايت از كالاي ايراني و توليد داخلي توجه لازم را داشته و راه را نشان داده‌اند.
