اثر حاضر چكيده مقالات اولين همايش علمي پژوهشي اخلاق ورسانه است كه اداره كل پژوهش هاي اسلامي سازمان صدا و سيما در راستاي دستيابي به رسانه تراز انقلاب اسلامي با همكاري پنجاه نهاد عالي حوزوي، دانشگاهي و رسانه اي و استادان، پژوهشگران، دانشجويان ، طلاب و فضلا برگزار كرده است .رويكرد اين همايش در بخشها و موضوعات پيشنهادي، مباني معرفتشناسي، هستيشناسي، انسانشناسي، دينشناسي، ارزششناسي و روششناسي اخلاق اسلامي و در دو محور اصلي بررسي، تبيين و آسيبشناسي رسانه اخلاقي و بررسي، تبيين و آسيبشناسي اخلاق رسانه اي است.
با ورود جمهوري اسلامي ايران به مرحله گام دوم انقلاب اسلامي، مسئله احياي تمدن ايراني ـ اسلامي به يكي از اهداف و ضرورياتي تبديل شده است كه نظام مديريتي و اجرايي كشور، بهويژه رهبر انقلاب به آن توجه ويژهاي مبذول داشتهاند. براي تحقق اين امر و مشخصنمودن بازيگران كليدي مؤثر در احياي تمدن ايراني ـ اسلامي به موجي از پژوهشهاي علمي براي بسترسازي مفهومي، علمي و تحليلي نياز داريم. نويسندگان پژوهش حاضر كه از روشهاي كمي و كيفي بهره بردهاند، درصددند نقش صداوسيما را در فرآيند احياي تمدن ايراني ـ اسلامي بكاوند.
بشر ناگزير از داشتن اخلاق است، ولي ممكن است ضابطه و معيارهاي خير و شر در بين افراد مختلف، متفاوت باشد. اخلاق رسانهاي نيز با جهانبيني، ارزشها و هنجارهاي حاكم بر يك جامعه سروكار دارد؛ يعني از دل ارزشها و هنجارها و از درون فرهنگ جامعه، سر بر ميآورد. بنابراين مؤلفه¬هاي اخلاق در رسانه هاي ديني و غيرديني به دليل تفاوت در مباني، متفاوت خواهند بود و عدم توجه به اين تفاوت مباني، موجب التقاط و درهمآميختن درست و نادرست در فعاليت هاي رسانه اي و عدم اتخاذ تصميم صحيح خواهد بود. ادارهكل پژوهشهاي اسلامي رسانه كه در راستاي ديني شدن رسانه ملي، عهدهدار پشتيباني محتوايي آن در ساحت سياستگذاري و توليد برنامه است، بر خود مفروض ميداند كه ريلگذاري لازم را در مسير حركت رسانه ملي بر مبناي ارزشها و هنجارهاي اسلامي انجام دهد. اين ادارهكل كه افتخار برگزاري اولين «همايش ملي علمي- پژوهشي اخلاق و رسانه» را در كارنامه فعاليتهاي پژوهشي خود دارد، همچنان با جديت در حوزه اخلاق و رسانه قدم برميدارد. اثر علمي حاضر كه محصولي از اين دغدغهمندي است با هدف ارائه تمايزهاي موجود در مباني هستي شناختي، معرفت شناختي، انسانشناختي و ارزش¬شناختي اخلاق رسانه هاي ديني و غيرديني نگاشته شده است. در اين تحقيق، با ارائه رويكردي از زاويه فلسفه اخلاق و بر اساس مباحث مربوط به نظريه هاي هنجاري رسانه و نظريه هاي ارتباطات و مطالعات اخلاق رسانه، ضمن توصيف اخلاق رسانه و مباني اخلاق رسانه در دو مكتب اسلام و ليبراليسم، اين مباني در رسانه هاي ديني و غيرديني مورد مقايسه قرار گرفتهاند. توصيف و مقايسه بر اساس الگوي بررسي مباني هستي شناختي، معرفت شناختي، انسان شناختي و ارزش شناختي كه همراه با معناسازي مقايسهاي و نقد و بررسي جايگاه مؤلفه هاي مطرح شده در مكاتب، مورد توجه قرار گرفته است. اين كتاب علمي مي تواند در تمايز مباني اخلاق در رسانه هاي ديني و غيرديني، ياريگر سياست گذاران و برنامه ريزان صداوسيما باشد از سوي ديگر خواهد توانست زمينه ساز تدوين اصول و قواعد اخلاق رسانه براي رسانه هاي فعال در جمهوري اسلامي ايران باشد. همچنين آشنايي با مباني اخلاق رسانه در رسانههاي ديني و وجوه تمايز آن با رسانه هاي غيرديني ميتواند در بخشهاي مختلف برنامه سازي كمك كار برنامه سازان در رسانه ملي باشد تا در دوراهي ها با تمسك به مباني اخلاق رسانه اسلامي بتوانند درست و نادرست را از نظر اسلامي تشخيص داده و از عمل كردن بر اساس قواعد رسانه هاي ليبرال اجتناب نمايند. در پايان از همه افرادي كه در انجام اين پژوهش مؤثر بودهاند، بهويژه پژوهشگر محترم حجتالاسلام دكتر روحالله عباسزاده تقدير و تشكر ميشود. اميدواريم اين مجلد، مورد توجه صاحبان انديشه، مديران و برنامهسازان رسانه ملي قرار گيرد. ادارهكل پژوهشهاي اسلامي رسانه
با توجه به فراگيري يوگا در ايران و اهميت آسيبشناسي اين جريان بهعنوان فلسفه عملي مكتب هندوئيسم، اثر حاضر تلاش دارد حقيقت يوگا و رسالت رسانه را بازگويد و با واكاوي اين مقوله و نيز بيان نقد و نظر و راهكارهايي براي رسانه ملي، نكاتي را پيـش روي خوانندگان محترم قرار دهد. اين كتاب با عناويني همچون تاريخچه يوگا، يوگا در ايران، ماهيت يوگا و مراحل آن، اصطلاحات و مباني يوگا و با تأمل و نقد در سايه استفاده از نظريات صاحبان انديشه سامان يافته است تا نقشي هرچند كوچك، اما مؤثر در آگاهيبخشي حقيقت يوگا داشته باشد. اميد است اين اثر براي مديران و برنامهسازان رسانه ملي مفيد واقع شود. اداره كل پژوهشهاي اسلامي رسانه
اولين همايش علمي پژوهشي اخلاق و رسانه، كه حائز رتبه ISC از پايگاه استنادي جهان اسلام بود، در آذرماه سال 1397 به همت اداره كل پژوهشهاي اسلامي صداوسيما و با همكاري پنجاه نهاد عاليِ حوزوي، دانشگاهي و رسانه اي براي پاسخ به همين نياز جامعه علمي و جامعه رسانه اي برگزار شد. از اين رو، شوراي سياستگذاري همايش كه از شخصيت هاي صاحبنظر حوزوي، دانشگاهي و رسانه اي شكل يافت، در دو قلمرو «رسانه اخلاقي» و «اخلاق رسانه اي» 30 حوزه را صورت بندي كرد تا پاسخ به دغدغه هاي بنيادي و كاربردي اين دو قلمرو را تأمين كند. فراخوان همايش با استقبال غير قابل انتظار، از سوي جامعه علمي و رسانه اي كشور روبرو شد و پس از دريافت و بررسي 352 چكيده مقاله، شاهد دريافت 155 مقاله از سوي اساتيد و پژوهشگران بوديم. طي فرايند داوري به سياق داوري مقالات علمي پژوهشي، 98 مقاله، نمره لازم را كسب كردند كه پس از انجام اصلاحات زير نظر داوران به دست انتشار سپرده و در اين مجموعه سه جلدي به جامعه علمي كشور تقديم ميشود. همچنين در روز همايش، مؤلفان 8 مقاله برگزيده مورد تجليل قرار گرفتند و 40 مقاله برتر در دو نوبت صبح و بعدازظهر در هشت كميسيون تخصصي ارائه و نقد شدند. ازجمله برنامه هاي اين همايش، انتشار 7 اثر ارزشمند و رونمايي از آنها در افتتاحيه همايش بود. تأليف كتاب «اخلاق حرفه اي و كاربردي رسانه ها در جمهوري اسلامي ايران؛ مفاهيم و مصاديق»، ترجمه 2 كتاب «اخلاق رسانه در دنياي واقعي؛ درون صنايع پخش و سرگرمي» و «فهم اخلاق رسانه» از زبان انگليسي و ترجمه كتاب «خدا را در گوگل جست و جو كن!» از زبان آلماني، تأليف «راهنماي مطالعاتي اخلاق و رسانه به دو زبان فارسي و انگليسي»، «چكيده مقالات همايش» و دو ويژه نامه مشتمل بر 152 گفت و گو و گفتار، مورد استقبال شركت كنندگان در همايش و صاحبنظران و علاقمندان اين ساحت واقع شده است. در پايان با تقديم جلد نخست از مجموعه مقالات اولين همايش علمي پژوهشي اخلاق و رسانه، اميدواريم اين مقالات به عنوان گام نخست در ساحت اخلاق و رسانه، قدم بلندي در آسيب شناسي، توليد دانش نظري و تبيين مباني علمي و عملي رسانه اخلاقي و اخلاق رسانه اي به شمار آيد و بنيان پژوهش هاي بنيادي و كاربردي فاخرتر و اثربخش تري را بنا نهد.
اولين همايش علمي پژوهشي اخلاق و رسانه، كه حائز رتبه ISC از پايگاه استنادي جهان اسلام بود، در آذرماه سال 1397 به همت اداره كل پژوهشهاي اسلامي صداوسيما و با همكاري پنجاه نهاد عاليِ حوزوي، دانشگاهي و رسانه اي براي پاسخ به همين نياز جامعه علمي و جامعه رسانه اي برگزار شد. از اين رو، شوراي سياستگذاري همايش كه از شخصيت هاي صاحبنظر حوزوي، دانشگاهي و رسانه اي شكل يافت، در دو قلمرو «رسانه اخلاقي» و «اخلاق رسانه اي» 30 حوزه را صورتبندي كرد تا پاسخ به دغدغه هاي بنيادي و كاربردي اين دو قلمرو را تأمين كند. فراخوان همايش با استقبال غير قابل انتظار، از سوي جامعه علمي و رسانه اي كشور روبرو شد و پس از دريافت و بررسي 352 چكيده مقاله، شاهد دريافت 155 مقاله از سوي اساتيد و پژوهشگران بوديم. طي فرايند داوري به سياق داوري مقالات علمي پژوهشي، 98 مقاله، نمره لازم را كسب كردند كه پس از انجام اصلاحات زير نظر داوران به دست انتشار سپرده و در اين مجموعه سه جلدي به جامعه علمي كشور تقديم مي شود. همچنين در روز همايش، مؤلفان 8 مقاله برگزيده مورد تجليل قرار گرفتند و 40 مقاله برتر در دو نوبت صبح و بعدازظهر در هشت كميسيون تخصصي ارائه و نقد شدند. ازجمله برنامه هاي اين همايش، انتشار 7 اثر ارزشمند و رونمايي از آنها در افتتاحيه همايش بود. تأليف كتاب «اخلاق حرفه اي و كاربردي رسانه ها در جمهوري اسلامي ايران؛ مفاهيم و مصاديق»، ترجمه 2 كتاب «اخلاق رسانه در دنياي واقعي؛ درون صنايع پخش و سرگرمي» و «فهم اخلاق رسانه» از زبان انگليسي و ترجمه كتاب «خدا را در گوگل جستوجو كن!» از زبان آلماني، تأليف «راهنماي مطالعاتي اخلاق و رسانه به دو زبان فارسي و انگليسي»، «چكيده مقالات همايش» و دو ويژه نامه مشتمل بر 152 گفت و گو و گفتار، مورد استقبال شركت كنندگان در همايش و صاحبنظران و علاقمندان اين ساحت واقع شده است. در پايان با تقديم جلد دوم از مجموعه مقالات اولين همايش علمي پژوهشي اخلاق و رسانه، اميدواريم اين مقالات به عنوان گام نخست در ساحت اخلاق و رسانه، قدم بلندي در آسيب شناسي، توليد دانش نظري و تبيين مباني علمي و عملي رسانه اخلاقي و اخلاق رسانه اي به شمار آيد و بنيان پژوهش هاي بنيادي و كاربردي فاخرتر و اثربخش تري را بنا نهد.
اولين همايش علمي پژوهشي اخلاق و رسانه، كه حائز رتبه ISC از پايگاه استنادي جهان اسلام بود، در آذرماه سال 1397 به همت اداره كل پژوهشهاي اسلامي صداوسيما و با همكاري پنجاه نهاد عاليِ حوزوي، دانشگاهي و رسانه اي براي پاسخ به همين نياز جامعه علمي و جامعه رسانه اي برگزار شد. از اين رو، شوراي سياستگذاري همايش كه از شخصيت هاي صاحبنظر حوزوي، دانشگاهي و رسانه اي شكل يافت، در دو قلمرو «رسانه اخلاقي» و «اخلاق رسانه اي» 30 حوزه را صورتبندي كرد تا پاسخ به دغدغه هاي بنيادي و كاربردي اين دو قلمرو را تأمين كند. فراخوان همايش با استقبال غير قابل انتظار، از سوي جامعه علمي و رسانه اي كشور روبرو شد و پس از دريافت و بررسي 352 چكيده مقاله، شاهد دريافت 155 مقاله از سوي اساتيد و پژوهشگران بوديم. طي فرايند داوري به سياق داوري مقالات علمي پژوهشي، 98 مقاله، نمره لازم را كسب كردند كه پس از انجام اصلاحات زير نظر داوران به دست انتشار سپرده و در اين مجموعه سه جلدي به جامعه علمي كشور تقديم مي شود. همچنين در روز همايش، مؤلفان 8 مقاله برگزيده مورد تجليل قرار گرفتند و 40 مقاله برتر در دو نوبت صبح و بعدازظهر در هشت كميسيون تخصصي ارائه و نقد شدند. ازجمله برنامه هاي اين همايش، انتشار 7 اثر ارزشمند و رونمايي از آنها در افتتاحيه همايش بود. تأليف كتاب «اخلاق حرفه اي و كاربردي رسانه ها در جمهوري اسلامي ايران؛ مفاهيم و مصاديق»، ترجمه 2 كتاب «اخلاق رسانه در دنياي واقعي؛ درون صنايع پخش و سرگرمي» و «فهم اخلاق رسانه» از زبان انگليسي و ترجمه كتاب «خدا را در گوگل جستوجو كن!» از زبان آلماني، تأليف «راهنماي مطالعاتي اخلاق و رسانه به دو زبان فارسي و انگليسي»، «چكيده مقالات همايش» و دو ويژه نامه مشتمل بر 152 گفت و گو و گفتار، مورد استقبال شركت كنندگان در همايش و صاحبنظران و علاقمندان اين ساحت واقع شده است. در پايان با تقديم جلد سوم از مجموعه مقالات اولين همايش علمي پژوهشي اخلاق و رسانه، اميدواريم اين مقالات به عنوان گام نخست در ساحت اخلاق و رسانه، قدم بلندي در آسيب شناسي، توليد دانش نظري و تبيين مباني علمي و عملي رسانه اخلاقي و اخلاق رسانه اي به شمار آيد و بنيان پژوهش هاي بنيادي و كاربردي فاخرتر و اثربخش تري را بنا نهد.
سياست اسلامهراسي راهبردي مهم بهشمار ميآيد كه در دستور كار نظام سلطه و رسانههاي وابسته به آن قرار گرفته است. سؤال اصلي اين پژوهش اين است: روند اسلامهراسي در چه گسترهاي از تاريخ و در چه حوزههايي از جامعه، سياست و رسانه مطرح بوده است و چگونه ميتوان با محوريت سياستهاي رسانهاي، اين تهديد را به فرصت تبديل كرد؟ تحقيق پيش رو با روش آيندهپژوهشي صورت گرفته است. يافتهها نشان ميدهد رسانه ملي ميتواند با افشاگري عليه ماهيت واقعي اسلامهراسي، برجستهسازي وجه تمدني اسلام و پيگيري راهبرد مهم گفتوگوي نخبگاني بينالادياني و ترويج گفتمان اسلام انقلابي، غرب را در موقعيت بحراني قرار دهد و بين مليگرايي معقولي كه انقلاب اسلامي هم از آن حمايت ميكند با امتگرايي كه آرمان اسلامي است، قرابت و نزديكي برقرار سازد. در پايان لازم ميدانيم از پژوهشگر ارجمند جناب آقاي سجاد رستميپور كه اين پژوهش را سامان دادند، سپاسگزاري كنيم و اميدواريم مديران و برنامهسازان رسانه ملي بهويژه معاونت برونمرزي از نتايج اين تحقيق بهرهمند شوند.
در كشور جمهوري اسلامي ايران كه بايد اساس شكلگيري گفتوگوها و مناظرات بر مدار حق و انسانيت و حيات طيبه باشد، نياز به وجود منشوري از بايستههاي اخلاقي مناظرههاي رسانهاي كاملاً محسوس است. خصوصاً در سازمان صداوسيما كه رسانهاي ملي و پرمخاطب و تأثيرگذار است. پژوهش حاضر تلاشي است براي دستيابي به اين بايستهها با استفاده از هنجارها و قواعد اخلاقي مستفاد از آيات كلام وحي با اين اميد كه مديران، برنامهسازان و كارشناسان رسانهاي با تمسك به آن خود را به ارزشهاي اخلاق وحياني بيارايند و از آسيبها و رذايل اخلاقي احتمالي اجتناب كنند. در پايان از پژوهشگران محترم اين اثر آقايان غلامحسن عيوضي و حجتالاسلام دكتر عبدالله جلالي و ارزياب علمي جناب حجتالاسلام دكتر محمد فولاديوندا كمال تقدير و تشكر را داريم. ادارهكل پژوهشهاي اسلامي رسانه
در عصري قرار گرفتهايم كه تاخت وتاز پيشرفت فناوري واقعاً حيرت انگيز است و روزبهروز و لحظهبهلحظه شرايط تغيير ميكند. اكنون هزينه هاي مربوط به ارتباطات جمعي كاهش يافته است، متون با تصوير و صوت تكميل شده اند و مي توان با داشتن كمي اطلاعات و خريد يك تلفن هوشمند، همه آنها را تقريباً در كل دنيا به اشتراك گذاشت. پيشرفت فناوريهاي ارتباطي، نه تنها روش هاي ارتباطي ما را كارآمدتر كرده، بلكه از بسياري جهات، ماهيت تلاش هاي ما در ارتباطات جمعي را نيز تغيير داده است. در اين ميان در حالي كه مردم به دلايل گوناگون مي خواهند مطالب گوناگوني را به اشتراك بگذارند، عنصر پرمعناي اشتراكگذاري، در حال ايجاد پويايي نويني است و شركت هاي رسانه اي جديد كه بر محيط برخط ما تسلط دارند، قدرت عظيمي يافتهاند. به تدريج با نمايانساختن تناقض دروني مباني انديشه دموكراسي نقش عملي رسانههاي نوين، كه بزرگ ترين و تأثيرگذارترين ناشران محتواهاي پيش روي ماست، روشن ميشود. اكنون شاهديم كه تحولات دنياي ارتباطات و رسانهها چگونه مرزهاي آزادي بيان و اخلاق را به چالش كشيدهاند. كتاب حاضر ترجمه كتاب اخلاق رسانه، آزادي بيان و الزامات دموكراسي، شامل مجموعهاي از مقالات در حوزه اخلاق و رسانه و حاصل انديشه جمعي از متفكران غربي است كه در پيشرفت فزاينده مشاركت، تعامل عمومي در فرايند ارتباطات و دسترسي افسارگسيخته مردم به فناوريهاي ارتباطي، دغدغه حل تناقض ميان اخلاق و آزادي بيان را دارند. آنها بر اين باورند كه در دنياي كنوني در معرض حملات اغراق آميز و خصمانه قرار گرفته اند و از درون، در استثمار اخبار فريبنده اي هستند كه قالب ها و آداب و رسوم آن اخبار را تقليد مي كنند. يكي از اهداف اين مجموعه مقالات، درك بهتر نقش و دامنه حق آزادي بيان با درنظرگرفتن آن در بستر ارزش هاي دموكراتيك است. اين مجموعه حاوي كنكاشي عميق براي تعيين ارزش هاي اخلاقي در محدوده آزادي بيان، همزمان با بررسي نقاط اصلي اختلاف و توافق درنظريه دموكراسي و مقايسه طيفي از مدل هاي مختلف دموكراسي است كه سعي دارد در چهارچوب نظام دموكراتيك مسئله را حل كند. ادارهكل پژوهشهاي اسلامي صداوسيما، كه افتخار برگزاري اولين همايش ملي علمي- پژوهشي اخلاق و رسانه را در كارنامه فعاليتهاي علمي خود دارد، همچنان با جديت و دغدغهمندي در اين حوزه قدم برميدارد. ترجمه حاضر شاهدي بر پويايي علمي اين مجموعه در حوزه اخلاق و رسانه، نشانه روزآمدي آن در رصد ديدگاههاي انديشمندان غربي در اين حوزه و ارائه آن به جامعه علمي و نخبگان كشور و اهالي رسانه است. اين دست از آثار انديشمندان غربي علاوه بر تلنگر و دلالت ما بر مباني بينقض ايدئولوژيك خود و محتواي غني اخلاق اسلامي، به درك درست از رسانههاي امروز و چگونگي رويارويي با آن از منظر اخلاق، كمك شاياني ميكند. در پايان از زحمات ارزنده مترجم محترم سركار خانم محدثه عقبايي كه اين ترجمه، حاصل تلاش مدققانه ايشان است و نيز از همكاري آقاي ابوالفضل ايماني راغب قدرداني ميكنيم و اميدواريم اين صاحبان انديشه، مديران و برنامهسازان رسانهاي از محتواي اين كتاب بهره ببرند. ادارهكل پژوهشهاي اسلامي رسانه