بصيرت، گوهري نورافزاست و اثر آن وقتي آشكار مي‌گردد كه ظلمتِ فتنه فراگير شود. صاحبان بصيرت، چون ستارگان آسمان، ره‌گم‌كردگان هدايت و خواب‌زدگان را بيدار ميكنند. وجود آنان در هر اجتماع، هديه الهي است. در تاريخ تشيع در كنار امامان معصوم عليهم السلام كه خود الگوي بصيرت‌افزايي شمرده مي‌شوند، ياران آنان نيز با گسترش بصيرت در ميان مردم، نقش ارزنده‌اي در پاسداري از كيان مذهب و تداوم آن داشتند. بي‌گمان آگاهي از جلوه‌هاي بصيرت‌زايي ياران ائمه و چگونگي روشنگري آنها در برهه‌هاي حساس تاريخ تشيع، زمينه‌هاي رواج بصيرت را در جامعه فراهم ميكند. در اين زمان كه دشمنان خارجي و عوامل داخلي آن، مي‌كوشند فضاي جامعه را گل‌آلود و از هر فرصتي براي ايجاد فتنه استفاده كنند، رسانه ملي نيز به نقش بصيرت‌افزايي خود بايد بيشتر توجه كند و با ساخت برنامههاي مناسب به‌منظور روشنگري افكار و خنثي‌سازي نقشه‌هاي دشمن، گام اساسي‌تر بردارد. اثر حاضر در پي آن است با معرفي ياران پيشوايان معصوم عليهم السلام كه در بصيرت‌بخشي به شيعيان نقش داشته‌اند و شرايط تداوم شيعه را فراهم آوردند، بتواند اصحاب رسانه را در تدوين برنامههايي با محور بصيرت پشتيباني كند.
امروزه رسانه‌ها به عنوان يكي از مهم‌ترين ابزارهاي توليد فكر و انديشه تبديل شده‌اند. مجموعه‌اي از ويژگي‌ها و جذابيت‌هاي اين ابزارهاي جديد ارتباطي، سبب شده است تا سياست‌گذاران حوزه‌هاي مختلف سياسي، اقتصادي و فرهنگي براي دست‌يابي به اهداف خود، توسل به رسانه‌ها را در اولويت قرار دهند. به عبارتي، به رسانه‌ها نوعي نقش كارگزاري و منبعي براي تصميم‌سازي و انديشه‌آفريني واگذار شده است. در اين رهگذر سياست‌گذاران با دامن زدن به انواع شگردها و شيوه‌هاي جريان‌سازي درصدد تأثير بر نگرش و بينش و تسخير اذهان و افكار عمومي برآمده‌اند. نكته حائز اهميت آنكه طراحي و برنامه‌ريزي اين فرآيند به گونهاي صورت مي‌پذيرد كه رسانه‌ها در بسياري از مواقع بدون هيچ‌گونه پردازش و ارزيابي مخاطبان را به تصرف درمي‌آورند دنبال‌كننده تمامي اهداف و استراتژي‌هاي رسانه‌اي مي‌شوند. بر اين اساس، فرهنگ، اقتصاد، سياست و قدرت در ابعاد محلي، ملي و بين‌المللي تا حد زيادي به شيوه عملكرد رسانه‌ها و نقش‌آفريني آنها در اين زمينه‌ها وابسته شده است. سردمداران و حاملان قدرت و ثروت در نظام جهاني به خوبي اهميت اين امر را درك كرده و از مجاري متعدد نسبت به پياده‌سازي برنامه‌ها و سياستهاي فكري و عملي خود اقدام نموده‌اند. اهميت اين امر زماني مشخص ميشود كه تأثير اين ابزارها را در عرصه نظامي و قدرت شكل‌دهي به جنگ اطلاعاتي با بهره‌گيري از شگردها و شيوه‌هاي تأثيرگذاري در جريان‌سازي و شبهه‌افكني مورد كنكاش قرار دهيم. بر اين اساس، لازم است نظام‌هاي سياسي در برخورد با اين موضوع، توان سازماندهي و اطلاعاتي خود را تقويت كند تا بتوانند به گونهاي مطلوب در بهره‌مندي از اين ابزارها در برابر شيوه‌هاي جريان‌سازي مخرب با استفاده از مهندسي معكوس نسبت به كنترل، هدايت و عملياتي كردن انديشه‌هاي خودي، موفق عمل كنند. طبيعي است پيش از همه، لازمه اين امر داشتن شناخت و آگاهي دقيق از مجموعه اين فرآيند و شگردهاي آن است تا در پرتو اين امر بتوان بهترين و حساب‌شده‌ترين تصميم‌ها را در بحراني‌ترين زمان‌ها، گرفت. توجه به اين موضوع براي نظام اسلامي ما كه در امتداد خط سرخ شهادت و حماسه عظيم كربلاست و همين جريان‌سازي‌ها و شبهه‌افكني‌ها نقش مهمي را در اين زمينه ايفا كردهاند اهميت دو چندان دارد. اين موضوع نيز همواره مورد نظر حضرت امام رحمه الله و مقام معظم رهبري بوده است. به عنوان نمونه مقام معظم رهبري با تأكيد بر شناخت رسانه و اقتضائات آن ميفرمايد: اگر دشمن ميتواند از علوم ارتباطات و از پيشرفت‌ها و تازه‌هاي علمي اين رشته استفاده كند، ما هم مي‌توانيم استفاده كنيم. ما هم بايد دنبالش برويم تا استفاده كنيم. چه مانعي دارد؟ از همان شيوه‌هايي كه ضلالت منتشر ميكنند، ميشود ما استفاده كنيم و هدايت را منتشر كنيم. استعداد ما در استفاده از ابزارها، استعداد بالايي است... بايد از اين‌گونه ابزارها استفاده كرد تا هر چه ممكن است دايره اثرگذاري خود را وسيع‌تر كنيم.
اهل‌بيت عليهم السلام مورد تكريم و احترام تمامي مسلمانان هستند. آنان كساني هستند كه به فرموده قرآن از پليدي و آلودگي به دور هستند. ازاين‌رو اقتدا به آنها علاوه بر اينكه مورد تاييد و امضاي شرع و دين است، موجب وحدت و انسجام اسلامي ميان مسلمانان ميشود و راه نفوذ الگوهاي بيگانه و پوشالي را مي‌بندد. آنان به همراه قرآن دو ريسمان الهي هستند كه مكمل يكديگرند و بايد به آنها چنگ زد و صراط مستقيم را از كلام و منش آنها جستجو كرد. آنان ستارگاني پر فروغ هستند كه با وجود آنها راه گم نمي‌شود و طالبان راه حقيقت و رستگاري را به سر منزل خواهند رساند. از جمله اين اهل‌بيت امام باقر عليه السلام است. ايشان از چنان جايگاهي برخوردار است كه پيامبر گرامي اسلام صلي الله عليه و آله قبل از به دنيا آمدنش به او سلام فرستاد و همراه با ذكر نام و لقب نويد آمدن او را به اصحاب خود داد و بزرگان اهل سنت نيز ضمن تاييد و نقل اين واقعه، به فضل و علم و سجاياي اخلاقي ايشان اذعان داشتند و او را با احترام ياد ميكنند. بنابراين پژوهش حاضر تلاش دارد تا با تبيين سيره و زندگاني امام باقر عليه السلام از ديدگاه منابع و علماي اهل سنت، رسانه ملي را در معرض اسوه‌هاي مشترك ميان مسلمانان ياري رساند. در پايان از زحمات و تلاش‌هاي پژوهشگر ارجمند جناب حجت الاسلام رمضان قوامي دربندي كه اين اثر را نگاشتند كمال تشكر و قدرداني ميشود. اميدواريم رسانه ملي و اصحاب آن بتوانند در جهت حفظ وحدت ميان مسلمانان از اين پژوهش استفاده شاياني ببرند.
بشر از ديرباز در پي آن بوده است كه كاستي ها، كمبودها و آسيب هاي حيات اجتماعي و فردي خويش را به گونه اي بزدايد. به همين دليل و براي دست‌يابي به اين مهم، به توليد، گزينش و استفاده از روش‌هاي گوناگون دست يازيده است و اين پويش و كوشش همچنان ادامه دارد. زندگي و حيات آدمي از راه هاي گوناگون و به وسيله عوامل مختلف، با آفت ها دست به گريبان و آسيب پذير مي شود كه چه بسا درمان پاره اي از آنها پرهزينه، دشوار و گاهي ناممكن است. پاره اي از اين عامل هاي آفت زا تنها به سيستم فيزيكي و جسمي انسان آسيب نمي‌رسانند، بلكه روح و روان آدمي را نيز مورد حمله هاي كشنده و ويران گر قرار مي دهند كه هم برآيند هاي منفي اخلاقي، اجتماعي، سياسي و اقتصادي آن خطرآفرين و سنگين است و هم راه درمان آن زمان‌بَر، پرسنگلاخ و نفس گير است. از آفات مهم و امراضي كه روح و روان آدمي را رنجور و انديشه اش را ويران و رفتارش را به كژراهه مي كشاند، همانا خرافات است.خرافات انسان را از انديشه و تعقل باز مي دارد، خرد و منطق را در جامعه سست مي كند، او را به سوي خيالات و اوهام مي كشاند و دچار عقب‌ماندگي مي كند و جامعه را نيز از رشد و ترقي و پويايي باز مي دارد. اديان الهي ـ پيش از دين خاتم ـ براي مبارزه با خرافات آمدند و با خرافات از بين رفتند. دين و خرافه همواره در كنار هم زندگي كرده اند و خرافه مانند انگل هاي درون بدن، در درون دين قرار مي‌گرفت و به آرامي آن را نابود مي كرد تا اينكه پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله مبعوث شد، آن هم در شرايطي كه زندگي عرب ها به دليل نداشتن رهبر و فرهنگ صحيح و از سويي انتشار فساد و شيوع خرافات به صورت زندگاني حيواني در آمده بود. قرآن اين مسئله را به آنها گوشزد مي كند و مي فرمايد: وَكُنتُمْ عَلَي شَفَا حُفْرَةٍ مِّنَ النَّارِ فَأَنقَذَكُم مِّنْهَا؛ و شما بر لبِ حفره اي از آتش بوديد، خدا شما را از آن نجات داد». (آل عمران: 103) از اين رو، پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله با تمام قدرت كوشيد تا آثار جاهليت را ـ كه همان افسانه ها و اوهام بودند ـ از ذهن‌ها پاك كند و براي رسيدن به اين هدف، دستورهاي وحي و آيات قرآن سرلوحه برنامه هاي آن حضرت بود.در ادامه موضوع‌هايي كه اموري واقعي و غير خرافي بود. اما گاه به سمت خرافه كشيده شده‌اند بررسي ميشود. سپس مصاديقي از خرافات رايج بيان و مورد نقد بررسي قرار خواهند گرفت. در كتاب حاضر تلاش شده است براي خرافه‌زدايي راه كارهاي مناسبي ارائه گردد و در بخش آخر نيز رسانه ملي مورد توجه ويژه قرار گرفته است. به اميد آنكه روزي از رسانه ملي‌مان جز حقايق و معارف ناب اسلامي چيزي به گوش نرسد و كشورمان از لوث هرگونه عقيده خرافي و باطل پاك گردد.
يكي از جلوه هاي باشكوه حركت كاروان امام حسين عليه السلام ، حضور كودكان همراه امام حسين عليه‌السلام و خاندان مكرم ايشان است. اين حضور شورانگيز به شكوه حركت امام حسين عليه‌السلام رنگ و بوي خاصي بخشيد. در حماسه كربلا هر يك از رادمردان و شيرزنان عاشورا به سهم خود بر اعتلا و سربلندي اين حماسه افزودند اما كربلا از حماسه كودكاني كه در اين سفر جاودانه، هم پاي ايثارگران و جانبازان عاشورا چكامه حضور سرودند خاطره اي فراموش ناشدني بر سينه دارد. موفقيت در انجام مسؤوليتهاي خطيري كه بر عهده يكايك ياران امام حسين (عليه‌السلام) در كربلا نهاده شده بود، جز از طريق آراسته بودن به فضيلتهاي والاي انساني و الهي امكانپذير نميباشد. بدون شك وجود مجموعه اي از صفات و ويژگي‌هاي برجسته انساني در جوانان و نوجوانان كربلا بود كه آنان را به عنوان دلاورمردان تاريخ و اسوه همه ايثارگران بعد از خود در طول تاريخ زنده نگهداشته و جاودانه كرده است. از سويي برخي از كودكان اگر چه نجنگيدند اما حضور و شهادتشان نقش مهمي در عظمت ابعاد قيام و نيز شتاب بخشيدن در فروپاشي بنيان ظلم و استبداد در جامعه گرديد. آري عاشورا تابناكي خود را مديون درخشش خورشيد كربلا و ستارگاني است كه گرد آن منظومه نورافشاني نموده اند. و اما...الگوپذيري و سرمشق گرفتن از رفتار ديگران از ويژگي هايي است كه به حكم آفرينش در وجود انسان به وديعه نهاده شده است. اين ويژگي در گروه سني كودك و به ويژه نوجوان نمود بيشتري دارد. به همين دليل، در اين پژوهش ، برخي از ويژگي هاي كودكان و نوجوانان حاضر در كربلا را كه قابليت الگودهي به كودكان و نوجوانان امروزي را دارند، بيان شده است . اين اثر تلاشي است اگر چه اندك؛ جهت معرفي زيبايي‌هاي كه كودكان و نوجوانان عاشورا بر حماسه كربلا افزودند و تاثير نقش آفريني آنان در كودكان و نوجوان كشورمان.اميد است مورد توجه برنامه سازان رسانه ملي قرار گيرد.
ظهور قدرتمند سينما در زندگي انسان‌ها در سده پاياني قرن بيستم و تحولات تكنولوژيك آن باعث تغييرات بنيادين در زندگي، عقايد و تلقي انسان از جامعه خود شد. هر چند رنسانس ضد كليسايي نقطه شروعي بر اين تحولات بوده است اما هيچ‌كس تصور نمي‌كرد، كه همان تحول تكنولوژيك پس از رنسانس دور برگردان‌هايي براي نمايش شبه دين‌ها و آيين‌ها باز كند و امر مقدس دوباره اصالت پيدا كند. دين بر كنار شده از جامعه دوباره به جامعه باز مي‌گردد، تأثيرگذار ميشود، تغيير شكل مي‌يابد و اين روزها، خيلي سريع (به مدد صنعت سينما و تلويزيون) حضورش را در صدر عناوين و محورهاي فيلم‌سازي در دنيا (به خصوص هاليوود) تثبيت ميكند. امروز ديگر عناويني مثل سينماي قدسي، سينماي ديني، سينماي آييني، سينماي معناگرا، سينماي ماورايي و نظاير آنها در كشور ما جديد نيست و هر روز مقالات، مطالب و نقدهايي در موافقت و مخالفت با آن منتشر ميشود. رجعت دوباره فرزند رنسانس (سينما و صنعت فيلم‌سازي) به همان مضاميني كه روزي آن را به صراحت رد و نقد ميكرد، نكته عجيبي است. اما عجيب‌تر آن كه اين مولود خرد بنياد نقاد دست به باز توليد اشكال جديدي از شبه دين‌ها تحت سينماي قدسي زده و اگر خوب بنگريم شاهد تولد فرزندان رنگارنگ به نام دين اما در بستر همان فرهنگ بي‌دين يا ضد دين خواهيم بود كه سراب را به جاي آب به انسان تشنه معنويت و خدا معرفي ميكنند. مفهوم قدسي در اين فرهنگ و سينما، مفهومي برگرفته از فرهنگ‌هاي ملل، دين‌ها، آيين‌ها و تفكرات انساني است كه براي انسان مدرن بازسازي و باز عرضه ميشود. به همان شكل كه همه موضوعات شكل مصرفي و بازاري دارد، اين بازنمايي نيز در خدمت جذب بيشتر سود و براي خلق اميال انسان مدرن اما بي‌خداست. اينكه چرا امر قدسي جاي دين را مي‌گيرد، به فطرت و نياز دروني انسان مربوط است اما اينكه بتوان مخلوقات باز توليد يا بازنمايي شده امروز را نام سينماي ديني گذاشت، گام نهادن در مسيري اشتباه خواهد بود. لزوماً در اين سينما متن ديني همان متون كتب مقدس يا حتي گفته‌هاي پيامبران نيست. (هر چند خود اين متون دستخوش تغييرات و دگرگوني بسياري در طول زمان شده است) مسيح هر روز و در هر ثانيه به گونه‌هاي جدي و هزل‌گون درگير وقايع فراواني است كه انسان امروزين با آن حوادث دست و پنجه نرم ميكند. بنابراين مخاطب نبايد تصور كند هر آنچه در آثار توليد شده مي‌بيند همان نسبت را با دين دارد كه در فرهنگ خود و اسلام از آن سراغ مي‌گيرد.
جنگ نرم با پشتوانه قدرت نرم انجام مي‌گيرد. بنابراين، بايد به تمامي ابزارهاي حامل قدرت نرم به عنوان ابزارهاي جنگ نرم توجه و آنها را شناسايي كرد. اين ابزارها، انتقال‌دهنده پيام‌ها با اهداف خاص هستند. در عصر ارتباطات، با تنوع ابزاري براي انتقال پيام از يك نقطه به نقطه ديگر روبه‌رو هستيم. رسانه يعني راديو، تلويزيون و مطبوعات؛ عرصه‌هاي هنر شامل سينما، تئاتر، نقاشي، گرافيك و موسيقي؛ و انواع سازمان‌هاي مردم‌نهاد و شبكه‌هاي انساني، ابزار جنگ نرم به شمار مي‌آيد. با توجه به اينكه در جنگ نرم از ابزار گوناگوني استفاده ميشود، به همان نسبت گروه‌هاي مختلفي از جمله جوانان، سياست‌مداران، نخبگان، احزاب و قشرهاي مردم را هدف قرار مي‌دهد. افزون بر اين، در جنگ نرم از ابزارهاي رسانه‌اي، فرهنگي و علمي بهره برده ميشود و پوشش آن براي طبقات مختلف، بيشتر و متفاوت‌تر است. جنگ رسانه‌اي ميتواند بر توده‌هاي مردم اثر گذارد و به همين شكل در جنگ علمي نخبگان را هدف قرار دهد. افراد مورد نظر جنگ‌هاي نرم، وابسته به هدف جنگ‌هاي نرم نيستند، بلكه به دليل اينكه در جنگ نرم از ابزارهاي گوناگوني استفاده ميشود، افراد بيشتري درگير آن مي‌شوند، ولي در جنگ سخت كه تنها ابزار نظامي كاربرد دارد، فقط گروه‌هاي نظامي (و در موارد معدودي غيرنظاميان) در طرف مقابله قرار ميگيرند. تهديد نرم به روحيه و روان ملت‌ها، به عنوان يكي از عوامل قدرت ملي خدشه وارد ميكند، عزم و اراده ملت را از بين مي‌برد و مقاومت و دفاع از آرمان و سياست هاي نظام را تضعيف ميكند. فروپاشي رواني ملت مي تواند مقدمه اي براي فروپاشي سياسي ـ امنيتي و ساختاري آن باشد. بر اين پايه، يك كشور مي تواند به مقاصد مورد نظر خود در سياست جهاني برسد؛ چون كشورهاي ديگر، ارزش هاي آن را مي پذيرند، از آن پيروي مي كنند، و تحت تأثير پيشرفت و آزادانديشي آن قرار مي گيرند. بنابراين، قدرت نرم، توانايي كسب آنچه مي خواهيد از طريق جذب كردن، نه از طريق اجبار يا پاداش است. اين شيوه غيرمستقيم رسيدن به نتايج مطلوب، چهره دوم قدرت است. به تعبير ديگر، قدرت نرم به برنامه هايي گفته ميشود كه هدف آنها اطلاع‌رساني يا نفوذ در افكار عمومي ديگر كشورهاست. ابزارهاي عمده در اين رابطه عبارت است از: رسانه هاي مكتوب، فيلم هاي سينمايي و تلويزيوني و مبادلات فرهنگي.
عمر قصه و قصه‌گويي، به اندازه عمر پيدايش زبان و گويايي بشر است و آن را جزو نخستين هنرهاي بشر مي‌توان شمرد؛ زيرا از همان ابتدا انسان آنچه بر وي رفته بود، براي ديگران تعريف مي‌كرده و داستان گذشتگان نيز سينه به سينه نقل شده است. زندگي انسان هيچ‌گاه از روايت كردن و قصه گفتن خالي نبوده است. وي شرح جنگ‌ها، تكاپوها، آمد و شد اقوام و آنچه قهرمانان ملي يا مذهبي انجام ميدادهاند، در قالب قصه بيان مي‌كرده است. مادران براي انتقال تجارب خود به كودكان قصه مي‌گفته‌اند. قصه به ظاهر، روايتي ساده از ماجراست، ولي در بنياد خود منعكسكننده ديدگاه انسان در هر دوره و زماني درباره هستي و خود انساني و نيز عامل انتقال آداب، سنن، اعتقادات و تاريخ يك نسل به نسل ديگر است. انسان به دليل ويژگي‌هاي رواني خود، نسبت به قصه و پي گرفتن سرگذشت و سرنوشت قهرمانان داستان‌ها كشش خاصي دارد و همين شخصيت‌هاي داستاني هستند كه الگو و آينه‌اي براي كنش و عمل در زندگي قرار ميگيرند. به همين سبب، روايت‌گري و قصه‌گويي، راهي براي آموزش تفكر و بايدها و نبايدهاي موردنظر بوده است و عموم معلمان بشري از اين روش براي انتقال آموزه‌هاي خود بهره بردهاند.در همين راستا، خداوند متعال نيز در قرآن مجيد از اين شيوه بسيار استفاده كرده است. قصه‌هاي قرآني بخش زيادي از حجم قرآن كريم را به خود اختصاص داده است. اين حجم، گوياي آن است كه قسمتي از معارف اصيل ديني از اين طريق ارائه شده است؛ چرا كه قرآن كريم كتابي براي هدايت همه مردم است و مخاطباني خاص ندارد. از آنجا كه بسياري از مردم از طريق داستان، معارف عميق را ساده‌تر درك ميكنند، خداوند در قرآن كريم از قالب قصه هم استفاده كرده است. سرگذشت پيامبران پيشين و چگونگي برخورد آنان با اقوام خود و سرانجام اطاعت يا معصيت، ايمان يا كفر اين اقوام، جزئي از معارف اصيل ديني است كه از طريق قصه انتقال مي‌يابد. بر اين اساس، كاوش در قصه‌هاي قرآني، جست‌وجو در بخشي از معارف الهي است و پژوهش در قصه‌هاي قرآني بدون توجه به ظرافت‌هاي روايت‌گري در اين قصه‌ها، استفاده‌اي ناقص خواهد بود. پس مطالعه، پژوهش و تلاش براي فهم ظرافت‌هاي بياني و روايتي اين قصه‌ها، ضرورتي اجتناب‌ناپذير و به منظور استفاده هر چه بيشتر از معارف قرآن كريم، راهگشا خواهد بود. علاوه بر اين، ما نياز داريم بدانيم چگونه و در چه مواردي مي‌توانيم از فرم و محتواي قصه‌هاي قرآني در روايت‌گري بشري خود استفاده كنيم كه اين مورد آخر، خود مجالي گسترده ميطلبد. اما نكته آخر اينكه پژوهشگران سرشناسي به گردآوري قصه‌هاي قرآني و بحث در مورد آنها اهتمام داشته‌اند، ولي توجه خاص به جنبههاي ادبي و هنري قصص قرآن، موجي جديد است كه به طور عمده در مصر مطرح شده است. در اين ميان، كتاب الفنّ القصصي نوشته دكتر خلف‌‌الله، به دليل نظراتي كه در آن مطرح شد، باعث التهاب‌ها و توجه روزافزون به جنبههاي هنري قصه‌هاي قرآني در جامعه علمي مصر گشت. اين موج از طريق ترجمه در ايران بازتاب داشت و زمينه نوشتن كتابها و مقالات متعددي را كه همگي از همان پژوهش‌ها متأثرند، فراهم كرد. اما نگاه روايتشناختي به قصص قرآني، نگاه جديدي است و نگاشته‌ها به زبان فارسي در اين زمينه، بسيار اندك است. اين كتاب در چهار بخش تنظيم شده است اميد اينكه اين نگاشته گام كوچكي در اين راستا باشد. در بخش اول كلياتي در باب قصه و قصه‌گويي در قرآن آمده است در بخش دوم كه اصلي‌ترين بخش كتاب است سطوح روايت در قصه‌هاي قرآن ذيل پنج سطح: سبك، طرح، داستان، معاني و مباني ذكر شده؛ در بخش سوم همين سطوح به طور خاص روي قصه يوسف عليه السلام پياده شده تا كارايي مباحث ذكر شد، يك‌جا ديده شود و در بخش چهارم مطالب جمع‌بندي شده كه در آن سعي شده تا خلاصه‌اي از تمام مطالب آورده شود تا مروري سريع بر تمام مطالب باشد. در پايان از خداوند متعال (جل جلاله) عاجزانه خواهانم كه اين تلاش ناچيز در اعتلاي فرهنگ قرآن كريم را مورد قبول قرار دهد و ثوابش را به روح امام امت بنيان‌گزار جمهوري اسلامي و ارواح شهداي اسلام واصل فرمايد.
رسانههاي جمعي وسايل ارتباطي هستند كه در آگاهي‌بخشي به جامعه نقش بسيار مؤثري دارند. رسانه نوعي نهاد اجتماعي است كه با توليد انواع پيام، در جهت كاهش آسيب‌ها، ايجاد نظم اجتماعي، پذيرش الگوهاي شيوه زندگي در جامعه و هم‌نوايي و سازگاري با محيط حركت ميكند. رسانه‌ها به ويژه راديو و تلويزيون، توانايي‌ها و ظرفيت‌هاي بسيار گسترده‌اي براي آموزش در تمام سطوح و حوزه‌ها دارند و كاركرد آموزشي آنها همه اشكال و مواد رسانه‌اي را در بر مي‌گيرد. آموزش از طريق رسانه بسيار فراتر از آموزش رسمي است و گستره وسيعي از مخاطبان را در بر مي‌گيرد. يكي از حوزه‌هايي كه رسانه‌ها در جهان امروز به آن توجه ميكنند و به عنوان مرجع به آن رجوع ميكنند، «بهداشت و سلامت» است. بسياري از مردم سواد سلامت ندارند و لازم است رسانه كاركرد آموزشي خود را به طور مطلوب ايفا كند. سواد سلامت عبارت است از توانايي مردم جامعه در زمينه درك و به كار بستن اطلاعات و دستورالعمل‌هاي مربوط به سلامت (مانند دانستن بهبود شيوه زندگي سالم و يا پيشگيري و درمان بيماري‌هاي واگير و غير واگير) كه از طرف مراكز خدمات سلامت و بهداشت به عموم جامعه ارائه ميشود؛ زيرا پايين بودن آگاهي مردم جامعه در اين موارد با شيوع بسياري از مشكلات سلامتي و بيماري‌هاي واگير و غير واگير ارتباط دارد. بنابراين، امروزه، مسئولين و صاحب‌نظران به ارزش اين آگاهي به عنوان شاخصي مهم براي شناسايي وضعيت كلي سلامت جامعه توجه دارند. يكي از مواردي كه ميتواند سبب ارتقاي وضعيت بهداشت جامعه شود، آموزش اصول مهم سلامت براي عموم مردم است كه بايد به زبان و بيان ساده‌اي ارائه شود تا عموم مردم آن را درك و استفاده كنند. پيام‌هاي كوتاه قالبي است كه به سبب ايجاز و رسايي بر مخاطب اثر بسياري دارد. ازاين‌رو، در اين مجموعه كه با همت گروهي از نويسندگان و پژوهشگران محترم در مركز پژوهش‌هاي اسلامي صدا و سيما تدوين گرديده،سعي شده است تا با تامين بخشي از نياز محتوايي برنامههاي حوزه سلامت و بهداشت ياريگر برنامه سازان رسانه ملي باشد.
انسان‌ها در هر سني فعاليت‌هاي اصلي و محوري دارند كه بيشتر زمان خود را در آن سن، پيرامون آن محور مي‌گذرانند. كودكان و نوجوانان نيز كه از اين امر جدا نيستند، فعاليت اصلي‌شان پيش از مدرسه، بازي و پس از مدرسه، درس است. طبيعي است كه بعد از بازي و درس خسته مي‌شوند و به يك فعاليت جانبي نيازمند مي‌گردند تا اوقات خالي را از فعاليت ياد شده پر و خستگي‌هاي خو را برطرف كنند. تلويزيون يكي از بهترين وسيله‌هايي است كه ميتواند اوقات فراغت آنان را پر كند و به عنوان ابزاري ارزشمند، اين اوقات را با برنامه‌ريزي صحيح و هدفمند مديريت نمايد. افزون بر اين، تلويزيون ميتواند با كاركردهاي پنهاني كه دارد، به عنوان وسيله‌اي سازنده، هدايت‌كننده رفتارهاي اجتماعي و اخلاقي كودكان و نوجوانان باشد. در حال حاضر در ميان تمام وسايل ارتباط جمعي، تلويزيون تنها رسانه‌اي است كه ميلياردها انسان در سراسر جهان به طور گسترده‌اي از آن استفاده ميكنند و بر اساس آمار، بيشترين مخاطب آن در حال حاضر كودكان و نوجوانان هستند، به همين دليل اين رسانه نقش مهمي را در ايجاد الگوهاي ذهني، رفتاري و ارتباطي كودكان ايفا ميكند. با وجود مزاياي مثبت تلويزيون از قبيل نقش برجسته آن در امر اطلاع‌رساني و آموزش، فرهنگ‌پذيري و ايجاد تفنن و سرگرمي، اگر اين رسانه مانند تكنولوژي‌هاي ارتباطي ديگر صحيح استفاده نشود، تأثيرهاي منفي انكارناپذيري دارد كه در صورت بي‌توجهي به آنها ممكن است تأثيرهاي مثبت اين رسانه فراگير را تحت تأثير قرار دهد. مركز پژوهش‌هاي اسلامي صدا و سيما با توجه به اهميت اين موضوع، مطالبي كوتاه و موجز را تدوين و توليد كرده است تا مخاطبان شبكه پويا؛ يعني؛ كودكان و نوجوانان بتوانند علاوه بر تماشاي فيلمهاي مورد علاقه خود، مطالبي متنوع شامل آموزه‌هاي ديني، تربيتي و نكته‌هاي اجتماعي و اخلاقي را بياموزند. اميد است اين تلاش اندك راهگشاي بخشي از دغدغه‌هاي اصلي والدين، مربيان تربيتي و برنامه‌سازان رسانه ملي باشد.
