اثر حاضر چكيده مقالات اولين همايش علمي پژوهشي اخلاق ورسانه است كه اداره كل پژوهش هاي اسلامي سازمان صدا و سيما در راستاي دستيابي به رسانه تراز انقلاب اسلامي با همكاري پنجاه نهاد عالي حوزوي، دانشگاهي و رسانه اي و استادان، پژوهشگران، دانشجويان ، طلاب و فضلا برگزار كرده است .رويكرد اين همايش در بخش‌ها و موضوعات پيشنهادي، مباني معرفت‌شناسي، هستي‌شناسي، انسان‌شناسي، دين‌شناسي، ارزش‌شناسي و روش‌شناسي اخلاق اسلامي و در دو محور اصلي بررسي، تبيين و آسيب‌شناسي رسانه اخلاقي و بررسي، تبيين و آسيب‌شناسي اخلاق رسانه اي است.
رعايت اخلاق در به دست آوردن اطلاعات از يك سوژه خبري چقدر اهميت دارد؟ آيا كنكاش در حريم خصوصي افراد مشهور براي انتشار يك تيتر داغ، امري اخلاقي است؟ ناديده گرفتن آراء و عقايد مخالف چطور؟ اگر يك مجري پخش زنده در ازاي دريافت مبلغي به صورت نامحسوس و تنها يك بار از يك "برند" نام ببرد، اخلاق را نقض كرده است؟ آيا تغيير در كنداكتور برنامه هاي تلويزيون به منظور برجسته تر كردن يك برنامه خاص با هنجارهاي اخلاقي در تضاد است؟ آيا مشكلات مالي يك شبكه تلويزيوني، انتشار تبليغاتي را كه با فرهنگ جامعه در تعارض است، توجيه مي كند؟ "سلبريتيها" چه كساني هستند؟ "منبع موثق" چيست و استفاده از آن چه شرايطي دارد؟ اينها سؤالاتي هستند كه ضرورت پرداختن به اخلاق رسانه را به وضوح مشخص مينمايند. با برجستهتر‌شدن نقش رسانهها در دنياي امروز، موضوع اخلاق رسانه اهميت ويژها ي پيدا كرده و علاوه بر چالشهايي كه از گذشته در اين حوزه وجود داشت، مسائل جديدي نيز مطرح شده است. از آنجا كه مسائل اخلاقي در حوزه رسانه مي‌توانند چالش‌هاي متعددي در فعاليت‌هاي روزمره اصحاب رسانه و مخاطبان آن ايجاد نمايند، پرداختن به اين موضوع يكي از نيازهاي مهم امروز رسانهها محسوب مي شود. كتاب حاضر در پاسخ به همين نياز ترجمه شده و مخاطب آن، همه علاقه مندان رسانه و به ويژه متخصصان، عوامل و دانشجويان رسانه هستند. اهالي رسانه بايد براي مواجهه و حل و فصل چالش‌هاي اخلاقي آماده باشند. آنها بايد بدانند كه در اين حرفه با چه مسائل اخلاقي روبه‌رو خواهند شد و چه انتظاراتي از آنها وجود دارد.
بدون شك تبيين و توجه به مناسبتهاي ديني با درون مايه برگرفته از معارف الهي و فرهنگ اسلامي در ذات خود علاوه بر تعظيم شعائر مذهبي و ارزش هايي همچون عزت ملي، وحدت ملي و روح مشاركت جويي، مي تواند عاملي براي ايجاد دلبستگي بيشتر مردم به آموزه هاي ديني و آرمان هاي ناب اسلامي باشد. از سويي بنابر تعاليم ديني و اسلامي، بزرگداشت مناسبتها و ايام الله و تعظيم شعائر الله به‌عنوان مصاديق تحول انسان و تحقق شايسته اين مهم معرفي شده است و نقش عمدهاي در اشاعه فرهنگ غني اسلامي دارد. از ديگر سو بهدليل دو ويژگي مهم «ديني و مليبودن» سازمان صداوسيما، مناسبتهاي ديني و ملي جز جدانشدني از فرايند توليد و پخش در برنامه ريزي خرد و كلان اين رسانه بزرگ به‌شمار ميآيند. اين موضوع بزرگترين فلسفه وجودي توليد اين اثر در اداره كل پژوهش هاي اسلامي رسانه است. اهميت اين موضوع، اداره كل پژوهشهاي اسلامي رسانه را بر آن داشت تا با تدوين مجموعهاي با عنوان «ايده‌ها؛ دستينه‌اي براي پژوهشگران و برنامه‌سازان» علاوه بر معرفي آثار مناسب با مناسبت هاي مذهبي كه در اداره كل منتشر شده است به معرفي محورها، موضوعها و ايده هاي پيشنهادي براي گروه هاي مختلف برنامهساز در رسانه ملي بپردازد. اميد است اين تلاش اندك، گامي مؤثر در پيشبرد اهداف رسانه ملي باشد. اين اثر دومين دفتر مجموعه «ايده ها»ست كه در آن به مناسبت هاي شمسي و قمري فصل تابستان مي پردازد. در طراحي اين كتاب سعي شده است برخي از مهمترين دغدغه هاي پژوهشگران و برنامه سازان در حوزه انقلاب اسلامي، تاريخ و مناسبتها مورد توجه قرار گيرد كه در ذيل به آنها اشاره ميشود. درج دقيق تاريخ و مناسبتهاي شمسي، قمري و ميلادي با استفاده از منابع معتبر و با آخرين اطلاعات جمع آوري شده از مركز تقويم ژئوفيزيك دانشگاه تهران (مصوبه شوراي فرهنگ عمومي) معرفي آيات و روايتهاي مناسب با مناسبت روز معرفي كتاب، نشريه و ويژهنامه هاي مناسب با مناسبتهاي مهم ملي و مذهبي معرفي موضوعها و ايده هاي پيشنهادي مناسبتهاي مذهبي براي گروه هاي مختلف برنامهساز با هدف جلوگيري از تكراري‌شدن مباحث كارشناسي شبكه ها در ايام منتسب به معصومان(ع).
مقام معظم رهبري طبق يك سنت حسنه، با توجه به ضرورتهاي موجود و شرايط سياسي و اقتصادي و اجتماعي و نيز ترفندها و توطئههاي دشمنان، براي هر سال، نام و شعار خاصي برميگزينند. رهبر فرزانه انقلاب، در اهميت اين موضوع ميفرمايند: ... شعار سال با دو منظور مطرح ميشود: يكي جهتدادن به سياستهاي اجرايي و عملكرد مسئولين دولتي و مسئولين حكومتي است، يكي توجيه افكار عمومي است؛ يعني افكار عمومي توجّه پيدا كنند به اينكه چه مسئله‌اي امروز براي كشور مهم است. براين اساس، نام حمايت از كالاي ايراني را براي سال 1397 انتخاب و در توضيح آن ميفرمايند: ... امروز براي كشور، مسئله كالاي ايراني يك مسئله مهمّي است. .... شعار امسال، هم خطاب به مسئولين است، هم خطاب به مردم است. شعار امسال حمايت از كالاي ايراني است. كالاي ايراني يعني محصول نهايي كار و سرمايه و فعّاليّت اقتصادي و ذهن و ابتكار و همه‌چيز. سرمايه‌گذار با سرمايه خود، كارگر با كار خود، طرّاح با ذهن خود و با دانش خود، اينها همه تلاش ميكنند و محصول [كار آنها] ميشود كالاي ايراني. بنابراين چيز باعظمتي است، چيز بسيار مهمّي است، اين را بايستي حمايت كرد. در حمايت از اين كالاي ايراني، كه محصول تلاش فعّالان اقتصادي و فعّالان كارگري و سرمايه‌گذاران و برنامه‌ريزان و طرّاحان و مانند اينها است، هم مردم نقش دارند به‌عنوان توليد‌كننده كالاي ايراني، هم مردم نقش دارند به‌عنوان مصرف‌كننده كالاي ايراني؛ هم بايد توليد كنند، هم بايد مصرف كنند؛ هم بايد در توليد تلاش كنند... در اينباره، مسئوليتهايي متوجه رسانه ملي است كه از جمله آنهاست: تبيين ابعاد مختلف موضوع، اصول و مباني و راه و روشهاي تحقق آن، وظايف مسئولين و مردم، پيگيري فعاليت‌هاي قواي سهگانه و ارائه گزارش از عملكردها و... بر اين اساس، يكي از كارهاي ضروري در انواع فعاليت‌هاي دستاندركاران رسانه ملي به ويژه برنامه‌سازان، تبيين مباني موضوع سال و بررسي موضوع از زواياي مختلف و مناسب با نياز مخاطبان است. اداره‌كل پژوهشهاي اسلامي رسانه با درك اين نقش اساسي و بر اساس مأموريت راهبردي و وظايف ذاتي خويش و به هدف ياريرساندن به برنامه‌سازان محترم رسانه ملي اين مجموعه را تقديم مي‌كند . برخي از مهمترين عناوين اثر پيشرو به شرح ذيل است: ـ اصول و مباني توليد و مصرف كالاي داخلي (در آيات و روايات) ـ حمايت از توليد و مصرف كالاي داخلي از منظر امام خميني رحمه الله و مقام معظم رهبري(مدظله العالي) ـ خانواده و حمايت از كالاي ايراني با تأكيد بر نقش رسانه ملي (محورها و ايدههاي برنامه‌‌سازي) ـ تجربههاي موفق اقتصادي در كشورهاي جهان و... اين پژوهش در گروه انقلاب اسلامي، تاريخ و مناسبتهاي دفتر پژوهشهاي كاربردي دين و رسانه به سرانجام رسيده كه اميدواريم ويراست دوم كتاب ساخت ايران مورد استفاده مديران و برنامه‌سازان رسانه ملي قرار گيرد از همه عزيزاني كه در به ثمر نشستن اين مجموعه نقش داشتند بهويژه نويسندگان و پژوهشگران محترم آقايان: سيدصادق سيدنژاد، حجتالاسلام والمسلمين عبدالله جلالي، حجتالسلام والمسلمين محمد طوسي، احسان آذركمند، عيسي زارعي، حميد رحماني، محمدمهدي قرباني و خانمها: فريده پيشوايي، زهرا متعلم و فاطمه جهانگير صميمانه تشكر و قدرداني ميكنيم.
اهميت و ارزش اميد در فرد و اجتماع، امري مهم و بديهي است كه يكي از مؤلفههاي ارزشمند سرمايه اجتماعي به‌شمار مي‌آيد. بي‌شك، يكي از سازمان‌‌هاي اثرگذار در ايجاد اميد و تقويت اين سرمايه اجتماعي، رسانهها بهويژه رسانههاي صوتي و تصويري است. صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران، يكي از رسانههاي مؤثر در مصاف جنگ نرمِ رسانهاي، موظف است اين سرمايه اجتماعي را تقويت كند و روح اميد را در جامعه بدمد. ازاين‌رو اداره‌كل پژوهشهاي اسلامي رسانه در راستاي انجام وظايف محوله، اين مجموعه را كه داراي فصول مختلفي در باب اميد و اميدبخشي در رسانه است، تهيه كرده و در پنج فصل در اختيار مديران و برنامه‌سازان رسانه ملي قرار داده است. موضوع فصل‌هاي اين كتاب عبارت است از: فصل اول: كلياتي در باب اميد و اميدبخشي؛ فصل دوم: اميد و اميدواري در فرهنگ اسلامي؛ فصل سوم: راهبردها، سياست‌‌ها، راهكارهاي رسانهاي و محورهاي موضوعي براي برنامه‌‌سازي؛ فصل چهارم: اميد در آينه حكايت‌‌هاي تاريخي و سيره معصومان(ع) و در پايان، كتاب‌‌ها و مقالاتي كه درباره اميد به رشته تحرير درآمده‌‌اند، معرفي شده است. اميدواريم اين پژوهش بتواند براي خوانندگان محترم، مفيد باشد و گامي هرچند كوچك در راستاي تعميم اين سرمايه اجتماعي؛ يعني اميد برداشته باشيم. لازم است از گروه مطالعات اجتماعي و رسانه و گروه اعتقادات و رسانه سابق كه اين اثر در آنجا سامان يافته و نيز تمام كساني كه در پديدآمدن اين كتاب ما را ياري كردند تشكر و قدرداني كنيم، بهويژه از آقايان: سيدعلي موسوي ميركلايي، محمد اعتضادالسلطنه، مجيد خبازي و سركار خانم الهه صابري كه جمع‌آوري و تنظيم فصول مختلف كتاب به همت ايشان به نتيجه رسيد.
امروزه يكي از خلاء‌هاي محسوس در حوزه نظري سينماي ايران، اين است كه در پيوند ميان سينما، كه تأثيرگذارترين هنر در فضاي مدرن است، با دين (اسلام) كه سامان‌دهنده مناسبات انساني و اجتماعي است، زمينه‌هاي نظري وجود ندارد. در اين راستا، شناخت ژانر و سبك‌هاي سينمايي و نسبت‌سنجي ميان آنها و آموزه‌هاي ديني، از دغدغه‌هاي مهم و مطرح سينماي ايران از ابتداي انقلاب تاكنون بوده است. از سويي واقعگرايي در فيلم و سينما نه‌تنها به عنوان يكي از سبك‌هاي مهم تاريخ سينما مطرح است، بلكه سبكي است كه بيشترين موفقيت را در سينماي ايران به همراه داشته و همواره تحليل‌گران هنري به آن توجه كرده‌اند. شناخت و نسبت‌سنجي ميان واقعگرايي سينما با دين و ظرفيتي كه اين سبك در ارائه مفاهيم ديني ميتواند داشته باشد، هدف اصلي اين پژوهش است. اداره‌كل پژوهشهاي اسلامي رسانه در راستاي وظيفه ذاتي خود، كه پشتيباني از بنيان‌هاي نظري رسانه ديني است، از تلاش‌هاي پژوهشگر محترم اين اثر، آقاي وحيد حياتي و همچنين از گروه فرهنگ و هنر ديني رسانه سابق، كه اين اثر در آن گروه سامان يافته است، به دليل هدايت‌هاي كاربردي‌شان تشكر و قدرداني مي‌كند. اميد است اين اثر بتواند در زمينه‌ها و مباحث نظري، راهكارهايي را براي رسانه ديني فراهم كرده باشد تا سينماي ديني، هم‌پاي سينماي ايران، در نظريه‌پردازي به بالندگي برسد.
در اين پژوهش برآنيم با بهره‌گيري از منابع ارزشمند ديني و ديدگاه كارشناسان، افزون بر روشن كردن ديدگاه اسلام درباره مسئله مد، به جلوه‌ها، ويژگي‌ها، علل پيدايش، آثار و پي‌آمدهاي مدهاي منفي در جامعه بپردازيم. همچنين براي كاهش پي‌آمدها و اصلاح مدگرايي، راهكارهايي اجرايي پيشنهاد مي‌دهيم، به اين اميد كه گامي هرچند كوچك، در اصلاح و تعديل مدگرايي منفي در جامعه باشد.
تحقيق پيش رو، با مفروض دانستن آسيب ها و اقتضائات شبكه هاي اجتماعي، تبليغ دين در فضاي مجازي را مسئله‌اي ممكن دانسته و ضمن اذعان به وجود ظرفيت‌هاي ويژه اين شبكه‌ها براي تبليغ دين، معتقد است بايد با شناخت اين ظرفيت، به صورت آگاهانه از اين ابزار تأثيرگذار استفاده كرد. شناخت و به‌كارگيري شبكه‌هاي اجتماعي براي بهره‌گيري از فرصت‌ها و مقابله با چالش‌هاي آن در عرصه‌هاي مختلف تبليغ ديني و پيشبرد اهداف دين در جامعه انساني، امري ضروري است. خلاء اين نوع تحقيقات درباره شبكه‌هاي اجتماعي، ما را بر آن داشت تا براي كمك به جبهه گفتمان انقلاب اسلامي و رساندن پيام حق در عرصه جنگ نرم قدمي برداريم. درباره موضوع امكان انتقال پيام‌هاي ديني از طريق رسانههاي نوين بهويژه شبكه‌هاي اجتماعي مجازي، ديدگاه‌هاي گوناگوني مطرح شده كه سه گروه از نظريه‌ها از ردّ كامل امكان اين مسأله تا پذيرش كامل انتقال مفاهيم ديني از طريق رسانههاي نوين را در بر مي‌گيرد؛ نظرياتي كه با استفاده از رسانه براي تبليغ دين موافق‌اند به نظريات «ابزارگرايانه» مشهور هستند و نظريات مخالف، به نظريات «ذات‌گرايانه» و در ميان اين دو، نظريات «تعامل‌گرايانه» نيز مطرح مي‌شوند. تحقيق حاضر هرگز قائل نيست كه شبكه‌هاي اجتماعي به عنوان رسانههاي نوين همچون ابزارهايي هستند كه هيچ‌گونه تأثيري بر پيام‌ها نمي‌گذارند؛ بلكه بر اين باور است كه اين رسانهها به ويژه شبكه‌هاي اجتماعي، اقتضائات، ويژگي‌ها و محدوديت‌هايي دارند كه به آنها كاركردهاي خاص و منحصري مي‌بخشد. يكي از محدوديت‌‌‌هاي مهم اين رسانهها در امر تبليغ دين، ظهور اوليه آنها در فضايي كاملاً مادي و سكولار و بالطبع متأثر از فرهنگ مادي غرب است كه استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي براي تبليغ دين را ممكن و ميسّر، ولي ظريف و پيچيده مي‌كند. اين اثر تلاش دارد اصل لزوم حضور مبلغان ديني در فضاهايي همچون تويتر و اينستاگرام را به عنوان مقدمه تبليغ را بيان كند؛ زيرا استفاده از هر ابزار نويني نيازمند شناخت ظرفيت‌ها و چالش‌هاي آن است. همچنين با نگرشي خلاقانه و بديع به دنبال آن است تا فعاليت مبلغان در اين فضاها را به حداكثر بازدهي نزديك سازد؛ چرا كه دين ميتواند در سه سطح روش، محتوا و هدف با رسانه تعامل كند و با پذيرفتن دخالت در سطح هدف، مي‌توان به رسانه ديني دست يافت؛ اما اگر آن را به دخالت دين در سطح محتوا و يا روش محدود كرد، چيزي جز «دين رسانهاي» به‌دست نخواهد آمد كه از رسانه فقط به‌منزله ابزار انتقال اين معاني بهره مي‌گيرد. در پايان لازم است از تلاش‌هاي ارزنده پژوهشگر محترم، جناب آقاي ابوالفضل توسلي‌زاده در پديدآوري اين پژوهش قدرداني كنيم. اميدواريم اين اثر گامي هر چند كوچك در راستاي افزايش سواد رسانهاي مخاطبان به ويژه در عرصه بهره‌گيري از شبكه‌هاي اجتماعي براي تبليغ آموزه‌هاي ديني بردارد و مورد استفاده مديران، تصميم‌سازان و تصميم‌گيران رسانه ملي قرار گيرد.
به‌دنبال اعلام خطر برخي از کارشناسان در زمينه کاهش شديد جمعيت کشور و مطالبه رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله‌العالی)، موضوع ضرورت تغيير سياست جمعيتي نظام جمهوري اسلامي ايران، از اوايل سال 1391 در دستور کار شوراي عالي انقلاب فرهنگي قرار گرفت و چندی بعد، راهبردهای تغییر سیاست جمعیتی، در دوم خرداد همان سال به تصويب این شورا رسيد. در اين مصوبه، به فرهنگ‌سازي براي دستیابی به جمعيت مطلوب و اصلاح بينش و نگرش مسئولان و مردم نسبت به پیامدهاي منفي کاهش باروري، بهويژه زير حد جانشيني، توجه خاصي شده است. بر همين اساس، در بند 1 ماده 3 آن، تهيه طرح جامع توليد و اجراي انواع برنامه‌هاي آموزشي، پژوهشي، اطلاع‌رساني، نمايشي، تبليغي و ... در رسانههاي جمعي بهويژه صداوسيما و شبکه‌هاي استاني آن با هدف گفتمان‌سازي و ترويج فوايد فرزندآوري و تبيين آثار منفي کاهش نرخ باروري، با رعايت شرايط و مقتضيات راهبردي، يکي از اقدامهاي ملي متناسب با راهبردهاي جلوگيري از کاهش نرخ باروري و ارتقاي آن برشمرده شده است. در این میان، یکی از راهکارهای مهم مقابله با معضل کاهش جمعیت، شناسایی علل و عوامل موثر در شکل‌گیری این مساله و تلاش برای رفع آن است. در کنار عوامل فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، که موجب کاهش اقبال به فرزندآوری شده، تلاش‌های موذیانه شبکه‌های ماهوارهای در راستای تغییر نگرش افراد جامعه، بهویژه بانوان و تغییر سبک زندگی آنان بی‌تاثیر نبوده است. به اذعان برخی شبکه‌های ماهوارهای فارسی‌زبان، این شبکه‌ها به‌صورت خاص، برای مخاطب زن ایرانی هدف‌گذاری و برنامه‌سازی کرده‌اند که ترویج سبک زندگی غربی برای بانوان ایرانی و بی‌میل‌ساختن آنان به فرزندآوری، از آن جمله است. براین اساس، توجه به این برنامه‌ها و شگردهای برنامه‌سازی به‌کارگرفته‌شده در آنها می‌تواند در راستای خنثی‌ساختن القائات و پاسخگویی به شبهات مطرح در این شبکه‌ها مفید واقع گردد. نوشتار حاضر تلاش دارد نتایج بررسی تعدادی از نمونه برنامه¬های این شبکه‌ها را که با موضوع زن و خانواده و با محوریت فرزندآوری تهیه و تولید شده¬اند، ارائه دهد. در این راستا، بیش از 40 برنامه زن و خانواده-محور شبکه ماهواره¬ای «من و تو» از سری برنامه¬های «سمت نو» و «من و تو پلاس»، تهیه و پخش شده در بازه¬های مختلف زمانی از سال 2013 تا 2018م، بازبینی و بررسی شده است. در این تحلیل، از میان این برنامه¬ها، مواردی انتخاب شده‌اند که در آنها به نقش زن در خانواده و بیرون از خانواده در قبال خود، خانواده، فرزند و جامعه اشاره شده است. در پایان، شایسته است از تلاش‌های پژوهشگر محترم سرکار خانم شفیقه نیک‌جهان در پدیدآوری این اثر تقدیر کنیم. امید که این تحقیق، گامی هر چند کوچک در راستای آگاهی‌بخشی از جهت‌گیری‌های معاندانه برنامه‌های شبکه‌های ماهوارهای در این موضوع بردارد و مورد بهره‌برداری مدیران و برنامه‌سازان رسانه ملی در حوزه تقویت سیاست‌های جمعیتی قرار گیرد.
امروزه قدرت‌های بزرگ جهانی با استفاده از شیوه‌ها و ابزارهای نوین، سعی در اغوای افکار عمومی ملت‌های دنیا دارند. در این میان، کار سیاست‌گذاران و بازیگران سلطه و نظام‌های سیاسی آنها، فریبکارانه‌تر و پررنگ‌تر به نظر می‌رسد. از این‌رو، نقش رسانهها درآگاهی‌بخشی اذهان عمومی، بسیار مهم و تعیین‌کننده است و می‌توانند با استفاده از راهبردها و فراراهبردها، در روشنگری گستره وسیعی از مخاطبان نقش‌آفرینی کنند. یکی از این قدرت‌های پوشالی، ایالات متحده آمریکاست که در سیاست خارجی خود در رابطه با جمهوری اسلامی ایران از اهرم‌ها و ابزارهای مختلفی استفاده می‌کند. ایالات متحده با مخاطب قراردادن افکار عمومی مردم ایران و ارتباط مستقیم با مخاطب عام، درنظر دارد تا زمینه اعمال و اجرای سیاست‌های مطلوب را در چارچوب حاکمیت جمهوری اسلامی ایران فراهم سازد. یکی از این ابزارها، دیپلماسی عمومی است. اداره‌کل پژوهش‌های اسلامی رسانه با توجه به اهمیت این موضوع، با هدف بازنمایی راهبردهای سیاسی آمریکا و ارائه راه حل برای بی‌اثرکردن آن و افزایش هوشمندی مردم ایران، اثر پیش رو را فراروی مخاطبان قرار داده است. پژوهش حاضر که در بخش‌هایی همچون: رابطه دیپلماسی عمومی و سیاست خارجی، نشانه‌شناسی مهندسی افکار عمومی و شبکه بررسی مسائل ایران و تمهیدات راهبردی سامان یافته، در پی پاسخ به این پرسش اساسی است که اهداف مورد انتظار ایالات متحده از اجرای دیپلماسی عمومی در بستر افکار عمومی ایرانیان از چه شاخص‌هایی تبعیت می‌کند و چگونه به‌دنبال تحقق آن هستند؟ لازم به ذکر است نویسنده این اثر در کتاب دیگری با نام «ایران و آمریکا، توسعه تضاد در بستر قدرت نرم رسانه» نیز بخش مغفول مانده‌ای از اهداف، شاخص‌ها و راهبردهای دیپلماسی عمومی آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران را به مخاطبان فهیم رسانه ملی معرفی کرده است. در پایان لازم است از زحمات مولف ارجمند جناب آقای محمدرضا ریاحی تقدیر و تشکر نموده و آرزومندیم این اثر مورد توجه برنامه‌سازان محترم رسانه ملی بهویژه مدیران، تهیه‌کنندگان و سردبیران حوزه سیاسی و خبر قرار گیرد.
