مذهب، آسیب‌هایی در زمینه‌های مختلف از جمله اجتماع، سبک زندگی، ارزش‌ها و هنجارهای فرهنگی، هویّت ملّی و... پدید آورده است.
این آسیب‌ها که با قوّت و ضعف همراه هستند، گاهی به صورت جریان و یا شبهات و شایعات قوی، ضربات قابل تأمّلی بر پیکره نظام جمهوری اسلامی و مذهب تشیّع وارد می‌کنند که ازاین‌رو، لازم است با بصیرت لازم و آگاهی از نحوه مواجهه با آن آسیب‌ها، راهکارهای لازم ارائه و عملیاتی شود.
آنچه در مرحله اوّل، به منزله شناسایی در جبهه‌های واقعی جهاد علیه دشمنان، مورد اعتنا و استفاده قرار می‌گیرد، شناخت صحیح نسبت به آن است. این شناخت نیز با تبیین صحیح و مطابق با واقع از آسیب‌ها شکل می‌گیرد که در نهایت، بتوان در صحنه عملیات، عملکرد مناسبی داشته و با تهاجم دشمن مقابله کرد.
در اثر حاضر که با تلاش پژوهشگران این عرصه، آقایان محمدمهدی قربانی، محمدحسین کاظمی و احسان آذرکمند، به رشته تحریر درآمده، تلاش شده است با استناد به موارد و شاهد مثال‌های واقعی از آسیب‌هایی که در فضای مجازی متوجّه اجتماع و فرهنگ است، ضمن ارائه دسته‌بندی مناسب، در دو بخش عمده، این آسیب‌ها تبیین شود و امید است بتواند نظر مخاطبان خود را جلب نماید.

زنگ خطر (نگاهی به آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی فضای مجازی) (کد: 2771)
جمعی از پژوهشگران
ناشر و تهیه‌کننده: نشر دین و رسانه ـ وابسته به اداره‌‏کل پژوهش‌های اسلامی رسانه سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران؛
دفتر پژوهش‌های کاربردی دین و رسانه؛ گروه هنر، ارتباطات و فضاي مجازي
ویرایش: اعظم خوشگفتار
صفحه‌آرا: سمیه مرادی
نوبت چاپ: اول/ آذر 1397
چاپ: زلال کوثر
شمارگان: 300
بها: 100000 ریال
شابک: 6-412-514-964-978 ISBN: 978-964-514-412-6
نشانی: قم، بلوارامین، مجموعه صداوسیما، اداره‌کل پژوهش‌های اسلامی رسانه، تلفن: 32915510
تهران: جام‌جم، ساختمان شهید رهبر، طبقه زیرین، تلفن: 22014738 نمابر: 22164997
مشهد: خیابان امام خمینی(ره)، جنب باغ ملی، ساختمان صبا، طبقه سوم، تلفن: 32215108 نمابر:32215106
سامانه مخاطبان: 11ـ32915510ـ025 سامانه پیام کوتاه: 30000255
www.irc.ir info@irc.ir sapp.ir/irc.ir @irc_ir

اثر حاضر چكيده مقالات اولين همايش علمي پژوهشي اخلاق ورسانه است كه اداره كل پژوهش هاي اسلامي سازمان صدا و سيما در راستاي دستيابي به رسانه تراز انقلاب اسلامي با همكاري پنجاه نهاد عالي حوزوي، دانشگاهي و رسانه اي و استادان، پژوهشگران، دانشجويان ، طلاب و فضلا برگزار كرده است .رويكرد اين همايش در بخش‌ها و موضوعات پيشنهادي، مباني معرفت‌شناسي، هستي‌شناسي، انسان‌شناسي، دين‌شناسي، ارزش‌شناسي و روش‌شناسي اخلاق اسلامي و در دو محور اصلي بررسي، تبيين و آسيب‌شناسي رسانه اخلاقي و بررسي، تبيين و آسيب‌شناسي اخلاق رسانه اي است.

چکیده مقالات اولین همایش علمی ـ پژوهشی اخلاق و رسانه (کد2809)
ویژه اولین همایش علمی پژوهشی اخلاق و رسانه
به کوشش: گروهی از پژوهشگران
ناشر و تهیه‌کننده: اداره‌‏کل پژوهش‌های اسلامی رسانه
طراح جلد: مجتبی قانونی
صفحه آرا: امیر عطاردی
نوبت چاپ: اول /1397
شمارگان: 2000
بها: 120000ریال
همه حقوق، محفوظ و متعلق به ناشر است.
نشر الکترونیکی اثر بدون کسب اجازه کتبی از ناشر ممنوع است.
قم، بلوارامین، مجموعه صداوسیما، اداره‌کل پژوهش‌های اسلامی رسانه، تلفن: 32915510
تهران: جام‌جم، ساختمان شهید رهبر، طبقه زیرین، تلفن: 22014738، نمابر: 22164997
مشهد: خیابان امام خمینی(ره)، جنب باغ ملی، ساختمان صبا، طبقه سوم، تلفن: 32215108 نمابر:32215106
سامانه مخاطبان: 11ـ32915510ـ025 سامانه پیام کوتاه: 30000255
شابک: 8-418-514-964-978 ISBN: 978-964-514-418-8

رعايت اخلاق در به دست آوردن اطلاعات از يك سوژه خبري چقدر اهميت دارد؟ آيا كنكاش در حريم خصوصي افراد مشهور براي انتشار يك تيتر داغ، امري اخلاقي است؟ ناديده گرفتن آراء و عقايد مخالف چطور؟ اگر يك مجري پخش زنده در ازاي دريافت مبلغي به صورت نامحسوس و تنها يك بار از يك "برند" نام ببرد، اخلاق را نقض كرده است؟ آيا تغيير در كنداكتور برنامه هاي تلويزيون به منظور برجسته تر كردن يك برنامه خاص با هنجارهاي اخلاقي در تضاد است؟ آيا مشكلات مالي يك شبكه تلويزيوني، انتشار تبليغاتي را كه با فرهنگ جامعه در تعارض است، توجيه مي كند؟ "سلبريتيها" چه كساني هستند؟ "منبع موثق" چيست و استفاده از آن چه شرايطي دارد؟
اينها سؤالاتي هستند كه ضرورت پرداختن به اخلاق رسانه را به وضوح مشخص مينمايند. با برجستهتر‌شدن نقش رسانه‌ها در دنياي امروز، موضوع اخلاق رسانه اهميت ويژها ي پيدا كرده و علاوه بر چالشهايي كه از گذشته در اين حوزه وجود داشت، مسائل جديدي نيز مطرح شده است. از آنجا كه مسائل اخلاقي در حوزه رسانه مي‌توانند چالش‌هاي متعددي در فعاليت‌هاي روزمره اصحاب رسانه و مخاطبان آن ايجاد نمايند، پرداختن به اين موضوع يكي از نيازهاي مهم امروز رسانه‌ها محسوب مي شود.
كتاب حاضر در پاسخ به همين نياز ترجمه شده و مخاطب آن، همه علاقه مندان رسانه و به ويژه متخصصان، عوامل و دانشجويان رسانه هستند. اهالي رسانه بايد براي مواجهه و حل و فصل چالش‌هاي اخلاقي آماده باشند. آنها بايد بدانند كه در اين حرفه با چه مسائل اخلاقي روبه‌رو خواهند شد و چه انتظاراتي از آنها وجود دارد.

اخلاق رسانه در دنیای واقعی (کد2806)
ویژه برگزاری اولین همایش علمی پژوهشی اخلاق و رسانه
به کوشش: فیلیپ پربینوسوف
مترجم: محدثه عقبایی
نظارت و سرپرستی: دکتر محمدحسین ظریفیان‌یگانه
ناشر و تهیه‌کننده: اداره‌‏کل پژوهش‌های اسلامی رسانه
دفتر پژوهش‌های بنیادی دین و رسانه؛ گروه اخلاق و رسانه
طراح جلد: مجتبی قانونی
صفحه آرا: امیر عطاردی
نوبت چاپ: اول /1397
شمارگان: 1000
بها: 350000ریال
همه حقوق، محفوظ و متعلق به ناشر است.
نشر الکترونیکی اثر بدون کسب اجازه کتبی از ناشر ممنوع است.
قم، بلوارامین، مجموعه صداوسیما، اداره‌کل پژوهش‌های اسلامی رسانه، نمابر: 32915510
تهران: جام‌جم، ساختمان شهید رهبر، طبقه زیرین، تلفن: 22014738، نمابر: 22164997
مشهد: خیابان امام خمینی(ره)، جنب باغ ملی، ساختمان صبا، طبقه سوم، تلفن: 32215108 نمابر:32215106
سامانه مخاطبان: 11ـ32915510ـ025 سامانه پیام کوتاه: 30000255
شابک: 1-417-514-964-978 ISBN: 978-964-514-417-1
www.irc.ir info@irc.ir sapp.ir/irc.ir @ irc_ir

بدون شك تبيين و توجه به مناسبت‏هاي ديني با درون مايه برگرفته از معارف الهي و فرهنگ اسلامي در ذات خود علاوه بر تعظيم شعائر مذهبي و ارزش ‏هايي همچون عزت ملي، وحدت ملي و روح مشاركت‎ جويي، مي‏ تواند عاملي براي ايجاد دلبستگي بيشتر مردم به آموزه‏ هاي ديني و آرمان‏ هاي ناب اسلامي باشد. از سويي بنابر تعاليم ديني و اسلامي، بزرگداشت مناسبت‏ها و ايام ‏الله و تعظيم شعائر الله به‎عنوان مصاديق تحول انسان و تحقق شايسته اين مهم معرفي شده است و نقش عمده‎اي در اشاعه فرهنگ غني اسلامي دارد. از ديگر سو به‎دليل دو ويژگي مهم «ديني و ملي‎بودن» سازمان صدا‌وسيما، مناسبت‏هاي ديني و ملي جز جدانشدني از فرايند توليد و پخش در برنامه ‏ريزي خرد و كلان اين رسانه بزرگ به‎شمار مي‏آيند. اين موضوع بزرگ‏ترين فلسفه وجودي توليد اين اثر در اداره كل پژوهش‏ هاي اسلامي رسانه است. اهميت اين موضوع، اداره كل پژوهش‏هاي اسلامي رسانه را بر آن داشت تا با تدوين مجموعه‎اي با عنوان «ايده‌ها؛ دستينه‌اي براي پژوهشگران و برنامه‌سازان» علاوه بر معرفي آثار مناسب با مناسبت ‏هاي مذهبي كه در اداره‏ كل منتشر شده است به معرفي محورها، موضوع‎ها و ايده ‏هاي پيشنهادي براي گروه ‏هاي مختلف برنامه‎ساز در رسانه ملي بپردازد. اميد است اين تلاش اندك، گامي مؤثر در پيشبرد اهداف رسانه ملي باشد. اين اثر دومين دفتر مجموعه «ايده‏ ها»ست كه در آن به مناسبت ‏هاي شمسي و قمري فصل تابستان مي‏ پردازد. در طراحي اين كتاب سعي شده است برخي از مهم‏ترين دغدغه ‏هاي پژوهشگران و برنامه ‏سازان در حوزه انقلاب اسلامي، تاريخ و مناسبت‏ها مورد توجه قرار گيرد كه در ذيل به آنها اشاره مي‏شود. درج دقيق تاريخ و مناسبت‏هاي شمسي، قمري و ميلادي با استفاده از منابع معتبر و با آخرين اطلاعات جمع ‏آوري شده از مركز تقويم ژئوفيزيك دانشگاه تهران (مصوبه شوراي فرهنگ عمومي) معرفي آيات و روايت‎هاي مناسب با مناسبت روز معرفي كتاب، نشريه و ويژه‏نامه‏ هاي مناسب با مناسبت‏هاي مهم ملي و مذهبي معرفي موضوع‎ها و ايده‏ هاي پيشنهادي مناسبت‏هاي مذهبي براي گروه‏ هاي مختلف برنامه‎ساز با هدف جلوگيري از تكراري‌شدن مباحث كارشناسي شبكه‏ ها در ايام منتسب به معصومان(ع).

ایده ها (دستینه ای برای پژوهشگران و برنامه سازان
جلد چهارم زمستان 97
مریم سقلاطونی و همکاران

مقام معظم رهبري طبق يك سنت حسنه، با توجه به ضرورت‏هاي موجود و شرايط سياسي و اقتصادي و اجتماعي و نيز ترفند‏ها و توطئه‏هاي دشمنان، براي هر سال، نام و شعار خاصي برمي‏گزينند.
رهبر فرزانه انقلاب، در اهميت اين موضوع مي‏فرمايند: ... شعار سال با دو منظور مطرح مي‏شود: يكي جهت‏دادن به سياست‏هاي اجرايي و عملكرد مسئولين دولتي و مسئولين حكومتي است، يكي توجيه افكار عمومي است؛ يعني افكار عمومي توجّه پيدا كنند به اينكه چه مسئله‌اي امروز براي كشور مهم است. براين اساس، نام حمايت از كالاي ايراني را براي سال 1397 انتخاب و در توضيح آن مي‏فرمايند: ... امروز براي كشور، مسئله‌ كالاي ايراني يك مسئله‌ مهمّي است. .... شعار امسال، هم خطاب به مسئولين است، هم خطاب به مردم است. شعار امسال حمايت از كالاي ايراني است. كالاي ايراني يعني محصول نهايي كار و سرمايه و فعّاليّت اقتصادي و ذهن و ابتكار و همه‌چيز. سرمايه‌گذار با سرمايه‌ خود، كارگر با كار خود، طرّاح با ذهن خود و با دانش خود، اينها همه تلاش مي‏كنند و محصول [كار آنها] مي‏شود كالاي ايراني. بنابراين چيز باعظمتي است، چيز بسيار مهمّي است، اين را بايستي حمايت كرد. در حمايت از اين كالاي ايراني، كه محصول تلاش فعّالان اقتصادي و فعّالان كارگري و سرمايه‌گذاران و برنامه‌ريزان و طرّاحان و مانند اينها است، هم مردم نقش دارند به‌عنوان توليد‌كننده‌ كالاي ايراني، هم مردم نقش دارند به‌عنوان مصرف‌كننده‌ كالاي ايراني؛ هم بايد توليد كنند، هم بايد مصرف كنند؛ هم بايد در توليد تلاش كنند...
در اين‏باره، مسئوليت‏هايي متوجه رسانه ملي است كه از جمله آنهاست: تبيين ابعاد مختلف موضوع، اصول و مباني و راه و روش‏هاي تحقق آن، وظايف مسئولين و مردم، پي‏گيري فعاليت‏هاي قواي سه‏گانه و ارائه گزارش از عملكردها و...
بر اين اساس، يكي از كارهاي ضروري در انواع فعاليت‏هاي دست‏اندركاران رسانه ملي به ويژه برنامه‏سازان، تبيين مباني موضوع سال و بررسي موضوع از زواياي مختلف و مناسب با نياز مخاطبان است.
اداره‏كل پژوهش‏هاي اسلامي رسانه با درك اين نقش اساسي و بر اساس مأموريت راهبردي و وظايف ذاتي خويش و به هدف ياري‏رساندن به برنامه‏سازان محترم رسانه ملي اين مجموعه را تقديم مي‏كند . برخي از مهم‏ترين عناوين اثر پيش‏رو به شرح ذيل است:
ـ اصول و مباني توليد و مصرف كالاي داخلي (در آيات و روايات)
ـ حمايت از توليد و مصرف كالاي داخلي از منظر امام خميني رحمه الله و مقام معظم رهبري‎(مدظله العالي)
ـ خانواده و حمايت از كالاي ايراني با تأكيد بر نقش رسانه ملي (محورها و ايده‏هاي برنامه‏سازي)
ـ تجربه‏هاي موفق اقتصادي در كشورهاي جهان و...
اين پژوهش در گروه انقلاب اسلامي، تاريخ و مناسبت‏هاي دفتر پژوهش‏هاي كاربردي دين و رسانه به سرانجام رسيده كه اميدواريم ويراست دوم كتاب ساخت ايران مورد استفاده مديران و برنامه‏سازان رسانه ملي قرار گيرد از همه عزيزاني كه در به ثمر نشستن اين مجموعه نقش داشتند به‏ويژه نويسندگان و پژوهشگران محترم آقايان: سيدصادق سيدنژاد، حجت‏الاسلام والمسلمين عبدالله جلالي، حجت‏السلام والمسلمين محمد طوسي، احسان آذركمند، عيسي زارعي، حميد رحماني، محمدمهدي قرباني و خانم‏ها: فريده پيشوايي، زهرا متعلم و فاطمه جهانگير صميمانه تشكر و قدرداني مي‏كنيم.

اهميت و ارزش اميد در فرد و اجتماع، امري مهم و بديهي است كه يكي از مؤلفه‌‎هاي ارزشمند سرمايه اجتماعي به‌شمار مي‌آيد. بي‌شك، يكي از سازمان‌‌هاي اثرگذار در ايجاد اميد و تقويت اين سرمايه اجتماعي، رسانه‌‌ها به‌‌ويژه رسانه‌‌هاي صوتي و تصويري است.
صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران، يكي از رسانه‌‌هاي مؤثر در مصاف جنگ نرمِ رسانه‌‌اي، موظف است اين سرمايه اجتماعي را تقويت كند و روح اميد را در جامعه بدمد.
ازاين‌رو اداره‌كل پژوهش‌‌هاي اسلامي رسانه در راستاي انجام وظايف محوله، اين مجموعه را كه داراي فصول مختلفي در باب اميد و اميدبخشي در رسانه است، تهيه كرده و در پنج فصل در اختيار مديران و برنامه‌سازان رسانه ملي قرار داده است. موضوع فصل‌هاي اين كتاب عبارت است از: فصل اول: كلياتي در باب اميد و اميدبخشي؛ فصل دوم: اميد و اميدواري در فرهنگ اسلامي؛ فصل سوم: راهبردها، سياست‌‌ها، راهكارهاي رسانه‌‌اي و محورهاي موضوعي براي برنامه‌‌سازي؛ فصل چهارم: اميد در آينه حكايت‌‌هاي تاريخي و سيره معصومان(ع) و در پايان، كتاب‌‌ها و مقالاتي كه درباره اميد به رشته تحرير درآمده‌‌اند، معرفي شده است.
اميدواريم اين پژوهش بتواند براي خوانندگان محترم، مفيد باشد و گامي هرچند كوچك در راستاي تعميم اين سرمايه اجتماعي؛ يعني اميد برداشته باشيم.
لازم است از گروه‌ مطالعات اجتماعي و رسانه و گروه اعتقادات و رسانه سابق كه اين اثر در آنجا سامان يافته و نيز تمام كساني كه در پديدآمدن اين كتاب ما را ياري كردند تشكر و قدرداني كنيم، به‌ويژه از آقايان: سيدعلي موسوي ميركلايي، محمد اعتضادالسلطنه، مجيد خبازي و سركار خانم الهه صابري كه جمع‌آوري و تنظيم فصول مختلف كتاب به همت ايشان به نتيجه رسيد.

کتاب راهنمای امید (کد: 2686)
به کوشش: گروهی از پژوهشگران
ناشر و تهیه‌کننده: اداره‌‏کل پژوهش‌های اسلامی رسانه؛ دفتر پژوهش‌های بنیادی دین و رسانه؛ گروه فقه، کلام و رسانه
طراح جلد: سیدجلال طباطبایی
نوبت چاپ: اول / 1397
شمارگان: 600
بهاء: 50000ریال
همه حقوق محفوظ و متعلق به ناشر است.
نشر الکترونیکی اثر بدون کسب اجازه کتبی از ناشر ممنوع است.
نشاني: قم، بلوار امين، اداره کل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه؛
تلفن: 32915511- 025 دورنگار: 32915510
تهران: خيابان جام جم، ساختمان شهيد رهبر، طبقه زيرين؛
تلفن: 22014738 - 021 نمابر: 22164997
دفتر خراسان: مشهد، خيابان امام خميني(ره)، جنب باغ ملي، ساختمان صبا، طبقه سوم
تلفن: 32215108 - 051 نمابر: 32215106
شابک: 0ـ401ـ514ـ964ـ978
WWW.IRC.IR INFO@IRC.IR

امروزه يكي از خلاء‌هاي محسوس در حوزه نظري سينماي ايران، اين است كه در پيوند ميان سينما، كه تأثيرگذارترين هنر در فضاي مدرن است، با دين (اسلام) كه سامان‌دهنده مناسبات انساني و اجتماعي است، زمينه‌هاي نظري وجود ندارد.

در اين راستا، شناخت ژانر و سبك‌هاي سينمايي و نسبت‌سنجي ميان آنها و آموزه‌هاي ديني، از دغدغه‌هاي مهم و مطرح سينماي ايران از ابتداي انقلاب تاكنون بوده است.

از سويي واقع‌گرايي در فيلم و سينما نه‌تنها به عنوان يكي از سبك‌هاي مهم تاريخ سينما مطرح است، بلكه سبكي است كه بيشترين موفقيت را در سينماي ايران به همراه داشته و همواره تحليل‌گران هنري به آن توجه كرده‌اند.

شناخت و نسبت‌سنجي ميان واقعگرايي سينما با دين و ظرفيتي كه اين سبك در ارائه مفاهيم ديني ميتواند داشته باشد، هدف اصلي اين پژوهش است.

اداره‌كل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه در راستاي وظيفه ذاتي خود، كه پشتيباني از بنيان‌هاي نظري رسانه ديني است، از تلاش‌هاي پژوهشگر محترم اين اثر، آقاي وحيد حياتي و همچنين از گروه فرهنگ و هنر ديني رسانه سابق، كه اين اثر در آن گروه سامان يافته است، به دليل هدايت‌هاي كاربردي‌شان تشكر و قدرداني مي‌كند.

اميد است اين اثر بتواند در زمينه‌ها و مباحث نظري، راهكارهايي را براي رسانه ديني فراهم كرده باشد تا سينماي ديني، هم‌پاي سينماي ايران، در نظريه‌پردازي به بالندگي برسد.

رهیافتی به رئالیسم، سینما و بیان مفاهیم دینی (کد: 2686)
نویسنده: وحید حیاتی
ناشر و تهیه کننده: اداره‌‏کل پژوهش‌های اسلامی رسانه؛ دفتر پژوهش‌های بنیادی دین و رسانه؛ گروه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و بین‌الملل دین و رسانه
طراح جلد: سیدجلال طباطبایی
نوبت چاپ: اول / 1397
شمارگان: 1000
بهاء: 120000ریال
همه حقوق محفوظ و متعلق به ناشر است.
نشر الکترونیکی اثر بدون کسب اجازه کتبی از ناشر ممنوع است.
نشاني: قم، بلوار امين، اداره کل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه؛
تلفن: 32915511- 025 دورنگار: 32915510
تهران: خيابان جام جم، ساختمان شهيد رهبر، طبقه زيرين؛
تلفن: 22014738 - 021 نمابر: 22164997
دفتر خراسان: مشهد، خيابان امام خميني(ره)، جنب باغ ملي، ساختمان صبا، طبقه سوم
تلفن: 32215108 - 051 نمابر: 32215106
شابک: 7ـ402ـ514ـ964ـ978
WWW.IRC.IR INFO@IRC.IR

در اين پژوهش برآنيم با بهره‌گيري از منابع ارزشمند ديني و ديدگاه كارشناسان، افزون بر روشن كردن ديدگاه اسلام درباره مسئله مد، به جلوه‌ها، ويژگي‌ها، علل پيدايش، آثار و پي‌آمدهاي مدهاي منفي در جامعه بپردازيم. همچنين براي كاهش پي‌آمدها و اصلاح مدگرايي، راهكارهايي اجرايي پيشنهاد مي‌دهيم، به اين اميد كه گامي هرچند كوچك، در اصلاح و تعديل مدگرايي منفي در جامعه باشد.

سرشناسه: بافکار، حسين، ‏ ۱۳۴۳ -‏
‏عنوان و نام پديدآور: مد و مدگرايي (راهکارهاي رسانه‌اي)/ نويسنده حسين بافکار؛ تهيه‌کننده مرکز پژوهش‌هاي اسلامي صدا و سيما.
‏مشخصات نشر: قم: صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، مرکز پژوهش‌هاي اسلامي‏ ، ۱۳۹۰.
‏مشخصات ظاهري: ‏ ۲۱۲ ص.
‏شابک: 978-964-514-222-1
‏وضعيت فهرست نويسي: فيپا
‏يادداشت: کتابنامه.
‏موضوع: مد -- جنبه‌هاي اجتماعي
‏موضوع: مد -- جنبه‌هاي مذهبي -- اسلام
‏شناسه افزوده: صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران. مرکز پژوهش‌هاي اسلامي
‏رده بندي کنگره: 1390 4م2ب/ 511 ‏ GT
‏رده بندي ديويي: ‏ ۳۹۱

ادبيات ايران يكي از شاخصه هاي تمدن ديرپاي اين كشور است كه آداب‌ورسوم و هنر اين سرزمين را دربردارد. نمايش نيز گونه اي ادبي است كه از ديرباز در فرهنگ اين سرزمين مطرح بوده و در قالب سوگ نامه، سورنامه، شبيه‌خواني و تعزيه و ديگر موارد برجاي‌مانده است. در ادبيات فارسي كهن نمي توان بخش مستقلي را به عنوان ادبيات نمايشي در نظر گرفت، ولي ازآنجاكه ادبيات كهن فارسي و هنر، سرچشمه هاي واحدي دارند، مي توان گفت نوشته‌هاي اديبان هنرمند ايراني، نشان از اُنس آنها با هنر نمايش دارد و ادبيات نمايشي نيز از ديرباز، همگام با هنرهاي ديگر، چون موسيقي و نقّاشي در كنار ادبيات رشد كرده است.
ادب فارسي، تصويرساز و معناآفرين است و مخاطب را بر آن مي دارد كه براي دريافت بهتر متن، در ذهن خود تصوير بسازد و از اينجاست كه تعاملي هنرمندانه ميان نويسنده و خواننده شكل مي گيرد و به وسيله كُنش ‌خواندن و اجراي آنها، قابليت نمايشي آثار، جلوه¬گر مي‌شود. (محمدي و كرباسي، 1400، ص85)
بي ترديد، ادبيات كهن، بستري براي «نمايش‌گونه‌ها» است كه در بسياري آثار، مانند آثار نظامي، عطّار، مولوي، فردوسي، بيهقي، عوفي و... قابل ‌مشاهده است. ازآنجاكه نمايش به‌منزله رسانه جهاني و يكي از بهترين راه‌هاي معرفي ادبيات غني ايران است، پژوهش پيشِ رو مي كوشد با روش توصيفي و تحليلي، قابليت‌هاي نمايشي اين گونه آثار را كه گمنام مانده و ابزاري توانمند براي نمايش تاريخ، هنر، فرهنگ و انديشه هاي ايراني است، بررسي و جايگاه اين آثار را در حوزه ادبيات نمايشي بيان كند.
شعر به‌عنوان مهم‌ترين ابزار بيان ايراني و به لحاظ دربرداشتن قالب‌هاي داستاني سرشار مي‌تواند به تقويتِ بخش مهمي از كمبودهاي ادبيات نمايشي در رسانه ملي كمك كند. به‌علاوه آنكه اين ابزار ادبي، بدون شك، برخاسته از نيازهاي تاريخي، فرهنگي، ملي و خاستگاه نيازهاي جمعي ايراني هم هست.
برخي از اين ظرفيت‏ها عبارت‌اند از: ظرفيت حماسي، تعليمي، نمايشي، اجتماعي، سياسي و بين‌المللي و... .
هرچند در اين مجال پرداختن به همه آنها ممكن نيست، اميد است اين اثر، مقدمه‏اي باشد تا ظرفيت‌هاي ديگر ادبيات نيز در رسانه، نقد و بررسي شود.
در پايان شايسته است از زحمات پژوهشگر ارجمند، سركار خانم مريم سقلاطوني در ساماندهي اين پژوهش قدرداني كنيم و اميدواريم اين اثر، گامي هرچند كوچك در راستاي گسترش اخلاق‌مداري و ايده‌بخشي پژوهشگران، برنامه‌سازان و مديران رسانه ملي در ساخت برنامه‌هاي اخلاقي باشد.
اداره‌كل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه

ظرفیت‌های نمایشی در شعر فارسی با نگاهی بر چند موضوع اخلاقی (کد: 2955)
پژوهشگر: مریم سقلاطونی
ناشر: دین و رسانه وابسته به اداره‌‏کل پژوهش‌های اسلامی رسانه
سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران
به اهتمام: گروه انقلاب اسلامی، تاریخ و مناسبت‌ها
ویراستار: اعظم خوشگفتار
صفحه‌آرا: زهره نیک‌خلق احمدی
طراح جلد: سیدجلال طباطبایی سرشت
نوبت و سال چاپ: اول/ 1402
شمارگان: 300
چاپ: زلال کوثر
بها: 800000 ریال

نويسنده تحقيق پيش رو، با مفروض‌دانستن اين مسئله، كه رسانه از ابزارهاي مهم براي الگو سازي در زمينه سبك زندگي و تأثيرگذار بر واقعيت هاي اجتماعي است، درباره تلويزيون‌هاي تعاملي مطالعه كرده است. در گذشته، گروه هاي اجتماعي، واقعيت ها را شكل مي¬ دادند، ولي امروزه، رسانه ها با پيشي‌گرفتن از واقعيت هاي اجتماعي، جايگاه مهمي در اين زمينه به‌دست آورده‌اند.
در تلويزيون هاي تعاملي، رقابتي‌شدن آنها در جذب مخاطب و اهميت‌يافتن سودشان، رسالت اجتماعي و فرهنگي آنها را تحت تأثير رسالت تجاري قرار مي‌دهد؛ به‌طوري‌كه وجود انبوهي از محتواها در موضوعات، مضامين و نگرش هاي مختلف در تلويزيون تعاملي، موجب مي شود مخاطب، برنامه هاي مورد علاقه و سازگار با سبك زندگي خود را انتخاب و دنبال كند. از سوي ديگر، هجوم محتواي متنوع، موجب شده بر ارزش ها و انديشه‌هاي مخاطب اثر بگذارد و ارزش- هاي انساني وي را از سطح عقلانيت عملي به سلايق و ترجيحات فردي تنزل دهد و فرد را نه به‌ بنده و عبد يا امت اسلامي، بلكه به‌ شهروند تبديل كند.
همچنين انعطاف زماني و مكاني تلويزيون تعاملي، موجب مصرف نامنظم و شناور مخاطب مي‌شود و نظم خواب و بيداري او را به هم مي‌ريزد. مخاطب فكر مي كند زمان را مديريت مي كند، درحالي‌كه تنوع و داشتن حق انتخاب، نمي گذارد اين كار را به‌درستي انجام دهد. علاوه بر آنكه قدرت انتخاب فراوان مخاطب در تلويزيون تعاملي، به او اجازه انتخاب مي دهد؛ انتخاب او در تعارض با انتخاب هاي ديگر است. آستانه تحملش كم مي شود و فردگرايي رشد مي‌كند. همچنين باعث شدت اختلاف مخاطبان، ضعيف شدن درك متقابل، تعميق فاصله ميان‌نسلي، سخت و دشوارشدن امكان مفاهمه و هم زباني و ايجاد و گسترش شكاف‌هاي اجتماعي مي شود.
اين اثر كوشيده است جايگاه تلويزيون‌هاي تعاملي را در تغيير سبك مصرف رسانه‌اي در سطوح مختلف محتوا و با روش‌هاي تازه، مطالعه و واكاوي كند.
در پايان شايسته است از پژوهشگر محترم، جناب آقاي محمد خلجي در پديدآوري و ساماندهي اين پژوهش تشكر كنيم. اميدواريم اين اثر محل استفاده برنامه‌ريزان و برنامه‌سازان رسانه ملي قرار گيرد و گامي در راستاي افزايش سواد رسانه‌اي مخاطبان بردارد.

اداره‌كل پژوهش‌هاي اسلامي رسانه

تلو یزیون تعاملي و سبک زندگي / کد: 2957
پژوهشگر: محمد خلجی
ناشر : دین و رسانه وابسته به اداره کل پژوهش های اسالمی رسانه سازمان صداوسیمای جمهوری اسالمی ایران
به اهتمام: گروه رصد و جریان شناسی دینی رسانه
طرح جلد: امیر اکبرزاده
صفحه آرا: الهه صابری
نوبت چاپ: اول/ 1402
شمارگان: 300
چاپ: زالل کوثر
بها: 850000 ریال
کلیه حقوق چاپ و نشر برای ناشر محفوظ است.
نشانی : قم، بلوارامین، مجموعه صداوسیما، اداره کل پژوهش های اسالمی رسانه، تلفن : 32933852
تهران: جامجم، ساختمان شهید رهبر، طبقه زیرین، تلفن: 22014738 نمابر: 22164997
مشهد : خیابان امام خمینی = ، جنب باغ مل ی، ساختمان صبا، طبقه سوم، تلفن : 32215108 نمابر: 32215106
سامانه مخاطبان: 32920055ـ025 سامانه پیام کوتاه: 30000255
ISBN: 978-964-514-503-1 978-964-514-503-1 :شابک
www.irc.ir info@irc.ir @iribirc