پژوهش در زندگي دانشمندان فرزانه كه به جز دانش، از كرامت هاي معنوي و فضايل اخلاقي نيز برخوردار بوده اند، براي ما بسيار ضروري است؛ به ويژه اگر اين امر با توجه به انگيزه شناخت نكته هاي دقيق اخلاقي و نيز دست يابي به نقش ارزنده آنها در كسب كمالات علمي و معنوي صورت گيرد. در حقيقت، رمز موفقيت اين دانشمندان در رسيدن به مراتب كمال و تحقق رسالت الهي و توفيق در مسئوليت هاي فردي و اجتماعي، بيشتر در اين بوده است كه همگام با پژوهش هاي علمي، به مسائل والاي اخلاقي نيز توجه داشته و در راه پرورش و پاكي نفس كوشيده اند.
اين ضرورت هنگامي آشكارتر مي شود كه با اندكي تأمل، خود را پيرو راهي مي بينيم كه آن بزرگواران پيموده اند. از اين رو، بايسته است همان گونه كه براي گسترش و تكامل انديشه هاي استوار علمي آنان مي كوشيم، براي زنده نگه داشتن كمالات و فضيلت هاي اخلاقي آنان نيز كوشا باشيم. اين كار افزون بر پي بردن به شيوه زندگي بزرگان و دانشمنداني كه از افتخارات حوزه به شمار مي آيند، ارزشي والاتر دارد و آن، نقشي است كه الگوها در تربيت و ساختن انسان ايفا مي كنند. در واقع، دانشمندان راستين و گران قدر اسلام، هر يك الگو هستند كه نظام اخلاقي اسلام در زندگي آنان نمود يافته است. در حقيقت، زندگي آن فرزانگان، براساس پيروي از پيامبران الهي و امامان معصوم(ع)، بر ارزش هاي اخلاقي بنا نهاده شده است.
به راستي، توصيف ويژگي هاي والاي اين انسان هاي بزرگ و شناساندن منش اين عارفان يكتا به تشنگان فضيلت و خواستاران الگوي وارستگي، بي اندازه دشوار است، به ويژه آنكه با وجود شهرت بسيار اين رادمردان در ميان مردم، درباره افكار و انديشه ها و فرازهاي پربار زندگي شان كمتر سخن گفته شده است و فقط نوشته ها بايد حق مطلب را ادا كنند. انتظار مي رود مجامع فرهنگي و دست اندركاران صداوسيما با برپايي همايش و تدوين يادنامه اي وزين، ياد و خاطره اين انديشمندان را بيش از پيش زنده و گرامي بدارند، افكار و انديشه ها و شيوه هاي سير و سلوك و تهذيب نفس آنان را به شيفتگان و مشتاقان معرفي كنند و سفارش رسول خدا صلی الله علیه و آله را درباره اين سالكان حق تحقق بخشند كه فرموده است:
أَكْرِمُوا الْعُلَماءَ فَاِنَّهُمْ وَرَثَةُ اَلْاَنْبِياء فَمَنْ اَكْرَمَهُمْ فَقَدْ أَكْرَمَ اللهَ وَ رَسُولَهُ. 1
دانشمندان را گرامي بداريد؛ زيرا آنان وارث پيامبرانند و هركه آنان را گرامي بدارد، خدا و رسولش را گرامي داشته است.
حال ضمن ارج نهادن به كوشش هاي پي گيرانه پژوهشگر ارجمند، خانم فاطمه عسگري، اميد است اين مجموعه، گامي مؤثر براي آشنا شدن نسل معاصر با بزرگان اخلاق و عرفان باشد و از اين پژوهش در برنامه سازي هاي صدا و سيما به شايستگي بهره برداري شود و ذخيره اي باشد براي روزي كه «يَوْمَ لايَنْفَعُ مالٌ وَ لابَنُونَ اِلّا مَنْ اَتَي اللهَ بِقَلْبٍ سَليم».2
انه ولي النعم
اداره كل پژوهش
مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما
