مهدويت تجلي روزآمد اصل امامت در مكتب شيعه است. از آنجا كه امامت رمز هويت تشيع در مقايسه با تمام فرقه‌ها و مذاهب اسلامي و غير اسلامي است، مهدويت در كنار عاشورا و محرم به يكي از عناصر كليدي و شناسنامه هويتي تشيع تبديل شده است.
بدين جهت مهدويت در تشيع، آموزه‌اي اعتقادي همراه با بروندادهاي تاريخي، فرهنگي، اجتماعي زنده و پوياست؛ چراكه مبتني بر اعتقاد به امام زنده و فعال و دلسوز است؛ امامي كه مهربان اما غايب از نظر مي‌باشد؛ امامي كه در پس پرده غيبت، مديريت تاريخ و جوامع بشري را به سوي بهشت ظهور بر عهده دارد. مهدويت در مكتب تشيع بسيار وسيع‌تر از نگرش اهل سنت به آن است؛ زيرا مهدويت نزد اهل سنت آموزه‌اي مفهومي و انتزاعي آن هم مبهم و مجمل است بدون اينكه هيچگونه آثار اجتماعي و فرهنگي بر آن مترتب باشد.
با اين نگاه، مهدويت شيعي چون به معني امتداد روزآمد اصل امامت و وجود و حضور انسان كامل براي انسان‌ها و جوامع انساني در جريان پيوسته تاريخ و به‌ويژه در دوران غيبت است، ارتباطي تنگاتنگ با بسياري از گستره‌ها و ابعاد انسان‌شناختي و مسائل زندگي انسان‌ها مي‌يابد و از اين منظر مهدويت اصلي جاري و ساري در حوزه‌هاي سه‌گانه دين‌داري يعني «شناخت‌ها، باور‌ها، رفتار‌ها» است.
از سوي ديگر ناظر به وسعت زماني گستره مهدويت (از منظر نگرش فلسفه تاريخي كه در دعاي ندبه بر آن تأكيد شده است) اين آموزه از جهت افق و امتداد زماني شامل «ديروز، امروز، فردا» مي‌شود. بدين جهت با هويت تاريخي انسان‌ها و به‌ويژه انسان‌هاي مؤمن پيوندي عميق مي‌يابد.
البته بايد توجه داشت كه مهدويت مبتني بر امامت معصومانه، اگرچه آموزه‌اي شيعي است، دستاوردهايش و پيامش به فرقه يا گروه و نژاد خاصي اختصاص ندارد؛ مهدويت پيامي فراگير و راهكاري نجات‌بخش براي تمام انسان‌ها در همه گستره‌هاي جغرافيايي است.
نگاه جامع به مهدويت را در جدول زير مي‌توان مشاهده كرد:
براي ديدن عكس به پي دي اف مراجعه كنيد
با نظر به وسعت جايگاه نرم‌افزاري مهدويت در جامعه شيعه است كه مناسبت‌هاي مرتبط با اين آموزه1 جايگاه مهمي در فرهنگ و جامعه شيعه مي‌يابد و از جهت كميت و كيفيت فعاليت‌هاي فرهنگي و مشاركت اجتماعي منتظران هم‌شأن حضور اجتماعي مردم در عزاداري محرم مي‌باشد. اين بدين معني است كه عاشورا نقطه اوج آيين‌هاي حزن‌آميز شيعه و نيمه شعبان نقطه والاي جشن و شادي مذهبي در مكتب تشيع است. آن چه باعث اهميت توجه بيشتر به فرهنگ جشن‌هاي مهدوي مي‌شود، گسترش و جهاني شدن اين جشن‌ها ناشي از انقلاب اسلامي ايران و بالندگي‌هاي پيوسته آن است به گونه‌اي كه امروزه اين جشن، به عنوان مهم‌ترين جشن مذهبي در ايران، مورد اقبال و توجه جهانيان هم قرار گرفته است.
