بدون شك تبيين و توجه به مناسبتهاي ديني با درونمايه برگرفته از معارف الهي و فرهنگ اسلامي، علاوه به آنكه در ذات خود، مفاهيمي همچون تعظيم شعائر مذهبي و ارزشهايي همچون عزت ملي، وحدت ملي و روح مشاركتجويي دارد، ميتواند عاملي براي ايجاد دلبستگي بيشتر مردم به آموزههاي ديني و آرمانهاي ناب اسلامي باشد.
از سويي بنابر تعاليم ديني و اسلامي، بزرگداشت مناسبتها و ايامالله و تعظيم شعائر الهي، بهعنوان مصاديق تحول انسان و تحقق شايسته اين مهم معرفي شدهاند و نقش عمدهاي در اشاعه فرهنگ غني اسلامي دارند.
از ديگر سو بهدليل دو ويژگي مهم «ديني و مليبودن» سازمان صدا‌وسيما، مناسبتهاي ديني و ملي، جزء جدانشدني از فرايند توليد و پخش در برنامهريزي خرد و كلان اين رسانه بزرگ بهشمار مي‌آيند.
اين موضوع، بزرگترين فلسفه وجودي توليد اين اثر در ادارهكل پژوهشهاي اسلامي رسانه است.
اهميت اين مسأله، ادارهكل پژوهشهاي اسلامي رسانه را بر آن داشت تا با تدوين مجموعهاي با عنوان «ايده‌ها؛ دستينه‌اي براي پژوهشگران و برنامه‌سازان» علاوه بر معرفي آثار مرتبط با مناسبتهاي مذهبي كه در ادارهكل منتشر شده است، به معرفي محورها، موضوعها و ايدههاي پيشنهادي براي گروههاي مختلف برنامهساز در رسانه ملي بپردازد. اميد است اين تلاش اندك، گامي مؤثر در پيشبرد اهداف رسانه ملي باشد.
اين اثر، سومين دفتر مجموعه «ايده‌ها»ست كه در آن به مناسبتهاي شمسي و قمري فصل پاييز ميپردازد. در طراحي اين كتاب سعي شده است برخي از مهمترين دغدغههاي پژوهشگران و برنامه‌سازان در حوزه انقلاب اسلامي، تاريخ و مناسبتها مورد توجه قرار گيرد كه در ذيل به آنها اشاره مي‌شود:
درج دقيق تاريخ و مناسبتهاي شمسي، قمري و ميلادي با استفاده از منابع معتبر و با آخرين اطلاعات جمعآوري شده از مركز تقويم ژئوفيزيك دانشگاه تهران (مصوبه شوراي فرهنگ عمومي كشور)
معرفي آيات و روايتهاي متناسب با مناسبت روز
معرفي كتاب، نشريه و ويژهنامههاي مرتبط با مناسبتهاي مهم ملي و مذهبي
معرفي موضوعها و ايدههاي پيشنهادي مرتبط با مناسبتهاي مذهبي براي پژوهشگران و گروههاي مختلف برنامهساز به منظور جلوگيري از تكراري‌شدن مباحث كارشناسي شبكهها در ايام منتسب به معصومان(ع).
لازم به ذكر است فايل الكترونيكي اين مجموعه در وبگاه ادارهكل پژوهشهاي اسلامي رسانه (www.irc.ir) بارگذاري شده است.
مهر در يك نگاه
1 مهر: آغاز بازگشايي مدارس؛ 5 مهر: شكست حصر آبادان در عمليات ثامن الائمه(ع) (1360ش)؛ 7 مهر: روز بزرگداشت فرماندهان شهيد دفاع مقدس ـ شهادت سرداران اسلام: فلاحي، فكوري، نامجو، كلاهدوز و جهانآرا (1360ش) ـ روز آتشنشاني و ايمني ـ روز بزرگداشت شمس تبريزي؛ 8 مهر: روز بزرگداشت مولوي؛ 9 مهر: روز همبستگي و همدردي با كودكان و نوجوانان فلسطيني ـ روز جهاني سالمندان؛ 13 مهر: هجرت امام خميني رحمه الله از عراق به پاريس (1357ش) ـ روز نيروي دريايي ـ شهادت امام زين العابدين(ع) (95ق) به روايتي؛ 14 مهر: روز دامپزشكي؛ 15 مهر: روز عشاير؛ 20 مهر: روز بزرگداشت حافظ؛ 22 مهر: روز جهاني استاندارد؛ 23 مهر: شهادت پنجمين شهيد محراب آيتالله اشرفي اصفهاني به دست منافقان (1361ش) ـ روز جهاني نابينايان (عصاي سفيد)؛ 24 مهر: روز ملي پارالمپيك؛ 25 مهر: شهادت امام حسن مجتبي(ع) (50ق) به روايتي ـ روز بزرگداشت سلمان فارسي؛ 26 مهر: روز تربيت بدني و ورزش؛ 29 مهر: روز صادرات.
محرم در آيينه روايات
پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله : فاطمه جان! روز قيامت هر چشمي گريان است، مگر چشمي كه در مصيبت و عزاي حسين گريسته باشد، كه آن چشم در قيامت، خندان است و به نعمت‌هاي بهشتي مژده داده مي‌شود. (بحارالانوار، ج44، ص293)
امام علي(ع): خداوند براي ما، شيعيان و پيرواني انتخاب كرده است كه ما را ياري مي‌كنند، با خوشحالي ما خوشحال و در اندوه و غم ما، محزون مي‌شوند. (غررالحكم، ج1، ص235)
امام صادق(ع): هر كس در راه ما و براي ما يك بيت شعر بسرايد، خداوند براي او خانه‌اي در بهشت، بنا مي‌كند. (وسايل الشيعه، ج10، ص467)
امام صادق(ع): خدا را سپاس كه در ميان مردم، كساني را قرار داد كه به‌سوي ما مي‌آيند و بر ما وارد مي‌شوند و ما را مدح و مرثيه مي‌گويند. (وسائل الشيعه، ج10، ص469)
امام صادق(ع): نزد هر كس كه از ما (و مظلوميت ما) ياد شود و چشمانش پر از اشك گردد، خداوند چهره‌اش را بر آتش دوزخ حرام مي‌كند. (بحارالانوار، ج44، ص285)
امام صادق(ع): به زيارت و ديدار يكديگر برويد، با هم به سخن و مذاكره بنشينيد و امر ما را (از حكومت و رهبري) را زنده كنيد. (بحارالانوار، ج71، ص352)
امام صادق(ع): هر چيزي پاداش و مزدي دارد، مگر اشكي كه براي ما ريخته شود (كه چيزي با آن برابري نمي‌كند) و مزد بي‌اندازه دارد. (جامع الاحاديث، ج12، ص548)
امام صادق(ع): هيچ چشمي نيست كه براي ما بگريد، مگر اينكه از نعمت نگاه به «كوثر» برخوردار مي‌شود و از آن سيرابش مي‌كنند. (جامع الاحاديث الشيعه، ج12، ص554)
امام صادق(ع): اي زراره! آسمان چهل روز، در سوگ حسينبن علي(ع) گريه كرد. (جامع الاحاديث الشيعه، ج12، ص552)
امام صادق(ع): هر ناليدن و گريه‌اي مكروه است، مگر ناله و گريه بر حسين(ع). (بحارالانوار، ج45، ص313)
امام صادق(ع): نفس كسي كه به خاطر مظلوميت ما اندوهگين شود، تسبيح است و اندوهش براي ما، عبادت است و پوشاندن راز ما، جهاد در راه خداست. سپس امام صادق(ع) افزود: اين حديث را بايد با طلا نوشت! (امالي شيخ مفيد، ص338)
امام رضا(ع): هر كس كه عاشورا، روز مصيبت و اندوه و گريه‌اش باشد، خداوند روز قيامت را براي او روز شادي و سرور قرار مي‌دهد. (بحارالانوار، ج44، ص 284)
امام رضا(ع): هرگاه ماه محرم فرا مي‌رسيد، پدرم (موسيبن جعفر(ع)) ديگر خندان ديده نمي‌شد و غم و افسردگي بر او غلبه مي‌يافت تا آنكه ده روز از محرم مي‌گذشت، روز دهم محرم كه مي‌شد، آن روز، روز مصيبت و اندوه و گريه پدرم بود. (امالي صدوق، ص111)
امام رضا(ع): به دعبل (شاعر اهل‌بيت) فرمود: اي دعبل! دوست دارم كه برايم شعري بسرايي و بخواني، چراكه اين روزها (ايام عاشورا) روز اندوه و غمي است كه بر ما خاندان رفته است. اي دعبل! براي حسين بن علي(ع) مرثيه بگو، تو تا زنده‌اي، ياور و ستايشگر مايي، پي تا مي‌تواني، از ياري ما كوتاهي مكن. (جامع الاحاديث، ج12، ص567)
امام رضا(ع): هر كس در مجلسي بنشيند كه در آن، امر ما احيا مي‌شود، دلش در روزي كه دل‌ها مي‌ميرند، نمي‌ميرد. (بحارالانوار، ج44، ص278)
امام رضا(ع): گريهكنندگان بايد بر كسي همچون حسين(ع) گريه كنند، چرا كه گريستن براي او، گناهان بزرگ را فرومي‌ريزد. (بحارالانوار، ج44، ص 284)
امام رضا(ع): اي پسر شبيب! اگر بر، حسين(ع) آن‌قدر گريه كني كه اشك‌هايت بر چهره‌ات جاري شود، خداوند همه گناهانت را مي‌آمرزد، كوچك باشد يا بزرگ، كم باشد يا زياد. (امالي صدوق، ص112)
امام رضا(ع) به «ريان بن شبيب» فرمود: اگر تو را خوشحال مي‌كند كه در درجات والاي بهشت با ما باشي، پس در اندوه ما غمگين باش و در شادي ما خوشحال باش. (جامع الاحاديث الشيعه، ج12، ص549)
